تنش؛ جنگ امریکاییها و صلح کرزی؟
۱۳۸۹ فروردین ۱۸, چهارشنبه
حامد کرزی بعد از انتقادهای شدید هفتهی گذشتهاش، در گفتگو با تعدادی از نمایندگان ولسی جرگه به موضعاش تاکید کرد، تا حدی که براساس گزارشها، گفته است اگر قانون انتخابات را تصویب نکنند، به طالبان میپیوندد.
کرزی در سخنرانیای که در قندهار داشت، گفت بدون مشورهی مردم، عملیاتی در آنجا صورت نخواهد گرفت. و خطاب به طالبان گفت، خود را مانند وی از اسارت خارجیها رها سازند.
انتقادهای حامد کرزی از غرب در شرایطی که جامعه جهانی سرگرم مبارزه با طالبان است، مردم را نیز سردرگم کرده است. هرچند برخی از انتقادهای حامد کرزی از غرب استقبال میکنند، اما ضعفهای دولت، این انتقادها را بیتاثیر ساخته است.
زبیرالدین، باشندهی کابل میگوید: "انتقادها تا حدی به جا هم است؛ چرا که غربیها کارهایی میکنند که هم برای مردم افغانستان خوشآیند است و هم نیست. پس دیده میشود که انتقادهایش تا حدی به جای است، اما وقت مناسباش، چند سال پیش باید این انتقادها را میکرد".
در همین حال، انتقاد از جامعه جهانی، هراس حاکمیت دوبارهی طالبان را در ذهن مردم زنده میکند.
ولی محمد، پیرمردی که در دهمزنگ کابل قصابی میکند، میگوید: "جامعه جهانی باشد، این طالبان خوب چه کردند؟ کلگی را ویران کردند. سوختاندند. همگی ما را بدبخت ساختند".
در همین حال، بسیاری تحلیلگران هنوز به این باور اند که این اظهارات کرزی، تلاش وی برای کسب حمایت مردمی، خصوصا در جنوب کشور است. زیرا، در مناطق قبیلهای که روحیهی ضدخارجی داغ است، مخالفت کرزی با امریکا میتواند به وی وجههی مورد قبول ببخشد.
حامد کرزی درحالی که دستار بر سر داشت، به گشتوگذار در بازاری در قندهار پرداخت و برخی مردم زادگاهاش توانستند که او را از نزدیک ببینند. با این وجود، گزارش شد که تعدادی از فرهنگیان قندهار، از دیدار با رییس جمهور با این استدلال که وی به وعدههایش عمل نکرده، خودداری کردند.
این درحالی است که قرار است عملیات گستردهای در قندهار راه اندازی شود. تحلیلگران میگویند که در قندهار پیش از این که طالبان مشکل اصلی باشند، ادارههای ناکارآمد دولتی اند که مردم را به طالبان متمایل ساخته اند.
هلال الدین هلال میگوید: "مشکلی که در قندهار وجود دارد، دستاندرکاران حکومتی، عوامل نارضایتی مردم را باخود دارند، و رییس جمهور خودش مکلف به این شده که باید برود با مردم کار کند تا مردم را آماده بسازد به پذیرش فعالیت محاربوی و حمایت از پروسهی جنگ".
به این لحاظ، برخی معتقد اند که حامد کرزی، در ظاهر با مخالفتهایی با غرب، در تلاش است که خود را به عنوان رهبر مورد اعتماد برای مناطقی که تحت تاثیر و نفوذ طالبان اند، معرفی کند.
اما از جانب دیگر، اظهارات حامد کرزی نگرانی مقامهای امریکایی و برخیها در داخل کشور را برانگیخته است. رابرت گیبز، سخنگوی قصر سفید گفته است با وجود صحبت تلفنی حامد کرزی با هیلاری کلینتون، وزیر خارجهی امریکا، "چیزی بهتر نشده است". این نشان میدهد که تنش، صرفا یک صحنهسازی نیست. و کرزی نیز بر انتقادهایش از غرب، ایستادگی کرده است.
شکریه بارکزی، عضو گروه پارلمانی خط سوم، ابراز امیدواری میکند که هیچ رهبری در افغانستان، نظرات شخصی خود را از آدرس مردم بیان نکند.
وی در کنفرانس گروه پارلمانی خط سوم گفت رییس جمهور باید درک کند که افغانستان دوست ندارد در گرو کشورهای ایران، پاکستان، روسیه، هند و چین قرار بگیرد و باید همگام با جامعه جهانی حرکت کند.
در یک مورد اختلاف میان رییس جمهور کرزی و امریکاییها آشکار است. مقامهای امریکایی هنوز به جنگ با طالبان و تروریزم معتقد اند و قرار است عملیاتهای گستردهی نظامی، راه اندازی شوند. اما تمرکز اصلی حامد کرزی از شروع دور دوم حکومتاش، مصالحه با طالبان است، نه جنگ. امریکاییها سربازان بیشتر به جنوب کشور میفرستند، حامد کرزی در کابل جرگهی صلح دایر میکند.
هلال الدین هلال میگوید: "به باور من یکی از مشکلات اصلی، عدم تفاهم و عدم همسویی، برای یک استراتژیای که واقعا در آن منافع ملی افغانستان تامین شود، و استراتژی ایالات متحدهی امریکا و جامعه غرب که تروریزم را به حیث یک تهدید و مانع و بازدارنده برای ثبات جهانی میداند، متاسفانه یک نوع سوتفاهمات است".
این درحالی است که به باور برخی تحلیلگران، سفرهای اخیر حامد کرزی به کشورهای منطقه، به او اعتماد سیاسی بیشتری بخشیده است و این میتواند عامل تنشزای دیگری باشد.
عارف فرهمند، کابل
ویراستار: یاسر