جنجال میان یونان و مقدونیه بر سر نام

در ماه فبروری سال ۱۹۹۲ در تسالونیکی، دومین شهر بزرگ این کشور، حدود یک میلیون نفر به جاده ها برآمدند تا علیه یک مصالحه پیش رو برسرنام  با جمهوری مقدونیه اعتراض کنند. این بزرگترین تظاهرات در تاریخ یونان بعد از جنگ جهانی دوم بود.

بعد از آن حکومت در آتن با یک بحران مواجه شد: کنستانتین میسوتاکیس نخست وزیر محافظه کار، وزیر خارجه اش انتونیس ساماراس را، که به انعطاف ناپذیری در این مساله شهرت داشت، برکنار کرد. اما بعد از آن او خود نیز مجبور به کناره گیری شد.

اندرئاس پاپاندرئو جانیشین او با اتخاذ یک سیاست انعطاف ناپذیر، یک تحریم تجارتی را علیه کشور همسایه مقدونیه وضع کرد.

آتن تا امروز بر همان خواستش تاکید می کند که دولت همسایه باید نام "جمهوری مقدونیه" را که در قانون اساسی کشور درج است، تغییر دهد. از دید یونانی ها، نام مقدونیه بخشی از میراث تاریخی شان است و افزون برآن هراس دارند که مقدونیه حق الحاق ایالت شان به همین نام را مطالبه کند. 

جستجو برای یک مصالحه

اما یونانی ها در این میان از اتخاذ یک سیاست سختگیرانه منصرف شده اند. از چندی به این سو آنها پذیرفته اند که دولت همسایه نامی دارد که شامل صفت "مقدونی" می شود. الکسیس سیپراس نخست وزیر چپ گرای کنونی یونان می خواهد از همین نکته آغاز کند.

بعد از یک دور مذاکرات با میانجی سازمان ملل متحد روشن شد که حکومت یونان به نام مورد مصالحه "مقدونیه علیا" توافق کرده است.

اما حالا تظاهرکنندگان با این مصالحه اعلام مخالفت کرده اند: در پایان  ماه جنوری یک مظاهره بزرگ در شهر تسالونیکی راه اندازی شد و حالا امروز در آتن تظاهرات بزرگ دیگر برنامه ریزی شده است.

سازمان دهندگان آن با نام "اتحادیه های مقدونی" فعال شده اند. آنها ادعا می کنند که از سنت ها وعادات منطقه یونانی مقدونیه حفاظت می کنند. اما گئورگیا بیتاکو، یکی از نمایندگان آنها در مصاحبه با دویچه وله گفت: "این گردهم آیی یک مظاهره وطن پرستانه خواهد بود، مساله مذاکره در مورد نام مقدونیه در این جا مطرح نیست."

ملی گرایان افراطی تحمل می شوند

لوتیریس کوسولیس به این نظر است که شعله ور شدن دو باره تظاهرات، ویژگی بخشی از جامعه یونانی است که میان رکود و شور شوق متوقف شده است.

این دانشمند علوم سیاسی با انتقاد از وضعیت کنونی در یونان در گفتگو با دویچه وله گفت: "این نشان می دهد که برخی در این کشور  به صورت حیرت آوری با یک جهت گیری ارتجاعی با تاریخ احساس پیوند می کنند. آنها زندانی گذشته هستند و درک نمی کنند که جهان به حرکت ادامه می دهد."

سازمان فاشیستی "سپیده دم طلایی" که در تظاهرات در شهر تسالونیکی به جاده ها برآمده بودند، به صورت محتاطانه با اظهارات سیاسی شان برخورد کردند. خانم بیتاکو، سازمان دهنده تظاهرات کنونی به این سوال که آیا این گروه در تظاهرات در آتن نیز ظاهر می شود، گفت که راه تظاهرات برای همه کسانی باز است که می خواهند از میهن شان "دفاع" کنند.

افزون بر سازمان نازی "سپیده دم طلایی"، گروه های  مختلف عوام گرایی دست راستی و میهن پرستان خودخوانده می خواهند در این تظاهرت جلب توجه کنند.

کوسولیس دانشمند علوم سیاسی در باره گروه های شرکت کننده در این تظاهرات توضیح داد: "این جنبش اعتراضی یک ریشه ملی گرایی دارد، اما البته توسط انسان های بسیاری، به صورت گوناگون مورد حمایت قرار می گیرد و تفسیر می شود. حتی به عنوان ابزار اعتراضی علیه سیاست حکومت در کل نیز است."

شماری از کاشناسان نیز به این نظر اند که تظاهرات روز یکشنبه (۴ فبروری ۲۰۱۸)، یک گردهم آیی خالص از گروه های ملی گرا نیست.

Papadimitriou/hm