جنجال ویکی لیکس و گاردین دامن جاسوسان را گرفت
۱۳۹۰ شهریور ۱۲, شنبه
در اسناد منتشره همچنان می توان نام های جاسوسان این سفارتخانه ها را مشاهده کرد. از همین رو گردانندگان صفحۀ ویکی لیکس در موضعگیری خود دیوید لای، خبرنگار روزنامۀ بریتانیایی گاردین را متهم ساخته اند.
صفحۀ افشاگر ویکی لیکس و روزنامۀ گاردین که به خاطر ژورنالیزم پژوهشی اش شهرت یافته است، زمانی یک "تیم رؤیایی" بود. اما نزاع بر سر تقصیر در افتضاح "علنی شدن اسناد محرمانه" ایجاد شدن یک درز عمیق میان این دو رسانه را نشان داد. این در حقیقت یک درامه یا نمایشنامه ای است در سه پرده:
پردۀ اول:
در نوامبر سال گذشتۀ میلادی (2010) جولیان اسنج، صاحب امتیاز صفحۀ ویکی لیکس، 251 هزار گزارش محرمانۀ دیپلوماتیک را در اختیار روزنامۀ گاردین قرار داد. ویکی لیکس آن اسناد را احتمالاً از یک نظامی امریکایی به نام برادلی مانینگ به دست آورده بود. به باور اسنج روزنامۀ گاردین بدون هیچگونه توجیهی گمان کرده است که هرچه بخواهد می تواند با اسناد انجام بدهد. اسنج در این مورد می گوید:"به تأریخ اول نومبر دعوای حقوقی با گاردین آغاز شد. گاردین تمام رکوردها را به روزنامۀ نیویورک تایمز واگذار کرده بود؛ در حالی که به اساس یک توافق تحریری، قرار بود این اسناد در اختیار روزنامۀ واشنگتن پست قرار بگیرد."
اسنج به خاطر آن دیوید لای، رئیس شعبۀ "پژوهش های تحقیاتی" روزنامۀ گاردین را مسؤول می داند. او یادآور شد: "از آن زمان به این طرف دیگر با آقای لای سخن نگفته ایم."
دیوید لای این نزاع را تأیید می کند و می گوید: "او (اسنج) عصبانی بود؛ زیرا ما می خواستیم با نیویورک تایمز همکاری داشته باشیم. او ناراحت بود چرا که این روزنامه در مقاله ای او را بسیار بد سیرت (بد طینت) جلوه داد بود، چیزی که در اصل واقعیت دارد."
پردۀ دوم:
در دسمبر سال گذشته اسنج بالای گاردین عصبانی بود؛ زیرا این روزنامه اسناد محرمانۀ بازجویان سویدنی علیه اسنج را در رابطه با اتهام تجاوز جنسی به نشر رسانده بود. اسنج از این عمل گاردین علناً شکایت کرد و آن را دو رویی اخلاقی خواند.
پردۀ سوم:
در فبروری سال روان، دیوید لای در یک کتاب سوانح مختصر اسنج را به نشر رساند. در این کتاب، در پهلوی بیوگرافی اسنج، رمزی هم ذکر شده بود که اسنج آن را برای گزارش های محرمانه و ویرایش نشدۀ سفارتخانه ها ساخته بود و در یک فایل مخفی کمپیوتری آن را پنهان کرده بود. حالا ویکی لیکس روزنامۀ گاردین را مقصر می داند که با نشر این رمز اکنون اسناد ویرایش ناشده و محرمانه در انترنت قابل دسترس شده اند.
گاردین در واکنش با این اتهامات اسنج می گوید که کتاب از هفت ماه به این طرف در بازار است و اسنج وقت کافی داشته است که رمز را تغییر بدهد. به گفته این روزنامه، اسنج افزون بر آن گفته بود که این یک رمز موقتی است.
این که گزارش های محرمانه اکنون برای همگان در انترنت قابل دسترس شدند، برای شهرت و اعتبار صفحۀ ویکی لیکس یک فاجعه پنداشته می شود؛ زیرا این صفحه دیگر نمی تواند مصونیت قابل اعتماد را برای جاسوسان تضمین کند. اما برای روزنامۀ گاردین این فاجعه داستان داغ و جدیدی در مورد اسنج است.
سباستین هسه / صفی الله ابراهیم خیل
ویراستار: عاصف حسینی