1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

خداحافظی با شارون؛ سیاستمداری تندرو و واقع بین

دویچه وله / رسول رحیم۱۳۹۲ دی ۲۲, یکشنبه

آریل شارون که لقبش "اریک" نیز می باشد، غالباً باشه، شمشیر دو دم و تندرو هم خوانده شده است. از روی عنوان زندگینامه انگلیسی اش، او را "جنگجو" نیز گفته اند.

https://p.dw.com/p/1ApLv
شیمون پرز، رییس جمهور اسرائیل در حال ادای احترام به تابوت آریل شارون
شیمون پرز، رییس جمهور اسرائیل در حال ادای احترام به تابوت آریل شارونعکس: Reuters

واکنش ها در قبال او از پذیرا بودن تا ستایش، و از رد کننده تا سرشار از نفرت بوده است. برای بسیاری اسرائیلی ها او "قهرمان جنگ یوم کیپور" یا "جنگ رمضان" بود. اما برای بسیاری فلسطینی ها او همراه با رهبر ملیشه های لبنانی "قصاب صبرا و شاتیلا" بود. شارون در راستای سیاست توسعه طلبانه می گفت: «در ساحل غربی هر قدر تپه ای را که می توانید بگیرید؛ آنچه را که ما نداریم، باید برخی اوقات به فلسطینی ها داده شود».

شارون در سال 1928 نزدیک به تل ابیب به جهان آمد. والدین او از یهودیان اروپای شرقی بودند که نام خانوادگی شان از دره شارون گرفته شده است. به دنیا آمدن شارون نزدیک به تاریخ تشکیل دولت اسرائیل است. درجنگ استقلال 1948 او به حیث عمله اطفاییه در لوای پیاده علیه سربازان عرب جنگید. در سال 1953 او واحدهای ویژه ای را برای تلافی حملات جنگجویان فلسطینی تشکیل داد. در "جنگ رمضان" یا "یوم کیپور" در سال 1973، بی باکی اش کمک نمود تا دست برتر بیابد و با یک واحد تانک از کانال سوئز بگذرد و بر مصر غلبه کند.

شارون با گذشت ناپذیری در برابر عرب ها واکنش نشان می داد او می گفت: «صلح منعقد نمی شود. صلح را در خاورمیانه با پاهای خود بر زمین و نه توسط کدام بصیرت می بندیم».

از یک افسر تا یک سیاستمدار

آریل شارون به همراه بیل کلینتون (راست)
آریل شارون به همراه بیل کلینتون (راست)عکس: picture alliance / AP Photo

شارون مانند بسیاری از سیاستمداران ارشد اسرائیلی پیشرفت نظامی اش را همچون سکوی پرش برای مقام سیاسی مورد استفاده قرار داد. او به جانبداری از حزب محافظه کار "لیکود" داخل پارلمان شد و در مرحله اول وزیر زراعت بود. پس از آن به وزارت دفاع رفت.

در این زمان لشکرکشی به لبنان ناکام شد. هدف آن بود تا سازمان آزادی بخش فلسطین را از شمال این کشور همسایه بیرون بکشد. یک گروه عیسوی متحد اسرائیل بعد از بیرون رفتن سازمان آزادی بخش فلسطین از کمپ مهاجران صبرا و شاتیلا در بیروت، به آنجا حمله کرد و صدها فلسطینی را به قتل رساند. این قتل عام که در منطقه زیر کنترول اسرائیل صورت گرفت، منجر به یک اعتراض بین المللی شد.

بارجویی های بی نتیجه

یک کمیسیون تحقیق اسرائیلی قسماً شارون را در این خونریزی سهیم دانست. در سال 1983 او از وزارت دفاع کناره گیری کرد، اما به حیث وزیری که کدام وزارت خاص را رهبری نمی کند، در کابینه باقی ماند.

در بلجیم یک دادرسی در مورد اقدامات خشونتبار شارون شروع شد، اما بعداً دنبال نشد. نظام حقوقی بلجیم در آن موقع یک محاکمه را بر اساس به اصطلاح اصول حقوق جهانی ممکن می ساخت. البته این اقدام در دراز مدت سیر ارتقای مقام های شارون را خدشه دار نساخت. در سال های بعد شارون وزارت های خارجه، تجارت و ساختمان را اداره کرد. در سال 2001 او به حیث نخست وزیر اسرائیل انتخاب شد. پس از یک جنگ قدرت داخلی در سال 2005، او استعفایش را به حیث نخست وزیر اعلام داشت و از حزب لیکود جدا شد تا حزب جدید "کادیما" را بنیاد گذاری کند.

مخالف تشکیل دولت مستقل فلسطینی

اسرائیلی ها با شارون خداحافظی می کنند.
اسرائیلی ها با شارون خداحافظی می کنند.عکس: Reuters

شارون برای مدت طولانی در برابر فلسطینی ها یک موضع نرمش ناپذیر داشت. او پیوسته امنیت اسرائیل را مشغله اصلی اش می خواند. او در برابر تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی برخورد انتقاد آمیز داشت. بنا بر این از مذاکره روی خودمختاری فلسطینی ها دوری می گزید. پس از یک سلسله حملات انتحاری فلسطینی ها بر اسرائیل، شارون، یاسر عرفات رئیس اداره خود گران فلسطینی ها را مسئول آن عنوان کرد و با وجود انتقادات بین المللی او یاسر عرفات را در مقر اداره خود گردان فلسطینی ها در رام الله در حبس خانگی قرار داد.

شارون از انجام دادن تحریکاتی نیز خودداری نمی کرد. بنا بر این او به ایجاد ساختمانی در وسط بخش عربی شهر کهنه بیت المقدس پرداخت. در ماه سپتمبر 2000 او با یک بازدید نمایشی از جبل الزیاره در بیت المقدس که یکی از مکان های بسیار مقدس برای مسلمانان می باشد، نا آرامی های جدیدی را به وجود آورد که "انتفاضه دوم" نامیده می شود. این مقاومت فلسطینی ها چهار ونیم سال ادامه یافت.

برچیدن شهرک های یهودی نشین در نوار غزه

بعدتر شارون از موضع تسلیم ناپذیرش عقب نشینی کرد. این باشهء سالمند اسرائیلی گذاشت تا نظامیان اسرائیلی از نوار غزه خارج گردند و شهرک های اسکانی یهودی ها برچیده شوند. او در زندگینامه ای که خودش نوشته، تاکید نموده است که یهودی ها و عرب ها بتوانند با همدیگر زندگی کنند. بنا بر ارزیابی افی پریمور، سفیر پیشین اسرائیل در برلین، با اینهم نخست وزیر پیشین اسرائیل بر اعتقاد اصلی اش پا برجا ماند. پریمور در نشریه "سیسیرو" نوشته است که «آریل شارون نه ایدیولوژی اش و نه سیاست اش و نه هم غرایزش را تغییر نداد». بیشتر شارون یک واقعیتگرا بود که تغییرات محیطی واقع شده را می پذیرفت.

این نخست وزیر اسبق اسرائیل در 4 جنوری 2006 به یک بیماری رگ های مغز مبتلا شد و از آن به بعد به کوما رفت. شارون در 10 ماه جنوری امسال به عمر 85 سالگی وفات کرد.