در ونزوئلا چه می گذرد؟
۱۳۹۶ مرداد ۲۲, یکشنبه
کشور امریکای جنوبی ونزوئلا زمانی امیدواری بزرگی به آینده داشت؛ چرا که این کشور ذخایر بزرگ نفت، حتا بیشتر از بزرگترین صادرکنند نفت جهان یعنی عربستان سعودی دارد. به جای رفاه اقتصادی، این کشور ۳۵ میلیون نفری حالا با خشونت و آشفتگی سیاسی دست و پنجه نرم می کند.
کشوری دو تکه شده
در ونزوئلا درگیری های مرگبار بین نیروهای امنیتی و جنبش وسیع اعتراضی جریان دارد. معترضان خواهان کناره گیری رئیس جمهور نیکولاس مادورو هستند. مادورو که محبوبیت خود را از دست داده، زیر حمایت اردو، محکمه عالی، و شورای تازه تاسیس قانون اساسی قرار دارد. این در حالی است که اپوزیسیون دو سوم کرسی های پارلمان را در اختیار دارد. با افزایش شمار کشته ها، چندین گروه کوچک نظامی نیز علیه مادرور چرخیدند و از همقطاران خود خواستند تا مانند آنها به اپوزیسیون بپیوندند.
این بحران حتا دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده را وادار کرده تا بگوید که ایالات متحده اقدام نظامی در ونزوئلا را "جایی که مردم رنج می کشند و جان می دهند" مد نظر قرار دهد.
ترامپ اخیرا گفته است: «ما گزینه های زیادی برای ونزوئلا داریم از جمله گزینه احتمالی نظامی، در صورتی که ضرورت باشد».
بحران چگونه شروع شد؟
مادورو که در گذشته راننده موتر بس بود، پس از هوگو چاویز رئیس جمهور مقتدر پیشین، در سال ۲۰۱۳ به قدرت رسید. او پیش از این، به عنوان معاون رئیس جمهور در حکومت چاویز مقام داشت. چاویز پیش از آن که بر اثر بیماری سرطان درگذرد، از مادورو به عنوان جانشین خود یاد کرده بود. پس از مرگ چاویز، او برای ریاست "حزب سوسیالیست ونزوئلا" (PSUV) به رقابت پرداخت و در یک رای گیری ویژه توانست ۵۰.۵ درصد آرا را به دست آورد؛ هرچند که رقیبان او از تقلب در این انتخابات سخن گفتند.
اندکی بعد مادورو با اعتراضات به خاطر تورم اقتصادی و وخامت شدید اقتصادی روبرو شد. در پاسخ، او مخالفان سیاسی خود را کنار زد و ایالات متحده را متهم کرد که برای سرنگونی او طرحریزی می کند. افزایش بحران سبب شد تا نیروهای اپوزیسیون ائتلاف کنند و "اتحاد دموکراتیک ونزوئلا" (MUD) را ایجاد نمایند. این گروه در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۵ در برابر گروه حامی حکومت موسوم به "قطب وطنپرستان بزرگ" (GPP) قرار گرفت.
افزایش تنش
اندکی بعد از پیروزی، اپوزیسیون درخواستی را برای رفراندوم در سال ۲۰۱۶ ارائه کرد. با این حال، شورای انتخابات حامی دولت نهایتا این درخواست را به حالت تعلیق درآورد و اپوزیسیون را متهم به تقلب در جمع آوری امضا کرد.
در ماه مارچ ۲۰۱۷، محکمه عالی ونزوئلا که پشتیبان مادورو است، پارلمان را خلع قدرت کرد اما اندکی بعد به خاطر خشم سراسری رای خود را پس گرفت. در ماه می، مادورو اعلام کرد که قصد دارد یک شورای قانون اساسی ایجاد کند تا قانون اساسی جدیدی برای کشور تنظیم کند.
اپوزیسیون شدیدا با این اقدام مخالفت کرد اما به هر ترتیب، حکومت در ماه جولای برای این شورا رای گیری راه انداخت و در ماه آگست، "شورای قانون اساسی" را با وجود ادعاهای گسترده مبنی بر تقلب و دستکاری آرا افتتاح کرد.
این شورا که متشکل از حامیان مادورو است، به سرعت دستوری را صادر کرد و به خودش قدرت گسترده داد.
مادورو در برابر ترامپ
این در حالی است که تورم در حال افزایش، کمبود شدید غذا، انرژی و دوا اعتراضات ضد حکومتی را شعله ور می کند. همزمان سرقت، تاراج و آشوب سبب شده تا رژیم مادورو در این کشور "وضعیت اضطراری" اعلام کند.
از آغاز اعتراضات ضد حکومتی جدید در ماه اپریل تاکنون بیشتر از ۱۲۰ نفر در ونزوئلا کشته شدند.
در جریان بحران، مادورو مدام گفته است که او در حال جنگ با توطئه ای است که علیه انقلاب سوسیالیستی مرشدش، چاویز، با حمایت ایالات متحده به راه انداخته شده است. او همچنان واشنگتن را متهم کرده است که بهای نفت را کاهش می دهد تا وضعیت اقتصادی ونزوئلا را به نابودی بکشاند.
کارشناسان به این باورند که رژیم می تواند از اظهارات ترامپ مبنی بر "اقدام نظامی ممکن" سود ببرد و بگوید که ونزوئلا تحت تهدید بیرونی قرار دارد.
چنانچه ولادیمیر پادرینو، وزیر دفاع ونزوئلا این تهدید ترامپ را محکوم کرده و آن را "دیوانگی" خوانده است.
Darko Janjevic - AH