دشتی : هفته ی حسابدهی یک تلاش بسیارعجولانه ازطرف دولت بود.

بسیاری کارشناسان هفته ی حسابدهی را یک تلاش بیهوده ی دولت گفته بودند. دراین مورد گفت وگویی داریم با آقای فیهم دشتی مدیرمسوول هفته نامه کابل .

دویچه ویله: آقای دشتی، یک هفته اعضای کابینه دولت افغانستان و رسای برخی از ریاست های مستقل، گزارش های کاری شان را به عنوان حساب دهی به مردم ارایه کردند. در حالیکه هیچ کار و نتیجه عملی را مردم نمی بینند. ارزیابی شما از کار دولت در این مدت چگونه است؟

آقای دشتی: شکی نیست که دولت در طول چهار سال گذشته کارهای را در زمینه های مختلف انجام داده، ولی فکر کنم که مشکل اساسی این است که کارهای که دولت انجام داده، در تناسب با کارهای که باید انجام میداد، در تناسب به کمکهای که بر دولت صورت گرفته و در تناسب با انتظارهای که مردم از دولت داشتند بسیار ناچیز است. و به همین دلیل است که حالا در کابل مشهورشده که وزرای دولت تلاش کردند تا مردم را فریب دهند ولی راهی را بجای نبردند. متاسفانه در زمینه های مختلف دولت ناکام و کم کار بوده است. این حسابگیری را که هم عنوان کرده اند، تلاش بخاطر این است تا بتوانند قناعت مردم را فراهم نمایند.

دویچه ویله: آیا می شود گفت که دولتمردان افغانستان می خواهند دمکراسی را مشق کنند؟

آقای دشتی: با توجه به اینکه ما در افغانستان در سه دهه گذشته مشکلات سختی داشتیم و قبل از آن هم چیزی در این کشور نداشتیم، می شود گفت که دولتمردان، در مجموع مردم افغانستان میخواهند دمکراسی را مشق بکنند. و بدون شک در همچو مرحله ی مشکلات وجود دارند. گاه گاه این تجربه های تازه خوب ـ و گاه گاهی هم بد از آب بر می آید. ولی من فکر می کنم که این حسابگیری را که دولت میخواهد، حالا من نمیدانم که دقیقاً انتظار و هدف ایشان چه بوده، درست از آب بر نیامد و در بین مردم تاثیر منفی گذاشت و به اعتبار دولت لطمه بیشتر زد.

دویچه ویله: برخی از وزرا و مقام های دولت مردم را متهم به همکاری نکردن و مراعت ننمودن قانون می کنند. توقع آنها چقدر واقع بینانه است؟

آقای دشتی: من فکر می کنم که تا حدی این اتهامات هم درست است. ما متاسقانه در افغانستان "بخصوص در چند دهه گذشته" به بی قانونی عادت کرده ایم. این میتواند که یک توقع بجا باشد. یعنی مسوولین توقع داشته باشند از مردم تا آنها با ایشان همکاری نمایند و قانون را مراعت نمایند، ولی از دید دیگر زمانی که ما درست ببینیم، وقتی مردم به دولتمردان خود اعتماد پیدا می کنند و به اصطلاح دریافتند که این دولت مردان کسانی اند که میخواهند به مردم خدمت و کار میکنند، در آن صورت بدون شک مردم همکاری می کنند. ولی زمانیکه مردم می بینند که متاسفانه وزرای کابینه فقط وقتی که از وزارت خود بیرون می شوند جاده های کابل را بسته می کنند، شاید هم بخاطر اینکه نمی خواهند روی مردم را ببینند و در پهلوی آن دسترسی به یک وزیر کابینه مثل گذشته گذشتن ازهفت خوان رستم است، دیگر مردم چگونه میتوانند با همچو وزرا و کابینه همکاری بکنند. اگر کابینه و وزرا خواسته باشند با مردم همکاری بکنند، باید زمینه را مساعد بسازند تا مردم بتوانند نزدیکتر بیایند و همکاری بکنند.

دویچه ویله: آقای دشتی، توجیه دولت مردان افغانستان در حال حاضر از اینکه بیش از 8 ملیارد دالر مصرف شده و کار عملی به چشم نمی خورد چه است؟

آقای دشتی: یک توجیه بسیار عامیکه آدم می بیند حرفهای تمام دولتمردان افغانستان این است که تمام این پولها در اختیار دولت قرار نگرقته و فقط 20 تا 30 در صد آن به دولت و باقی آن از طریق خود کشورهای کمک کننده به موسسات داده شده و به مصرف رسیده که تا حال حساب ان هم بر دولت افغانستان داده نشده. باز هم اگر این را آدم قبول بکند، من فکر می کنم که این خود ضعف دولت را نشان میدهد و ضعف تیم کاری آقای کرزی را نشان میدهد که این ها نتوانسته اند سیستمی را ایجاد نمایند تا با جامعه جهانی همکار باشند و به آنها مشوره دهند، زیرآنشکیکه یک افغان به اصطلاح همان بافت و ساخت های افغانستان را میفهمد، بدون شک خارجی نمیفهمد. وقتی کسی میاید در یک جایی کار می کند و نابلد است، ضرورت به این دارد که رهنمایی شود که در کجا کارش موفقتر است و در کجا نیست. در چه زمینه ضرورت بیشتر دارد و در کدام زمینه کار صورت گیرد. ولی متاسفانه دولت افغانستان این کار را نتوانسته از سوی هم نقش کنترول کننده که در کنفرانس های مختلف درکشور های مختلف کمک کننده به دولت افغانستان قابل شدند این نقش را نتوانسته که به انجام برسانند. یعنی دولت حتا نتوانسته ازهزاران موسسه ی داخلی وخارجی فعال درافغانستان حساب بگیرد.

که اینها چه کرده اند ؟ چقدربودجه داشته اند وصرف کدام پروژه ها کرده اند و واقعاً به تناسب پولی که گرفته اند کارکرده اند یا خیر.

دویچه ویله : منظورشما اینست که درافغانستان مشکل مدیریت وجود دارد؟

دشتی :مشکل درعدم هماهنگی بین نیروهای مختلف فعال درافغانستان است . کسانیکه به اصطلاح می خواهند افغانستان را آباد نمایند، چه داخلی وچه خارجی همکاری بین اینها وجود ندارد. شما وقتی به کابل بیایید وهمین دفاترسازمان ملل را ببینید دقیقاً یک دولت دیگردرداخل دولت افغانستان است . من مطمین استم که بودجه ای که دفاترسازمان ملل درافغانستان می گیرد به مراتب بیشترازآن است که به دولت افغانستان داده می شود.

هرکس به اصطلاح همان پروژه های خاص خود را روی دست گرفته ومی خواهند آن را انجام دهند. البته نتیجه اش هم این است که هیچ کاری پیش نرفته است وهیچکس هم ازآن راضی نیست.

دویچه ویله : اگربخواهیم نتیجه گیری کنیم ، یعنی به نظرشما هفته ی حسابدهی هم یک نمایش ازسوی دولت بوده؟

دشتی : ازنظرمن یک تلاش بسیارعجولانه ازطرف دولت پیش ازآغازپارلمان بوده بخاطراینکه بتواند اعضای کابینه را برائت بدهد تاآنها قادرشوند رای اعتماد پارلمان را بدست آورند. ولی به نظرمی رسد که این تلاش یک تلاش ناکام بود.

دویچه ویله : آقای دشتی یک جهان تشکر.