1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

روسيه و فروپاشي ديوار برلين

۱۳۸۸ آبان ۱۸, دوشنبه

صبح نهم نوامبر سال ۱۹۸۹ است. وچيسلاو كوچيماسوف سفير روسيه شوري در آلمان شرق آن زمان مي خواهد به رييس اش، ادوارد شيواردناتسي تيليفون كند و بگويد كه مساله بسيار عاجل است.

https://p.dw.com/p/KRJ2
عکس: AP

برلين شرق به شهروندانش اجازه ي سفر را به جمهوري فدرال آلمان غرب داده است‌، آيا مسكو عليه آن اقدامي نمي كند؟

اما در مسكو كسي گوشي را نمي گيرد، چون به اين تاريخ در روسيه شوري ۷۲ مين سالروز انقلاب اكتبر را جشن مي گيرند و رهبران دولتي قابل دسترسي نيستند. يك نماينده ي وزير خارجه ي روسيه مايوسانه براي عزم ”رفقا” در برلين شرق چراغ سبز مي دهد.

در شب آن روز كارمندان سفارت روسيه در آلمان شرق، كنفرانس خبري گونتر شابوسكي، عضو دفتر سياسي حزب كمونيست آلمان شرق را در تلويزيون تعقيب مي كنند. آنها وحشت زده شده بودند، وقتي كه به ناچار تماشا مي كردند كه اين عضو دفتر سياسي باز شدن ديوار برلين را اعلام مي كند:

”از همین اکنون و بدون معتلي.”

و به اين صورت چيزي رخ مي دهد كه از ديد امروزي غير عادي به نظر مي آيد. كوچيماسوف، سفير روسيه شوري در آلمان شرق به عوض آنكه بلافاصله ميشايل گورباچوف، دبير كل روسيه شوري را اطلاع دهد، از فرط خستگي قرص خواب مي گيرد و به خواب فرو مي رود. زمانيكه ساعتي چند بعد از آن ده ها هزار باشنده ی آلمان شرق به برلين غرب هجوم مي آورند، معاون او، ايگور ماكسيميچوف در برابر يك تصميم خطيري قرار مي گيرد: در واقع او بايد به كرملين تيليفون كند و دفتر سياسي را به يك واكنش ناسنجيده تحريك كند.

او به كساني در دفتر كرملين فكر مي كند كه يك ”راه حل چينايي” را ترجيح مي دهند. زيرا كمي پيش از اين حادثه در تابستان سال ۱۹۸۹ رهبران چين اعتراض دانشجويان را در ”ميدان صلح آسماني” بيرحمانه سركوب كردند. گورباچوف باوجود آن كه يك چنين راه حلي را در نظر نداشت، اما امكان داشت كه او تيلفون از برلين را در شب به عنوان زنگ خطري تلقي كند. اما ماكسيميچوف، ديپلومات روسي تصميم ديگري را اختيار مي كند. او می گوید:

”اين (يعني بازشدن ديوار) عملي كردن تصميم رهبري آلمان شرق است، كه نيمي از آن را با ما در ميان گذاشته بودند. نزد من موقعيت چنين بود كه من خوش داشتم به رفيق گورباچف گوش فرار دهم و او گفت: مساله را دراماتيزه نسازيد. پس من مسكو را مطلع نساختم. سقوط ديوار برلين در خفا صورت نگرفت، بلكه در برابر انظار همه جهان رخ داد.”

گورباچف، دبير كل روسيه شوري از فروپاشي ديوار برلين استقبال كرد كه يك روز بعد، در دهم نوامبر از آن باخبر شد. شواردناتسي، وزير خارجه به ارتش روسيه شوري دستور داد كه در امور داخلي جمهوري دموكراتيك خلق آلمان مداخله نكنند.

گونچارینکو/مبلغ

ویراستار: آهنگ