"زمان طالبان، تاريکترين دوران عمرم بود"

پيش از ورود طالبان به کابل جناحهاي مختلف درگير جنگ بودند و کابل به ميدان جنگ ميان گروههاي جهادي تبديل شده بود. بيزاري مردم از جنگ و وضع موجود، به طالبان فرصت داده بود که به سادگي بتوانند پايتخت را تصرف کنند.

"بدترين و تاريکترين دوران"

فرداي تصرف کابل از سوي طالبان فرماني صادر گرديد که تمامي زناني که در دفترهاي رسمي دولتي مشغول کار ميباشند، در خانههاي شان بمانند و در دفتر کار نروند.

به تعقيب آن، فرمانهاي ديگري نيز از سوي اين گروه صادر شدند. بارزترين آن اين بود که مکتبهاي دخترانه مسدود گرديدند و دختران و زنان ديگر اجازه نداشتند به تعليم و تحصيل خويش در مکتب و دانشگاه ادامه دهند.

ناجيه هنگام ورود طالبان به کابل دانشجو بود. او ميگويد پس از ورود طالبان تا پنج سال ديگر نتوانست به تحصيلاتش ادامه دهد. ناجيه ميافزايد: "من بعضي وقتها فکر ميکنم که بهترين دوران عمرم که جواني من است، در حالتي تير (سپري) شد که من در خانه بودم. فکر ميکنم که بدترين و تاريکترين دوران عمرم بوده، دوره طالبان".

در زمان طالبان زنان مجبور شدند که چادري بپوشند و با همراهي يک تن از محارم از خانه بيرون شوند.

به گفته ناجيه، شرايط زندگي براي زنان در شهر کابل به حدي محدود شده بود که آنها جنگهاي کابل را نسبت به حضور طالبان ترجيح ميدادند. ناجيه ميگويد: "وقتي که طالبان در ولايات بودند و هنوز به کابل نيامدند، مردم اميد داشتند که آنها صلح را تامين خواهند کرد، اما زماني که در کابل آمدند، چنين چيزي نبود. حتا مردم همان جنگ را ميخواستند اما طالبان را نميخواستند".

فوتبال با بوي خون

طالبان شنيدن نغمههاي دلنواز موسيقي را منع قرار دادند. مردم اجازه خواندن محدود کتابهاي مذهبي نوع طالباني را داشتند. در مکتبها کتابهاي مذهبي تغيير يافتند. نه تنها خواندن، بلکه داشتن کتابهايي که مذهبي نبودند، خطرهاي زيادي به همراه داشت. بسيار بودند کساني که کتابهاي خود را پنهان کرده بودند. طالبان کتابهايي را که به تعبير خود غيراسلامي ميخواندند، آتش زدند.

بعد از آن ديگر مردان نيز اختيار پوشيدن و آرايش چهره خود را نداشتند. همه بايد ريش ميگذاشتند و لنگي يا حداقل کلاه ميپوشيدند.

فريد، يک تن از جوانان ميگويد با ورود طالبان هزاران تن از باشندگان کابل اين شهر را ترک کردند.

فريد ميافزايد: "موسيقي اصلا نبود. تنها "شريعت غژ" بود که ترانههاي طالباني را نشر ميکرد. من خودم به خاطر ريش و موي چندين بار لت خورده ام".

به گفته فريد تنها تفريح مجاز بازي فوتبال بود، اما آن هم با بوي خون همراه بود. او ميگويد: "طالبان تنها فوتبال را اجازه ميدادند. زماني که ما براي فوتبال به استديوم ميرفتيم، قبل از اين که فوتبال شروع شود، در آنجا يا دست قطع ميشد يا پاي و يا کسي به وسيله کلاشينکوف اعدام ميشد و دوباره ميدان را ميشستند و فوتبال با بوي خون همراه ميشد".

ديدگاه مردم در مورد طالبان به زودي تغيير کرد. وقتي طالبان وارد افغانستان شدند و به سرعت کابل را گرفتند، مردم خسته از جنگ فکر ميکردند با آمدن طالبان شايد در کشور صلح تامين شود. اما چنين نشد. مردم از ظلمها و سختگيري طالبان به ستوه آمدند.

يونس فکور، تحليلگر مسايل سياسي افغانستان، ميگويد با آن که طالبان با ورود به کابل توانستند جنگ سه ساله در اين شهر را خاتمه دهند اما نتوانستند دست به ايجاد حکومت سراسري در افغانستان بزنند. طالبان تا سال 2001 توانسته بودند حدود نود درصد خاک افغانستان را در کنترول خود داشته باشند.

فکور ميگويد طالبان به جاي استفاده از ديپلوماسي، در برابر مخالفين از زور کار گرفتند و سبب خونريزيهاي بيشتر شدند:"طالبان نتوانستند جنگ را به آخر برسانند، نتوانستند حقوق مذاهب ديگر را تامين کنند. يک حکومتي را که بر اساس آراي مردم باشد، نتوانستند ايجاد کنند، و توسط زور و فشار بر مخالفين سياسي و ديگران، حکومت ميکردند".

سرانجام در سال 20001، بعد از حمله تروريستي بر برجهاي دوگانه تجارت جهاني در نيويارک، بر اثر حمله نيروهاي امريکايي طالبان شکست خوردند. اما بعد از نه سال جنگ عليه طالبان و القاعده در افغانستان و شکست حکومت طالبان، اکنون دوباره جنگجويان اين گروه در دروازههاي کابل عليه نيروهاي خارجي و دولت افغانستان ميجنگند و حکومت افغانستان در تلاش مذاکره با طالبان است.

گزارشگر: حسين سيرت

ویراستار: عارف فرهمند