زندگی خطرناک خبرنگاران

۵۳۰ خبرنگار تنها در بین سال های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶،  کشته شده اند. این آمار را یونسکو یا سازمان فرهنگی و علمی ملل متحد، در گزارش جهانی  اش در زمینه آزادی بیان و توسعه رسانه ها منتشر کرده است. بر اساس گزارش شبکه "خبرنگاران بدون مرز"، در سال ۲۰۱۷ میلادی ۴۷ خبرنگار دیگر نیز کشته شده اند. در مقایسه با دهه های قبل افزایش قابل توجهی را نشان می دهد. کریستیان میر، مدیر عامل خبرنگاران بدون مرز، تأیید می کند که "زندگی به عنوان روزنامه نگار روز به روز خطرناک تر می شود." و تنها یکی از ده جنایات علیه خبرنگاران پیگیری شده است. برای جلب توجه به این پدیده شوم، سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۳ روز جهانی مبارزه با جرایم جنایی علیه خبرنگاران را راه اندازی کرد. این روز همیشه در تاریخ ۲ نومبر تجلیل می شود.

به خصوص خبرنگاران منسوب به جامعه مدنی  بیشتر در معرض خطر اند که اطلاعات را از طریق صفحات اینترنت و رسانه های اجتماعی مانند فیس بوک و توییتر منتشر می کنند. آنها از مناطق و کشورها گزارش می دهند که خبرنگاران کلاسیک جرئت چنین کاری را کرده نمی توانند. در یک قطعنامه سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۴، نقش و آسیب پذیری و نیاز به حفاظت خبر نگاران منسوب به جامعه مدنی، برای اولین بار به رسمیت شناخت شده است. اما با وجود شمار زیادی از قطعنامه ها برای محافظت از ژورنالیستان، تعداد قتل ها بالا است.

حقوق بشر؟ خیلی مهم نیست

طبق نظر میر، دلیل این امر فروپاشی بسیاری از دولت ها است. او می گوید که "در افغانستان، سوریه و سومالیا عملا سازمان هائی قدرت را در دست دارند که خود را متعهد به معاهدات حقوق بشر احساس نمی کنند." در واقع، میزان قتل ها در مناطق عربی بالاتر است.

میر، اما همچنین می گوید که فروپاشی دولت ها تنها یگانه مشکل نیست. در بسیاری از موارد، دولت ها خود در پیگیری جرایم علاقه ای ندارند. او در ادامه می گوید که "خبرنگاران اغلب در مورد چیزهایی گزارش می دهند که مورد پسند اعضای مشخص ادارات و دولت نمی باشد. برای اینکه چنین رفتاری را شاهد باشیم، نیاز نمی رود که بسیار به دور ها نگاه کنیم، کافی است که نظری به مالتا بیاندازیم. او به این باور نیست که حکومت مالتا در پیگیری قضیه قتل خانم ژورنالیست، دیفنی کاروانا گالیسیا علاقه مند بوده باشد.

كشتار، بازداشت و شكنجه در حال افزايش است

نه تنها میزان کشتن خبرنگاران افزایش یافته است بلکه تعداد اعمال خشونت آمیز علیه آنها نیز افزایش یافته است. بازداشت های خودسرانه، آدم ربایی و شکنجه بخشی از جرایم اند که یونسکو یادآوری کرده است. در کنار این اعمال، خشونت در فضای دیجیتال توسط کمپاین های نفرت گستر و حمله به وب سایت خبرنگاران ناخوشایند نیز وجود دارد. بسیاری از آن ها از طریق نظارت دیجیتالی مورد تعقیب قرار می گیرند. آنچه در اول بسیار جدی به نظر نمی رسد اما در عمل اغلب به خشونت واقعی تبدیل می شود. میر در ادامه می گوید که "در نیمی از موارد که در آن گزارشگران بدون مرز کمک های اضطراری فراهم کرده اند، افراد در یک وضعیت اضطراری قرار گرفته اند، یعنی دستگیر و یا شکنجه شدند، زیرا قبل از آن،  آن ها از طریق دیجیتال تحت نظر قرار گرفته بودند."
عاملان خشونت اغلب بازیگران دولتی هستند. در حالی که اکثر قتل ها در کشورهایی که هرج و مرج حاکم است و ساختارهای دولتی ناکار و یا بی اثر هستند اتفاق می افتد، این حکومت است که اکثر خبرنگاران را زندانی می کند. اغلب خبرنگاران در کشور های چون ترکیه، مصر و چین دستگیر می شوند.

حفاظت توسط نمایندگان ویژه سازمان ملل متحد

سازمان ملل متحد در حال حاضر یک تعدادی از قطعنامه ها را تصویبت نموده است که در آن ها اهمیت کار خبر نگاری برجسته شده، و از کشورهای عضو حفاظت از گزارشگران را تقاضا کرده است. در بسیاری از کشورها این قطعنامه ها تاثیر کمی دارند. بنابراین، سازمان گزارشگران بدون مرز، خواهان تعیین یک نماینده خاص برای این امر شده است، مانند نماینده های خاصی که سازمان ملل متحد  برای کودکان و مناقشات مسلحانه، در سال ۱۹۹۷ تعیین کرده است. میر می گوید که این نماینده ویژه به طور مستقل می تواند موارد خشونت علیه خبرنگاران را بررسی کند به طوری که بتواند مجرمین تحت پیگرد قانونی قرار گیرند. چنین یک دیدگاهی  را شمار زیادی از طرفداران حفاظت از خبرنگاران تا حال داشته اند. پارلمان آلمان امسال برای اولین بار در جهان چنین نماینده ویژه را به صراحت حمایت کرد.
میر معتقد است که نماینده ویژه حمایت از خبرنگاران می تواند به این موضوع وزنه بیشتری بدهد، قطعنامه های سازمان ملل قدرت بیشتر پیدا کنند و توجه بیشتر به روز جهانی مبارزه با مصونیت از مجازات در جرایم علیه خبرنگاران را جلب کند. او می گوید که "امیدوارم نماینده ویژه سال آینده وجود داشته باشد."

nka, rr (Julia Vergin)