سالروز يورش برمقر"اشتازي"

اين حادثه سبب فروپاشي شبکه ي استخبارات آلمان شرقي- " اشتازي" گرديد که در ادامه ي چندين دهه در ميان همشهريان و هموطنان خودش جاسوسي نموده و آنان را تحت فشار قرار مي داد.

اشغال مقراين دستگاه همزمان ، زمينه ساز آن گرديد تا پرونده هاي شمار زيادي از مخالفان دولت وهمچنان سياستمداران غربي که در آنجا نگهداري مي شد نيز بصورت امانت در جمهوريت متحد دو آلمان بازنگري شود.

اگر مرکز سازمان استخباراتي آلمان شرقي آنزمان، درماه اکتوبر سال 1989 ، يعني پس از فروپاشي ديوار برلين مورد يورش تظاهر کننده قرار مي گرفت، شايد خونريزي هاي شديدي را در پي ميداشت زيرا در آن هنگام استفاده از اسلحه گرم براي دفاع و نيز براي محافظت از پرونده هاي سازمان استخبارات آلمان شرقي ، هنوز مجاز شمرده مي شد.

برخلاف، پس از سه ماه يعني در پانزدهم ماه جنوري سال 1990 ميلادي ، ديگر از چنين امري سخن نمي رفت.

شوراي وزيران آلمان شرقي از حزب مردم خواستار آن گرديد تا نمايندگان نهضت هاي حقوق شهروندي را جستجو نموده وپيدا کنند، همچنان مقر سازمان استخبارات را محافظت نمايند.

اين يک عقب نشيني وکوتاه آمدن حيرت انگيزبود،اما تظاهر کنندگان ازآن آگاهي نداشتند.

حوالي پس از چاشت روز پانزدهم ماه جنوري هزاران نفر، در پيشروي مقر سازمان استخبارات آلمان شرقي گردهم آمده وخواهان ورود به آن ساختمان شدند.

شبکه تلويزيون آلمان شرقي از اين حادثه بصورت زنده گزارش مي داد و بارديگر تصوير ها و خبر هاي آغاز ماه دسامبر سال 1989 در تلويزيون به نوعي تکرار مي شد، اينکه مردم به ساختمان هاي محلي اين سازمان در شهر لايپزيک و شهر هاي ديگر يورش برده بودند.

تظاهر کنندگان که همه خواسته اي شبيه بهم داشتند، بيش از همه خواهان عدالت بودند، به قول يکي از معترضان در آنزمان: "ما خواهان آن هستيم که مقصران مورد بازپرسي قرار گيرند، ولي نه با اعمال خشونت."

بنابرين يورش به مرکز سازمان استخبارات اشتازي در برلين ، فقط نقطه ي نهايي ازاين روند و ادامه ي اشغال نمودن هاي گوناگون در برلين به شمار مي رفت.

اما به قول کريستيان هالبروک که در پانزدهم جنوري خود در برلين بود، اين واکنش ها بيش از يک حرکت نمادين به شمار مي رود. اومي افزايد:

" صحن اين ساختمان بسيار کم نور بود و افراد محافظ نيز بسيار کم ديده مي شد."

اصلأ در هيچ گوشه کسي ديده نمي شد که خواهان ويران گري باشد، وضعي که هرکس از خودش مي پرسيد که اين چگونه ممکن است؟ در کل وضعيت غير عادي بود.

براي هالبروک که در آنزمان خود بيست وشش سال داشت، غيرمعمول تر از همه چگونگي اين يورش ها بود، زيرا به جاي آن که معترضان ساختمان مقر وزراي عضو اشتازي را مورد حمله قرار دهند، برخلاف ، مديران اين سازمان وپرونده هاي تدارکاتي را مورد يورش قرار دادند.

چنين يک ماجرا هايي در ماه دسامبر نيز رويداد.

طور مثال در شهر لايپزيک ، هنگامي که گروه فيلمبرداران حقوق شهروندي بر ساختمان اين سازمان استخباراتي يورش بردند، ظاهراً با اعضاي کاملاً بي خبراين سازمان از چنين رويدادي روبرو شدند.

به قول يکي از کارمندان اين سازمان: "بايد بگويم که براي من عمل آنان خيلي غير مترقبه بود و هي چگونه آگهي قبلي از اين موضوع و آنچه که آنان در نظر داشتند ، نداشتم."

اما فضا خود شکل دهنده اين وضعيت بود ، يعني برخورد توأم با احترام.

برخورد اعضاي اين سازمان با مردم بي نهايت و بيش از حد محترمانه بود وشايد هم يکي از دلايل اين بوده باشد که آنان در فاصله ي زماني ميان فروپاشي ديوار و اين يورش ، تمامي آثار ورد يابي ها را نابود کرده و شسته بودند.

هالبروک پس از اين حادثه بار اشاره ها واطلاعاتي در اين باب دريافت نموده است.

به قول خودش: "اين اطلاعات برمبناي اين بود که شايد پرونده ها نابود وسوازنيده مي شود ، زيرا بار بار ديده شده است که از اين دفاتر دود بيرون مي شد."

يکي ديگر از اين شواهد گفته است که حتي پرونده ها را در جمع انبار هاي زباله هاي شهري ديده اند.

بدون شک براي اين که با مسوولان برخورد لازم صورت گيرد و بازپرسي از آنهمه رويداد هايي که در ادامه چهل سال اتفاق افتاده است صورت گيرد، نياز به اين پرونده ها مي رود. همچنان براي اين که آنهايي که در ادامه ي اين همه سال صدمه ديده اند و حقوق آنان پامال شده است نيز قانوناً بتوانند با مسوولان برخورد نمايند و حقوق آنان به آنان برگردانده شود."

اما شمارزيادي از اين پرونده ها موجود اند ونشده است که نابود گردند.

کريستيان هولبروک که پس از اين رويداد در رشته تاريخ به تحصيلاتش ادامه داد، از سال 2007 بدينسو يکي از کارمندان پرونده هاي مأموران اشتازي مي باشد.

وي با آميزش تجربه هاي نو کاري اش با گذشته هاي اکنون همچنان کتابي نوشته است زير عنوان "ميلکيس ِاریا" یا ناحیه ميلکيس.

ميلکيس خود در ادامه 32 سال رييس سازمان اشتازي بود وساحه آن زمان مربوط وي در برلين ليشتنبرگ موقعيت دارد.

مارسل/ نادیه فضل

ویراستار: یاسر