سفرحامد به کرزی ازدید دولت وتحلیلگران
۱۳۸۹ اردیبهشت ۱۶, پنجشنبه
وزیران باقیماندهی کابینه معرفی نشده اند، جرگهی صلح به تعویق افتاد، و حتا وزیر امور خارجه که قرار بود برای ارایهی معلومات در مورد اعدام افغانها در ایران به ولسی جرگه حضور یابد، به دلیل سفر حامد کرزی، به ولسی جرگه حاضر نشد.
حکومت افغانستان میگوید از دو هفته به این سو، در مورد سفر حامد کرزی به امریکا، آمادگی میگیرد.
وحید عمر، سخنگوی رییس جمهور کرزی روز گذشته گفت: "حکومت افغانستان در دو هفتهی گذشته مصروف آمادگیها برای این سفر است و امیدوار هستیم که در نتیجهی این سفر برعلاوه آنچه در عرصه سیاست و روابط استراتژیک صحبت میشود، در عرصههای مختلف و در سکتورهای مختلف، ما دستآوردهایی برای افغانستان داشته باشیم".
سفر حامد کرزی در دوازدهم می به امریکا، بعد از آن صورت میگیرد که تنشهای برخاسته از انتقادهای تند وی علیه امریکا، باعث شد که مقامهای امریکایی سفر کرزی به امریکا را قابل تامل بدانند.
در این سفر، هیاتی از مقامهای بلند رتبهی افغانستان رییس جمهور را همراهی میکنند و برعلاوهی باراک اوباما، رییس جمهور امریکا، با سایر مقامهای امریکایی نیز صحبت میشود.
تنشهای اخیر میان کابل و واشنگتن، تفاوت دیدگاهها در مورد مصالحه با طالبان، و نیز این مساله که دیدگاه و برخورد ادارهی اوباما به کرزی مانند جورج بوش نیست، این سفر حامد کرزی به امریکا را مهم ساخته است؛ چنانچه سخنگوی حکومت نیز میگوید که این سفر "فوقالعاده مهم" است و در یک شرایط "حساس" صورت میگیرد.
سخنگوی رییس جمهور میگوید: "امیدواریهای زیادی وجود دارد- هم از طرف ما و هم از جانب ایالات متحدهی امریکا- تا در جریان این سفر صحبتهای واقعی صورت بگیرد، صحبتهایی صورت بگیرد که متضمن بهبود و هرچه بهتر شدن روابط، در چوکات روابط استراتژیک بین ایالات متحدهی امریکا [و افغانستان] شود".
حکومت روشن نساخته است که منظور از "صحبتهای واقعی" چیست، اما این نکته، واضح میسازد که مسایلی وجود دارند که از نظر دولت افغانستان "غیرواقعی" اند.
احمد سعیدی، تحلیلگر مسایل بینالمللی میگوید: "این سفر از این نگاه مهم است که چون تنشهای لفظی وجود دارد، میخواهند یک بار دیگر اینها اعتمادسازی کنند. این که دولت افغانستان میگوید ما مسایل حقیقی را مطرح میکنیم، هدف دولت افغانستان این است که رشوت، اختلاس، بیعدالتی، ضعف مدیریت که در حکومت افغانستان وجود دارد، به مقامهای امریکایی بگوید که گناهکار اصلی ما نیستیم، شما هم در این امور دخیل هستید".
تنها اعتمادسازی و تکرار تعهدها، موضوعات اصلی این سفر نخواهند بود. صحبت در مورد مصالحه با طالبان، که گفته میشود نکتهی مورد اختلاف دو طرف است، مسالهای محوری گفتگوها خواهد بود. چنانچه سخنگوی رییس جمهور میگوید که یک اعلامیهی استراتژیک که پیمان استراتژیک به دنبال دارد، امضا خواهد شد.
تلاش رییس جمهور کرزی این است که در روند مصالحه با طالبان و حزب اسلامی، توافق جانب امریکا را به دست بیاورد. هیات حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار در کابل با مقامهای دولت افغانستان به تفاهم نرسید و در پی آن، حزب اسلامی گفت که عملیات خود علیه امریکاییها را شدت میبخشد. از نظر حزب اسلامی، امریکا مانع روند صلح کرزی میشود و طالبان نیز خروج نیروهای خارجی را، پیششرط مذاکره عنوان کرده اند.
تحلیلگران افغان معتقد اند که اگر حکومت افغانستان اعتماد امریکاییها را به دست بیاورد و در چگونگی روند مصالحه به تفاهم برسند، میتواند یک گام مثبت باشد؛ زیرا در آن صورت، زمینه مساعد میشود تا دولت افغانستان ابتکار عمل را به دست گیرد و برای حل مشکل افغانستان از دید کشورهای همسایه، نگریسته نشود.
جرگهی صلح و سفر به امریکا
در همین حال، به باور آگاهان مسایل سیاسی، تعویق جرگهی صلح از سوی دولت افغانستان، یک کار سیاسی بوده است.
سخنگوی رییس جمهور قبلا گفته بود: "ممکن در آنجا (امریکا) روی موضوعاتی صحبت شود که قابل این باشد که فراتر از حکومت افغانستان و پارلمان، با جرگه هم مطرح شود. این فقط یک احتمال است".
فاروق وردک، وزیر معارف و رییس کمیسیون تخنیکی برگزاری جرگه، گفته بود که ممکن نبود یک بار قبل از سفر رییس جمهور، و یک بار بعد از سفر رییس جمهور، جرگهی صلح برگزار میشد: "اگر یک مرتبه مشوره میشد قبل از سفر رییس جمهور به امریکا، و باز مشوره میشد بعد از سفرش به ایالات متحدهی امریکا، دو مشوره میشد که بدون شک اختلالات مالی داشت، و برای ملت ما به مراتب آسانتر است تا یک مرتبه همرایش مشوره شود".
اما تحلیلگران میگویند نفس سفر حامد کرزی به امریکا و تصمیمهای احتمالیای که گرفته خواهد شد، نیاز به تایید جرگهی صلح نخواهد داشت، اما رییس جمهور میخواهد از جرگهی صلح به عنوان یک ابزار در روابط خود با امریکا استفاده کند.
سعیدی میگوید: "حالی که مناسبات کمی فروکش کرده، آقای کرزی سفری دارد به امریکا. اگر از این سفر دست پری آورد، خوشحال آمد، باز اشخاص و افراد زیادی با چپن و لنگی و کلاه، از این جرگه بالا میشوند - که در دوازدهم جوزا دایر میشود- و میگویند که امریکا دوست استراتژیک ماست، دوست فراموش ناشدنی ماست، زنده باد امریکا. اگر کرزی دست خالی آمد، باز شعارهایی [ضد امریکایی] که قبلا گفتم، تکرار میشود".
این که نتیجهی این سفر چه خواهد بود، حکومت ابراز امیدواری میکند که پیامآور هماهنگی بهتر باشد.
وحید عمر میگوید: "امیدوار هستیم که صحبتها [میان مقامهای دو کشور] پیامآور هماهنگی بیشتر، کار خوبتر و موثریت خوبتر در مبارزه با تروریزم و آوردن صلح و ثبات در افغانستان شود".
اما تحلیلگران معتقد اند، با آنکه ممکن است این سفر حامد کرزی به بهبود روابط در کوتاه مدت بیانجامد، نمیتواند به تنهایی باعث کاهش مشکلات افغانستان گردد.
سعیدی میافزاید: "در ظاهر امر میتواند دستآوردی داشته باشد. اما مشکلا افغانستان، عدم امنیت، عدم اعتمادسازی و سایر مشکلات، آنقدر زیاد است که مانند کوه بزرگ است و با این سفرها نمیتواند که حل شود".
سفر حامد کرزی به امریکا درحالی صورت میگیرد که هفتهی گذشته پنتاگون، وزارت دفاع امریکا با نشر گزارشی، از کاهش حمایت مردم از حامد کرزی رییس جمهور کشور خبر داده بود.
عارف فرهمند، کابل
ویراستار: یاسر