سفرحامد کرزی به امریکا ومعضلات مربوط به حقوق بشر

درآنجا دقایق شکنجه وقتل دوزندانی بیگناه افغان درپایگاه نظامی امریکا دربگرام افشا شده است. انتشاراین گزارش به دنبال ناآرامیهای خشونتباراخیردرافغانستان که موجب کشته شدن درحدود 16 نفروزخمی شدن شمارزیاد دیگر شد، مصادف با سفرآقای حامد کرزی رییس جمهورافغانستان به واشنگتن وملاقات با جورج دبلیو بوش رییس جمهورایالات متحده امریکا بود. تاثیراین حوادث براذهان مردم افغانستان وجهانیان درحدی بود که هم آقای کرزی وهم مقامات امریکایی قبل ازآغازاین مذاکرات وهم درجریان ناگزیرازموضعگیریهایی شدند.

ازآنجاییکه اصل قضیه یعنی شکنجه وپامال نمودن حقوق بشردرزندانهای امریکا درافغانستان پای اصول اعلامیه ی جهانی حقوق بشررا درمیان می آورد وجلوگیری ازادامه ی این وضع مستلزم تبادله اطلاعات وروشنگری است، مانخست به جنبه های حقوقی این مساله نظراندازی می نماییم وبدنبال آن گزارش فشرده ی ماجرا را با دیدگاههای مقامات امریکایی ودست اندرکاران حقوق بشرافغانستان به خدمت شما تقدیم میداریم.

طرز برخورد حکومت ایالات متحدهء امریکا نسبت

به اعلامیه ی جهانی حقوق بشر

مادهء اول اعلامیه ی جهانی حقوق بشرمیگوید:

"ابنای بشرهمه آزاد به دنیا می آیند ودرکرامت وحقوق باهم برابراند..."

مادهء دوم همین اعلامیه اشعارمیدارد:

"هرکس بی هیچگونه تمایزی ازحیث نژاد، رنگ ، جنس ، زبان ، دین ، عقاید سیاسی یا غیرسیاسی، اصل ومنشأی ملی یا اجتماعی ، ثروت ، ولادت ویاهرموقعیت دیگر، ازکلیه حقوق وآزادیهای مذکوردراین اعلامیه برخوردارخواهد بود.

ازاین گذشته ، هیچ تمایزی مبنی بروضعیت سیاسی ، قضایی یابین المللی کشورویا سرزمینی که شخص به آن وابسته است – خواه آن کشورویاسرزمین ، مستقل ویا تحت قیمومت ویا غیرخودمختارباشد ویا به لحاظ حاکمیت تحت هرگونه محدودیت دیگری باشد- مجازنخواهد بود."

ماده ی پنجم اعلامیه ی جهانی حقوق بشرتصریح میدارد :

" هیچ کس رانمیتوان شکنجه داد ویا درمعرض رفتاریا مجازاتی ظالمانه، غیرانسانی یا خفت بارقرارداد.:

شفافیت مواد این اعلامیه جای هیچگونه اما وچرا را باقی نمیگذارد. لاکن ازهمان آغاز جنگ ضدتروریسم ، مقامات ایالات متحده امریکا بطوریکجانبه کلمات شرطی واستثنآتی را منظورداشته اند. چنانکه دونالد رمسفلد وزیردفاع امریکا درآغازازبرخورد " انسانی" ودرصورت امکان درانطباق با کنوانسیون اسیران جنگی ژنف سخن به میان آورد. درحالیکه نفس اظهارات رمسفلد نیز بدون قید وشرط نبود، جورج دبلیو بوش رییس جمهورایالات متحده ی امریکا درماه فبروری سال 2002 میلادی اظهارداشت که کنوانسیون ژنف درمنازعه با القاعده وجنگجویان طالب مورد تطبیق قرارنمیگیرد.

روزنامه ی بریتانیایی گاردین براین نظراست که :

" گزارش بررسیهای نظامی دایربرکشته شدن دوزندانی درزندانهای ایالات متحده ی امریکا درافغانستان که به بیرون تراوش نموده است ، شواهد تازه ای را برای اجازه ء ضمنی افسران بلندپایه جهت تطبیق سیستماتیک شکنجه برزندانیان فراهم نموده است. بازرسان نشان میدهند که آن افسران استخباراتی ایکه که درراس اداره ی زندان پایگاه هوایی بگرام بوده ، وخود بخاطرقتل دوزندانی بگرام زیرتفتیش بوده اند، درسال 2003 مجدداً درزندان ابوغریب عراق بکارگماشته شده اند."

زندان نظامی امریکا دربگرام بدترازگوانتانامواست

گزارش منتشرشده درروزنامهء نیویارک تایمزبسیارمفصل ترازآنست که بتوان دراین فرصت کوتاه به همهء آن پرداخت. دراین گزارش که توسط بازجویان نظامی امریکایی به نگارش درآمده است ، نه تنها انواع ومراحل شکنجه بلکه شهادت مسئوولان اموروترجمانهای افغان تبار را نیز دربرمی گیرد.

ماجرا مربوط به دستگیری و کشته شدن دونفرافغان ، یکی بنام دلاور راننده ء تکسی است که بدنبال یک حمله ی راکتی برپایگاه امریکا درخوست زندانی میشود ودیگری حبیب الله که به اتهام برادریکتن ازقوماندانهای طالبان بودن ، توسط جنگسالاری به مقامات امریکایی تحویل داده میشود. هردوتن درسال 2002 میلادی دریک تحویلخانهء پایگاه هوایی بگرام درافغانستان ، که اکنون به مثابه ی زندانی برای بازجویی قبل ازفرستاده شدن به زندان گوانتامو مورد استفاده قراردارد، زندانی شده ، شکنجه گردیده وبه قتل رسیده اند.

اینها روزها زنجیرپیچ شده ومچ دستهای شان به سقف اطاق وصل گردیده اند. اینها همه با ضربات شدیدی که پایین ترازمفصل زانوی شان جهت معیوب گردانیدن شدن توسط بازجویان وارد می آمده اند، وبعضاً تا صد بارتکرارمیشده اند ، به قتل رسیده اند.

گزارش نیویارک تایمز حاکی است که مقتولان نامبرده برعلاوه تحمل شکنجه های معمولی مانند ایجاد " وضعیت اضطراب" و " بیخوابی" دادن ، تهدید به تجاوزجنسی بخاطر" عدم همکاری" دربازجویی ومجبوربه "بوسیدن بوتها"ی بازجویان شان شده اند.

درگزارشهای قبلی مقامات نظامی امریکا آمده بود که این دوشخص نامبرده درنتیجه مرگ طبیعی درزندان چشم ازجهان فروبسته اند.

گفته میشود که تاکنون دست کم 8 زندانی افغان درزندانهای امریکا درافغانستان جان خودراازدست داده اند. تاکنون هیچ تضمینی وجود ندارد که سلسله ی این بدرفتاریها بازندانیان درزندانهای نظامی امریکا درافغانستان پایان یافته باشد.

آقای حامد کرزی رییس جمهورافغانستان ، پس ازانتشارگزارش متذکره درروزنامه ی امریکایی نیویارک تایمزگفته است که ازاخبارمرگ وشکنجه ی این دوزندانی افغان " تکان خورده است".

این درحالیست که بنابه گفته ی آقای نادری معاون کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، بیش از800 مورد شکایت درمورد بدرفتاری بازندانیان افغان درزندانهای امریکا درافغانستان ، درکمسیون مستقل حقوق بشرافغانستان ثبت گردیده است.

خانم دوکتورسیما سمررییس کمسیون مستقل حقوق بشرافغانستان دراوایل ماه فبروری سال جاری گفته بود که:

" مقامات امریکایی با وجود تقاضای مکرراین کمسیون برای بازدید اززندانها، پاسخ مثبت نداده است".

خانم روحیه مصدق عضوگروه تحقیق ودفاع ازحقوق بشربروزدوشنبه به نماینده دویچه ویله صدای آلمان گفت :

"کمیسون حقوق بشرافغانستان ازهمان ابتدا نقش فعالی دربرخورد با آنچه بازندانیها درزندانهای قوای امریکایی درافغانستان صورت گرفته است داشته است وبسیارکوشش کرده است تا به این زندانها راه پیدانماید وراپورموثقی ازطرز برخورد با زندانیها بدست آورد . اما ازجانب نیروهای ایتلاف درافغانستان پذیرفته نیه شده است."

حامد کرزی رییس جمهورافغانستان درسفرروزدوشنبه اش به واشنکتن تحت تاثیراین احساسات همگانی تقاضا نمود تا همه زندانیان افغان ازهرنقطه ی جهان به بازداشتگاه های تحت کنترول افغانها سپرده شوند ودولت امریکا برای ایجاد چنین تسهیلاتی کمک نماید.

کرزی دررابطه با شکنجه وکشته شدن دوزندانی نامبرده گفته است:

" اینکارغیرقابل تحمل است . ما آرزده وخواهان عدالت هستیم. میخواهیم تا عاملان ومسوولان زیرمجازات ومحاکمه قرارگیرند."

پاسخ بوش به همه ی این تقاضا ها بسیاردپلوماتیک وغیرمشخص بوده است .

بوش گفته است:

" روابط ما براساس همکاری ومشورت قراردارند. البته عساکرما ازدساتیرفرماندهان امریکایی متابعت می کنند. اما ایشان ودپلوماتهای ما باحکومت افغانستان درمشورت اند."

گزارش نیویارک تایمزحاکیست که سه سرنشین تاکسی دلاورمقتول که بیش ازیکسال را درزندان گوانتاناموسپری نموده و دوباره به افغانستان برگشته اند میگویند:

" برخورد دربگرام باما بسیاربدترازگوانتاناموبود"