صلح میان افغانستان و پاکستان یا صلح با طالبان؟

محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان در پیامی به مناسبت عید قربان به کشور همسایه پاکستان پیشنهاد کرده که برای برقراری صلح و بهبود روابط پرتنش دو کشور "مذاکرات جامع" صورت گیرد.

افغانستان نیز همانند بسیاری از کشورهای مسلمان جهان عید قربان را روز جمعه تجلیل کرد، در حالی که پاکستان روز شنبه آن را تجلیل نمود.

رئیس جمهور افغانستان در پیام عیدی اش از شورشیان خواست که سلاحهای خود را به زمین بگذارند اما با آن هم، او به پاکستان اشاره کرد و گفت: «صلح با پاکستان برنامه ملی ما است».

افغانستان همواره پاکستان را به حمایت و حفاظت از شورشیان متهم می کند؛ اما پاکستان این اتهامات را رد کرده و می گوید که خودش در مناطق قبایلی با این مشکل روبروست و مخالفانش در افغانستان پناهگاه دارند.

این دو کشور همچنان به خاطر دیورند که آنها را از هم جدا می کند، بارها درگیری داشته اند. افغانستان این خط را به عنوان مرز بین المللی به رسمیت نمی شناسد.

گفتگو با طالبان

امسال رئیس جمهور افغانستان بیشتر بر صلح با پاکستان تاکید کرد، در حالی که گزارش هایی وجود دارد مبنی بر این که رئیس استخبارات این کشور تقریبا همه روزه با طالبان در تماس است و فهرستی از خواسته های آنان برای ادامه مذاکرات درجازده صلح نیز ترتیب شده است.

مرتبط: گفته می شود مقامات افغانستان هر روز با طالبان گفت و گو دارند

خبرگزاری اسوشیتدپرس امریکا به اسنادی دست یافته است که گویا گفتگوهای مرتبی با طالبان جریان دارد؛ اما حنیف اتمر، مشاور شورای امنیت ریاست جمهوری افغانستان این گزارش را رد کرده و گفته است که مذاکرات صلح با طالبان، فقط از طریق شورای عالی صلح این کشور به پیش برده می شود.

مرتبط: مقام‌های افغانستان گزارش‌های مبنی بر گفتگو با طالبان را رد کردند

این اظهارات در حالی مطرح می شود که معصوم استانکزی رئیس فعلی امنیت ملی افغانستان (اداره استخبارات) قبلا رئیس دارالانشای شورای عالی صلح افغانستان بود.

در اسنادی که اسوشیتدپرس به آن دست یافته چنین آمده که گویا طالبان پذیرفته اند که قانون اساسی افغانستان و انتخابات آینده را در این کشور به رسمیت بشناسند؛ چیزی که اگر درست باشد، گامی بزرگ در راستای پیشرفت مذاکرات صلح به شمار می رود.

پیام شورای عالی صلح

در پیام شورای عالی صلح به مناسبت عید قربان نیز مثل هر اعلامیه دیگر به مذاکرات صلح با طالبان خوشبینانه دیده شده و به "برقراری صلح" در افغانستان تاکید شده است.

در اعلامیه این شورا نوشته شده: «با در نظر داشت متحول بودن وضعیت موجود در کشور، اخیراً شورای عالی صلح استراتیژی جدید را به هدف تطبیق برنامه های صلح روی دست گرفته است که انشاء الله به همت و همکاری مردم ما صلح و خوشبختی فرا خواهد رسید.»

این شورا نیز تاکید کرده است که یگانه مرجع رسمی پیشبرد گفتگوهای صلح بین الافغانی با شورشیان است که "از اعتبار بین المللی" برخوردار می باشد.

مذاکرات صلح با طالبان مسئله ای است که بارها درباره آن در کشورهای پاکستان، چین، روسیه و ایران نیز در زمینه گفتگوهایی صورت گرفته است. برخی از این کشورها به نحوی متهم به حمایت از شورشیان طالبان برای دست یافتن به منافع شان در منطقه می باشند.

قطر نیز از چند سال به اینسو به طالبان اجازه داده که در دوحه پایتخت این کشور دفترشان را رسما باز کنند تا از آن طریق مذاکرات صلح را پیش ببرند؛ امری که حکومت قبلی افغانستان از آن به شدت انتقاد کرد و آن گفتگوها را به رسمیت نشناخت.

پیام رهبر طالبان

اما ملا هبت الله آخندزاده، رهبر طالبان در پیامی که به مناسبت عید در وب سایت این گروه نشر شده، بازهم به پیشبرد گفتگوهای صلح از طریق "دفتر سیاسی" طالبان تاکید کرده است. هرچند وی به موقعیت این دفتر اشاره ای نکرده، اما گمان می رود منظورش همان دفتر طالبان در قطر می باشد. 

وی در پیامش بازهم به خروج سربازان خارجی برای تحقق یافتن صلح در افغانستان تاکید کرده است. در این اعلامیه آمده است: «بزرگترین مانع در مقابل صلح اشغال است، با خاتمهء اشغال حل مسئلهء افغانستان از راههای صلح آمیز بخش مهم خط مشی امارت اسلامی است، به همین خاطر وظیفهء تلاش حل صلح آمیز را به دفتر سیاسی سپرده است.»

او گفته که کشورهای منطقه و جهان از طالبان برداشت درستی ندارند. وی ادعا کرده که طالبان بر بیش از نیمی از افغانستان حاکمیت دارند و ثابت ساخته اند که در پی انتقام گرفتن از کسی نیستند.

گروه طالبان گفته است که نمی خواهد در جهان به کسی ضرر برساند و اراده بدی در برابر آنان ندارد. رهبر این گروه گفته در مناطق تحت کنترول آنان "از رسانیدن ضرر به کشورهای همسایه و سایر جهان جلوگیری صورت گرفته است".

این بار پیام طولانی رهبر طالبان خشونت آمیز نیست و فرمان حمله ای در آن صادر نشده، بلکه لحنی آرام و صلح جویانه در آن به نمایش گذاشته شده؛ تاجایی که این گروه از مردم خواسته برای بازسازی افغانستان خودشان آستین بالا بزنند و از سرمایه گذاران خواسته شده در مناطق تحت کنترول این گروه روی ایجاد کارخانه ها و رشد زراعت و مالداری سرمایه گذاری کنند تا به گفته این گروه، از مهاجرت مردم افغانستان به دیگر کشورها جلوگیری شود.

اسوشیتدپرس/ رضا شیرمحمدی