فقر گسترده در افغانستان کودکان را به کارهای شاقه می‌کشاند

هر روز پیش از طلوع خورشید، کامران ۱۰ ساله با پدرش و بستگان دیگر به سر کار می رود. آن ها در یک فابریکه تولید خشت کار می کنند که در حومه شهر کابل موقعیت دارد.

مانند بسیاری از کودکان افغانستان، مکتب برای خانواده او یک چیز تجملی است که دیگر نمی توانند از عهده مصارف آن برآیند.

پدرش عتیق الله، از خانواده هشت نفره اش و شمار زیادی از خواهران، برادران، برادرزاده ها و خواهرزاده هایش حمایت می کند. یکی از کاکاهای کامران در بستر بیماری است و دیگری فوت کرده است.

عتیق الله گفت: «فرزندان من صبح زود از خواب برمی خیزند و پس از نماز صبح فورا برای کار به این جا می آیند.  آن ها دیگر وقت مکتب رفتن ندارند». او می افزاید: «در این شرایط اگر آدم کار نکند، نمی تواند زنده بماند».

از زمانی که ایالات متحده امریکا و متحدانش برای براندازی طالبان وارد افغانستان شدند، ۱۸ سال گذشته است. آن ها از آن زمان میلیاردها دالر به این کشور کمک کرده اند. اما بیشتر این مبالغ هدر رفته است و مردم عادی بهره ای از آن نبرده اند. نشانه های فقر و تنگدستی همه جا مشهود است. کودکانی را می توان در سرک ها دید که به گدایی مشغولند و خانواده هایی را که به همراه کودکان پنج یا شش ساله شان در گرمای سوزان تابستان در کوره های خشت پزی کار می کنند.

خانواده عتیق الله از ولایت ننگرهار هستند که مقر طالبان و افراد «دولت اسلامی» یا داعش است. این دو گروه در سال های اخیر به شدت با یکدیگر درگیر بوده اند.

صاحبان فابریکه های خشت پزی به قریه ها سفر می کنند و به مردم برای پوره کردن نیازهای ابتدایی شان پیشنهاد قرضه می دهند. بعد آن ها خانواده ها را مجبور می کنند که در قبال این قرضه در طول ماه های تابستان برای آن ها کار کنند. کارگران می گویند که یک خانواده ۱۰ نفری ۱۲ تا ۱۸ دالر در روز کمایی می کند و میزان درآمد آن ها به نیروی تولیدشان بستگی دارد. 

شبهم چودری که اخیرا یک دوره سه ساله به عنوان مدیربانک جهانی در افغانستان را پشت سر گذاشته است، گفت که بیش از نیمی از مردم افغانستان زندگی شان را با کمتر از یک دالر در روز تامین می کنند. او گفت: «... من فکر می کنم که امروز فقر در افغانستان دامنه دار است و عمیقا ریشه دوانده است».

براساس گزارش سازمان ملل که سال گذشته نشر شد، بیش از ۲ میلیون کودک افغان بین سنین ۶ تا ۱۴ سال مجبور می شوند کار کنند.

قوانین مربوط به کار کودکان در افغانستان به ندرت اجرایی می شوند. به خصوص در مناطق روستایی از کار کودکان جلوگیری نمی شود.

رشد اقتصادی افغانستان در سال گذشته به ۲ درصد رسید که در آسیای جنوبی پایین ترین میزان است. تداوم منازعه، خشکسالی و فساد فراگیر جلو رشد بیشتر اقتصاد این کشور را می گیرد.سازمان شفافیت بین الملل افغانستان را یکی از فاسدترین کشورهای جهان خوانده است.

بیشترین میزان کمک های بین الملی به دست جنگ سالاران پیشین افتاد که در محوطه های محصور شده به سر می برند، با همراهی کاروان های موتری به گشت و گذار مشغولند و دارایی شان را در کشورهای خلیج جابجا کرده اند.

فقر گسترده و خشم نسبت به قشر نخبه افغانستان بر شدت منازعه و شمار جنگجویان طالبان افزوده که اکنون به طور موثر کنترول یا نفوذ بر حدود نیمی از کشور را در دست دارند.

شورشیان در ماه های گذشته چندین بار با ایالات متحده امریکا گفتگو کردند. هدف آن ها کسب توافق بر سر خروج نیروهای خارجی از افغانستان است.

بر بنیاد گزارش بانک جهانی که در این هفته نشر شد، توافق سیاسی با طالبان می تواند به تقویت اقتصاد منجر شود و کارگران متخصص از کشورهای دیگر و سرمایه ها را به بازگشت تشویق کند. اما این امیدواری فقط در صورت بهبود وضعیت امنیتی قابل تحقق است. 

در این گزارش به نقل از هنری کرالی، مدیر کنونی بانک جهانی در افغانستان آمده است: «رشد سریع فقط زمانی ممکن است که وضعیت امنیتی بهبود یابد. به این منظور باید حکومتی سرکار بیاید که برای توسعه بخش خصوصی تلاش کند، حقوق سرمایه گذاران را محترم بشمارد و موفقیت هایی را که افغانستان به آن در طول دو دهه گذشته و در زمینه تثبیت نهادهای حکومتی قوی و بی طرف دست یافته، حفظ کند».

جان آقا، یک مرد ۶۵ ساله که در کنار خانواده عتیق الله در کوره های خشت پزی به کار مشغول است، امید چندانی نسبت به آینده ندارد. او بیش از ۳۰ سال است که برای بازپرداخت قرضه هایش به کار مشغول است و ۲۰ سال از آن را به عنوان آواره در پاکستان گذرانده است.

پسرش مدتی است که به اوپیوسته است و جان آقا انتظار دارد که نواسه ها و کواسه هایش هم همین کار را بکنند.او می گوید: «ما همیشه راجع به آینده مان فکر می کنیم و نمی دانیم که چه مدتی می توانیم با چنین مشکلات اقتصادی این زندگی را تحمل کنیم. کی قادر خواهیم بود زندگی خودمان را داشته باشیم و در آزادی نفس بکشیم؟ ما در حال حاضر مانند برده زندگی می کنیم».

Me, af (APE)

این تصاویر از سال ۲۰۱۶ است.