قطر: طالبان باید بخشی از راه حل افغانستان باشند

حمد بن جاسم آل ثانی، نخست وزیر قطر روز شنبه،26 قوس 1390/ 17 دسامبر 2011، در حاشیه نشست جامعه عرب در مورد بحران سوریه، گفت: «راه حل در افغانستان نیازمند مشارکت طالبان به طریقی است که باید توسط افغان ها تصمیم گرفته شود».

او افزود که شمولیت طالبان در راه حلی برای پایان جنگ در افغانستان، «نیازمند گفتگو با آنها است». گزارش ها حاکی است که ایالات متحده امریکا در تلاش است دفتری برای طالبان در قطر باز شود. گفته شده است که گفتگوها در این رابطه از مدت ها به این سو جریان دارد.

اما به نظر می رسد که دولت افغانستان با بازگشایی دفتری برای طالبان در قطر موافق نیست. وزارت خارجه افغانستان سفیر خود را از قطر به کشور فراخوانده است. هرچند وزارت خارجه افغانستان دلیل فراخوانی سفیر خود از قطر را اعتراض به گشایش دفتر طالبان عنوان نکرده، اما گفته است: «با توجه به انکشافات اخیر در افغانستان و منطقه، به شمول روابط افغانستان و قطر، حکومت افغانستان تصمیم گرفته است که خالد احمد ذکریا، سفیر خود در دوحه را برای یک سلسله مشورت ها فرا بخواند».

پس از فراخوانی سفیر افغانستان از قطر، حامد کرزی نشستی از سیاست مداران، رهبران جهادی و مقام های دولتی را فرا خواند. در این نشست تصمیم گرفته شد که دفتر طالبان باید در افغانستان ایجاد شود و اگر شرایط اجازه ندهد، افغانستان ترجیح می دهد که این دفتر در ترکیه یا عربستان سعودی گشایش یابد. این تصمیم، می تواند به مفهوم مخالفت با گشایش دفتر طالبان در قطر باشد.

احمد سعیدی، تحلیلگر مسایل منطقه ای به دویچه وله گفت که قطر در افغانستان سفارت یا نمایندگی دیپلوماتیک ندارد. به گفته او، کشوری که در افغانستان نمایندگی دیپلوماتیک ندارد، چگونه می تواند به نمایندگی از افغانستان دفتر سیاسی دیگری را ایجاد کند؟

به گفته سعیدی، افغانستان در مورد ایجاد دفتری برای طالبان در قطر تشویش دارد، زیرا اگر این دفتر دارای صلاحیت و حقوق دیپلوماتیک از نظر مصوونیت باشد، طالبان از طریق آن می توانند خود را اکمال بکنند. به گفته او، دفتری که قرار است در قطر ایجاد شود، مورد توافق ملا عبدالسلام ضعیف و سید طیب آغا، از اعضای پیشین طالبان قرار گرفته است، در حالی که طالبان این اشخاص را به عنوان نماینده خود نمی شنناسند.

حامد کرزی همچنان در مصاحبه ای با شبکه تلویزیونی «سی ان ان» که قرار است امروز نشر شود، گفته است افغانستان از ایجاد دفتر طالبان استقبال می کند تا در آنجا گفتگوهای معنادار در مورد ختم جنگ صورت بگیرد. به باور او، اگر طالبان تصمیم به ایجاد دفتری بگیرند، رضایت آنها به مصالحه را نشان می دهد.

براساس رونوشتی که از این مصاحبه کرزی توسط «سی ان ان» نشر شده، کرزی گفته است، در صورتی که آدرسی برای طالبان ایجاد شود، باید روشن شود که اعضای آن از طالبان نمایندگی می کنند.

حامد کرزی همواره بر «افغانی» بودن روند مصالحه با طالبان تاکید کرده است. به باور تحلیلگران، مخالفت افغانستان با گشایش دفتر طالبان در قطر نیز به دلیل در حاشیه ماندن افغانستان است. وحید مژده، تحلیلگر امور طالبان به دویچه وله گفت که حکومت افغانستان در مورد ایجاد دفتر طالبان در قطر در جریان قرار ندارد و در اعتراض به این اقدام قطر، سفیر خود را فراخوانده است.

تاهنوز واضح نشده است که در صورت ایجاد دفتری برای طالبان، کی ها از طالبان نمایندگی می کنند. حکومت افغانستان به این باور است که رهبران طالبان در پاکستان هستند. اگر قرار باشد، رهبران طالبان از پاکستان وارد دفتر این گروه در کشورهای عربی شوند، در نفس خود پیشرفتی در این روند است. در غیر آن، تحلیلگران معتقد نیستند که گفتگو با اعضای سابق طالبان که اکنون در کابل زندگی می کنند و آزادانه به دیگر کشورها سفر می نمایند، نتیجه ای در پی داشته باشد.

کرزی با بیان این که رهبران طالبان در پاکستان هستند، گفت: «روند صلح بامعنی، بدون اشتراک و کمک پاکستان، نمی تواند خوب به پیش برود و به یک نتیجه رضایت بخش بیانجامد». تاکنون فشارهای غرب بر پاکستان برای آوردن رهبران طالبان در میز مذاکره، نتیجه نداده است.

عارف فرهمند (اسوشتید پرس، فرانس پرس)

ویراستار: نادیه فضل