قواعد گفتگو با طالبان وسايرشورشگران چگونه طراحي شده است؟

ازبازي بزرگ به چانه زني بزرگ

با نوميدي روزافزون از " فروکش کردن " حمايت ازحکومت حامد کززي درافغانستان، ادارات استخباراتي ايالات متحده امريکا طرفدار تماس گيري با آن رهبران طالبان مي باشند که آماده اند ازالقاعده ببرند. اينکه دراين رابطه دقيقاً چه بايد کرد، توسط احمد رشيد تحليلگر سرشناس پاکستاني وبارنت آر. روبين ، پروفيسوردردانشگاه نيويارک که ديدگاه هاي شان درمورد منطقه، از وزنه زيادي درواشنگتن برخوردار مي باشد، ضمن تحقيقي زيرعنوان " ازبازي بزرگ به چانه زني بزرگ : پايان دادن به اغتشاش درافغانستان وپاکستان " درمجله تحقيقي معتبر" فارين افيرز" انتشار يافته است

درحالي که بذر اين ستراتژي همين اکنون افشانده مي شود، رئيس جمهورايالات متحده امريکا ، چه باراک اوباما ازحزب دموکرات باشد وچه جان مک کين از حزب جمهوريخواه ، احتمالاً توسط روبرت گيتس وزيردفاع امريکا و جنرال ديويد پتريوس فرمانده قول اردوي مرکزي امريکا ، توصيه خواهند شد تا ازچنين تلاشي به مثابه يک طريق بسيار موثر جهت آوردن ثبات درافغانستان که درآنجا " جنگ ضد ترور " هفت سال قبل آغاز گرديده است، حمايت بکنند.

ايشان همچنان ، شايد ازرئيس جمهور جديد تقاضا نمايند تا ازيک دپلوماسي وسيع منطقوي که هدف آن اطمينان دادن به پاکستان درمورد نگرانيهاي امنيتي اش است حمايت نمايند. اين به خاطرآن است که نفوذ بسيارموثر هند که دشمن ديرينه پاکستان شمرده مي شود، به يمن لشکرکشي نظامي همآهنگ شده ، پس ازسقوط طالبان درسال 2001 درافغانستان افزايش يافته است.

شورشگري اي را که عمدتاً درمناطق پشتون نشين واقع درشرق وجنوب افغانستان وحتا دردوسال اخير درخود کابل ريشه عميق دوانيده است، بنا به عقيده اکثر کارشناسان منطقوي و کارشناسان ماوراي بحار، نمي توان تازماني که اسلام آباد براي طالبان ومتحدان آن آنها پناهگاه هاي محفوظ وسايرکمکها را درمناطق قبايلي مرزي فراهم مي آورد ، شکست داد.

اينکه دراين باره دقيقاً چه بايد کرد، توسط احمد رشيد تحليلگر سرشناس پاکستاني وبارنت آر. روبين ، پروفيسوردردانشگاه نيويارک که ديدگاه هاي شان درمورد منطقه ازوزنه زيادي درواشنگتن برخوردار مي باشد، ضمن تحقيقي زيرعنوان " ازبازي بزرگ به چانه زني بزرگ : پايان دادن به اغتشاش درافغانستان وپاکستان " درمجله تحقيقي معتبر" فارين افيرز" انتشار يافته است.

احمد رشيد ، بنابه گزارش روزنامه " واشنگتن پوست" ازجمله کارشناسان کليدي اي بوده است که اخيراً با جنرال ديويد پتروس قوماندان قول اردوي مرکزي امريکا و " تيم مشترک ارزيابي ستراتژيک " وي ملاقات کرده است. اين تيم درنظر دارد که طرح جديد لشکر کشي رابراي افغانستان که فکرمي شود تا صد روز پس ازآنکه رئيس جمهور جديد امريکا به کاخ سفيد بيايد ، ويا طي زمان کوتاه تري به وي تقديم بکند.

بنابه گزارش "واشنگتن پوست"، پتروس به تيم ستراتژيکش دستور داده است که خود را روي دوموضوع عمده متمرکز بسازد:"( نخست ) مسئله آشتي با طالبان را تحت نظر حکومت درافغانستان وپاکستان مدنظر داشته باشد ( وثانياً) بکارگيري از ابتکارات دپلوماتيک واقتصادي رادررابطه با آن کشورهاي همسايه ونزديک که درجنگ افغانستان نفوذ دارند، مورد ارزيابي قرار دهد". اينها درمقاله اي که رشيد وبارنت آر روبين، زيرعنوان " چانه زني بزرگ " آورده اند، به تفصيل مطرح شده اند.

درماه گذشته نيويارک تايمز ازگزارش 16 دستگاه استخباراتي مخفي که تحت عنوان " حدس استخبارتي ملي " ياد شده است، تذکار نموده بود که درآن ازخرابي وضع امنيتي ، رشد فساد درحکومت کرزي، تجارت مواد مخدر که نصف افتصاد افغانستان راتشکيل مي دهد ، پيچيده شدن وافزايش حملات طالبان ومتحدان آنها که دراثرآن شمار تلفات نيروهاي امريکايي وناتو درسال 2008 ، به تناسب سال گذشته افزايش يافته است سخن به ميان آورده بود.

همچنان دگروال کارلتن سميت قوماندان بريتانيايي درافغانستان گفته بود که وي فکرنمي کند جنگ درافغانستان برده شده بتواند. اين مطلب ازجريان گفتار سر شيرارد کاوپرکاليس سفيربريتانيا به همتاي فرانسوي اش که به مطبوعات نفوذ کرده است نيز معلوم مي شود. سفير بريتانيا درافغانستان گفته است که : رئيس جمهور آينده امريکا " بازفرورفتن بيشتر درباطلاق افغانستان منصرف ساخته شود".

هم باراک اوباما نامزد حزب دموکرات وهم سناتورجان مک کين نامزد جمهوريخواه براي رياست جمهوري امريکا گفته اند که نيروهاي امريکايي وناتو درافغانستان بايد افزايش يابند. بوش شخصاً وعده نموده است 8000 سرباز بيشتر به افغانستان بفرستد وجنرال ديويد مک کيرنان فرمانده امريکايي درافغانستان خواهان 15000سرباز بيشتر براي افغانستان مي باشد.

درحاليکه رشيد وروبين ازلفاظيهاي حکومت امريکا درمورد " جنگ ضد ترور" انتقاد مي کنند، تقاضا مي نمايند که :" ايالات متحده امريکا بايد اهداف ضد تروريستي اش را مجدداً تعريف نمايد". آنها پيشنهاد مي کنند که ايالات متحده امريکا " بايد به جاي يکي پنداشتن ، آن اسلامگراياني که داراي اهداف محلي وملي اند، وآنهايي مي خواهند ايالات متحده امريکا ومتحدانش را مستقيماً مورد حمله قرار بدهند فرق بگذارد" . به نظر اين دومولف ، .با آناني که مي خواهند روابط شان را با القاعده برهم بزنند بايد تماس گرفته شود.

به عقيده اين دومولف " هرموافقت نامه اي که دراصول، استعمال قلمرو افغانستان ويا پاکستان را براي مقاصد تروريسم بين المللي رد بکند ، همراه با موافقت ايالات متحده امريکا وناتو که چنين تضميني مي تواند کافي باشد، مي تواند براي پايان دادن به عمليات نظامي خصمانه کافي باشد.هرموافقت نامه اي که درآن طالبان ويا سايرشورشيان القاعده را رد بکنند ، شکست ستراتژيکي را براي القاعده به وجود خواهد آورد".

تحليگران نامبرده توصيه مي کنند که :" واشنگتن ومتحدانش بايد يک ابتکار دپلوماتيک درسطح بلند را تدوين بکنند تا يک توافق راستين به منظور تامين هدف ثبات درافغانستان با توجه به دلايل مشروع احساس عدم امنيت پاکستان"، به وجود آيد.

احمد رشيد وبارنت آر روبين ، ازشوراي امنيت سازمان ملل متحد تقاضا مي کنند تا يک گروه تماس را متشکل از پنج عضو دايمي شوراي امنيت سازمان ملل متحد ودرصورت امکان ناتو، وعربستان سعودي به وجود آورد ، تا مذاکرات بين هند وپاکستان درمورد افغانستان وکشمير، وبين افغانستان وپاکستان درمورد تعيين خطوط مرزي آنها، به راه بياندازند. هدف مرکزي اين است تا " به پاکستان اطمينان بدهند که جامعه بين المللي به حفظ تماميت ارضي اين کشور متعهد مي باشد". اين گروه تماس بايد به روسيه وايران درمورد نيات ايالات متحده امريکاو ناتو اطمينانهاي امنيتي بدهد و بهم آميختن ( انتگراسيون) اقتصادي منطقوي وانکشاف را ترغيب بکند.

برخي ازجوانه هاي اين ستراتژي را به ويژه مي توان درملاقات چهارروزه ماه گذشته که به ميزباني شاه عبدالله پادشاه عربستان سعودي ديد، که درآن برعلاوه نمايندگان حکومت کرزي، برخي ازمقامات پيشين طالبان و برخي نمايندگان گروههاي شورشي سهم گرفه بودند.

هرچند طوري که گفته مي شود واشنگتن دراين مذاکرات نقشي نداشته است ، لاکن روبرت گيتس وزيردفاع ايالات متحده امريکا گفته است که ازتماس گرفتن با آن گروههاي شورشي که روابط شان را با القاعده برهم زنند، حمايت مي کند.

جنرال ديويد پتريوس قوماندان عمومي اسبق ايالات متحده امريکا که تلاشهايش درعراق ازطريق جلب شورشيان سني به جانب نيروهاي متحدين، کمک زيادي به کاهش خشونتها درسرزمين بين النهرين کرد، هفته گدشته به موسسه " هريتيج فونديشن " گفته است که " من فکرمي کنم بايد با دشمنان مذاکره کرد" . وي افزوده است" واضحاً اين براي آن است که ما مي کوشيم با شمارهرچه بيشتر ممکن آشتي بکنيم ".

همچنان وي هفته گذشته به "واشنگتن پوست" درمورد ابعاد منطقوي منازعه افغانستان که بايد شامل همسايگان اين کشور منجمله هند گردد، تاکيد کرده است.

گفته مي شود که پتروس چنين طرحي را براي عراق تدوين کرده بود، اما طوري که شايع است، کاخ سفيد به وي اجازه ديدار ازدمشق نداد وهمه تماسهاي رسمي را ازطريق سفيرش دربغداد با ايران برقرار کرد.