ماکرون و لوپن؛ نمایانگر شکاف اجتماعی در جامعه فرانسه

در دور نهایی انتخابات، وزیر اقتصاد سابق و کاندیدای مستقل میانه، امانوئل ماکرون با رهبر حزب راستگرای "جبهه ملی" فرانسه مارین لوپن رقابت می کند. این دو، نامزدان اول و دوم در دور اول انتخابات بودند؛ انتخاباتی که به عقیده بسیاری ها شگفت انگیزترین و غیرقابل پیشبینی ترین کارزار را در تاریخ فرانسه با خود داشت.

فرانسوی های مقیم ایالات متحده و کانادا روز شنبه رای خود را به صندوق انداختند. نامزدان دو حزب اصلی فرانسه در دور اول انتخابات حذف شدند. فرانسو فیلو، نامزد راست میانه از "حزب جمهوریخواهان" که در آغاز به عنوان کاندیدای پیشتاز دیده می شد به خاطر فساد مالی که همسر و فرزندانش در آن دخیل بودند، میدان را باخت.

کاندیدای دیگر چپ میانه از حزب سوسیالیست فرانسه، بنوت هامون بود که تمایلی نشان نداد تا شاخه چپ حزبش را با بدنه میانه رو آن یکی بسازد. برنامه تقریبا چپگرایی افراطی او فقط توانست بخش کوچکی از حزبش را متقاعد بسازد. هامون فقط توانست شش درصد رای را به دست بیاورد و حتا از کاندیدای چپ افراطی، ژان لوک میلانشا پس بیفتد که ۱۹.۳ درصد آرا را به دست آورد.

"رقیبان نهایی نمایانگر شکاف در جامعه فرانسه"

در عوض حالا دو نامزدی به دور دوم و  نهایی راه یافتند که بیرون میدان بودند. برنو کوترس، از "مرکز تحقیقات سیاسی دانشگاه علوم پاریس" می گوید که این مسئله در تاریخ معاصر فرانسه رخ نداده بود اما اتفاقی هم نبود.

کوترس می گوید که حضور این دو نامزد در دور نهایی، نشاندهنده دو بخش از جامعه فرانسه است که در مقابل هم قرار دارند. او می گوید: «جامعه ما دو تکه شده است اما نه مانند گذشته در دو جبهه چپ و راست». او توضیح می دهد: «در عوض، شکاف بین آنانی است که خواهان جهانی شدن هستند و آنانی که فکر می کنند فراموش شده اند».

کورترس می گوید که نتیجه دور اول انتخابات اوج وقایعی را نشان داد که از میانه دهه ۱۹۹۰ میلادی در حال شکل گرفتن در جامعه فرانسه بودند. حالا تاثیرات جهانی شدن کم کم در جامعه فرانسه احساس شد و حتا بیکاری اوج گرفت و به ۱۰ درصد افزایش یافت.

بسیاری از کسانی که تحصیل کرده هستند و امکانات خوب برای دسترسی به سرمایه در روند جهانی شدن دارند، حالا از ماکرون حامی اروپا و هوادار بازار حمایت می کنند. او قصد دارد تا قرضه های دولتی را کاهش دهد و اصلاحات اقتصادی مبتنی بر بازار را روی دست بگیرد.

هواداران لوپن جهانی شدن را تهدید تلقی می کنند

اما کسانی که حس می کنند فراموش شده اند و جهانی شدن را اول از همه یک تهدید می بینند، به مارین لوپن مخالف اتحادیه اروپا تمایل دارند. لوپن به جای جهانی شدن، اقتصاد حفاظتی بومی یا "پروتکشنیسم" را پیشنهاد کرده است و می خواهد مالیات بر کالاهای وارداتی را افزایش دهد.

این کاندیدای راستگرا سخنان سختی علیه مهاجران نیز گفته است و قول داده که یک واحد پولی ملی را در کنار یورو ایجاد نماید تا به این ترتیب از فرانسه در رقابت غیرمنصفانه کمپنی های کشورهای دیگر اتحادیه اروپا حفاظت کند.

نیکولا لیبورگ، تاریخدان در دانشگاه "مونپولی" فرانسه و کارشناس سیاست راستگرایانه می گوید که هواداران "جبهه ملی" تنها نیازمندان و روستاییان نیستند. او می گوید: «بسیاری از رایدهندگان در مناطق مرفه زندگی می کنند که دقیقا کنار مناطق فقیر قرار دارند. این نزدیکی این افراد را در موقعیتی قرار داده که از جهانی شدن دوری کنند».

با این همه به نظر می رسد که هواداران لوپن در اقلیت قرار دارند؛ حداقل بر اساس برآورد نظرسنجی های اخیر پیشبینی می شود که ماکرون ۶۰ درصد و لوپن ۴۰ درصد آرای دور نهایی انتخابات را کمایی کنند.

آیا احتمال دارد نتیجه غافلگیر کننده باشد؟

با این حال حامیان ماکرون نگران هستند که پیشبینی ها غلط از آب درآید؛ همانند آنچه که در بریتانیا و ایالات متحده رخ داد. در بریتانیا پیشبینی می شد که مردم از رفراندوم خروج این کشور از اتحادیه اروپا، برگزیت، حمایت نکنند، اما نتیجه عکس آن شد. در ایالات متحده هم گمان نمی رفت که ترامپ به ریاست جمهوری برسد.

علاوه بر این، نگرانی از آن است که شمار زیادی از مردم در دور دوم رای ندهند. فرانسوی ها از پیروزی لوپن در دور اول شگفتزده نشدند. پیش از این در سال ۲۰۰۲ ژان ماری پدر لوپن توانست از "جبهه ملی" به دور دوم راه یابد. در آن هنگام میلیون ها نفر به جاده ها برآمدند و علیه گسترش راستگرایی تظاهرات کردند. در آن وقت لوپن شکست خورد و ژاک شیراک ۸۰ درصد آرا را به خود اختصاص داد.

اما در مقایسه، در روز جهانی کارگر در پاریس فقط ده ها هزار نفر گردهم آمدند. برخی از معترضان شعار "نه این نه آن" سر می دادند. به نظر آن ها ماکرون بسیار زیاد هوادار بازار آزاد است و لوپن هم از سویی جایگزین خوبی نیست.

این دیدگاه را در کاندیدای چپگرا، میلانشا می توان دید؛ یکی از معدود سیاستمدارانی که به صراحت گفت که از ماکرون حمایت نمی کند فقط به خاطر این که پیروزی لوپن جلوگیری شود.

اما ژروم فورکی از "انستیتوت رای ایفوپ" شک دارد که این گروه از رایدهندگان بتوانند تاثیری بر نتیجه انتخابات داشته باشند. فورکی می گوید: «برای این که لوپن در این مرحله پیروز شود، کسانی که رای ممتنع می دهند یا نمی دهند باید ۴۰ درصد باشد تا به این ترتیب آرای ماکرون صدمه ببیند. این چیزی نیست که بتوانیم ما در حوزه های رای ببینیم». او در ادامه توضیح داد: «فکر نمی کنم که این گونه آرای ممتنع بتواند تاثیری داشته باشد. شکاف بین دو کاندیدا بسیار زیاد است و مانند رفراندوم بریتانیا به نسبت ۵۲-۴۸ نیست».

رهبر قدرتمند برای "روستای فرانسوی"

لبورگ، همکار ماکرون اندکی خوشبین است. او می گوید: «ماکرون فقط نیاز دارد که چند موفقیت اقتصادی ایجاد کند طوری که مردم حس کنند همه چیز بهتر می شود و مردم را مدام نترساند که به فقر می لغزند».

این تاریخدان می گوید که ماکرون حتا می تواند بخش های مختلف جامعه را یک جا بیاورد. او توضیح می دهد: «فرانسه مانند یک روستای بزرگ است: ما مدام همدیگر را می زنیم تا یک رهبر قدرتمند بیاید. آن وقت همه با او یکجا می شویم». او می گوید: «خب اگر او برنده شود، همه چیز بهتر خواهد شد طوری که نهایتا ما می توانیم بار دیگر خود را مانند یک ملت واحد افتخار آمیز حس کنیم».

AH/RS - Lisa Louis