مذاکرات "سازنده" ایران با قدرت های غربی

جواد ظریف، وزیر خارجه ایران روز پنج شنبه (4 میزان/ 26 سپتمبر) در تلاش برای شروع فوری مذاکرات هسته یی، رو در رو با همتای امریکایی اش جان کری گفتگو کرد. این ملاقات در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نخستین دیدار مستقیم وزیران خارجه ایران و امریکا از ماه می سال 2007 به این سو است. در آن زمان وزیران خارجه دو کشور برای لحظه کوتاهی رو در رو قرار گرفته بودند.

در این ملاقات همچنان دیپلومات های گروه موسوم به 5+1 نیز اشتراک داشتند. گروه 5+1 متشکل از پنج عضو دایمی شورای امنیت ملل متحد، ایالات متحده امریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین به علاوه آلمان می باشد.

آنها در این نشست موافقت کردند که مذاکره بر سر برنامه اتومی ایران را در تاریخ پانزدهم و شانزدهم اکتوبر در ژنیو ادامه دهند. غرب مظنون است که تهران در تلاش غنی سازی یورانیم برای ساخت سلاح اتومی است، اما ایران این اظهارات را رد می کند و می گوید هدف برنامه اتومی اش استفاده صلح آمیز از انرژی هسته یی می باشد.

"تغییر لحن" ایران

وزیر خارجه ایالات متحده امریکا بعد از این ملاقات به خبرنگاران گفت که گفتگو با جواد ظریف "سازنده" بوده است. کری از اظهارات وزیر خارجه ایران ستایش کرد که به گفته او، "با لحن بسیار متفاوت، و با توجه به امکانات آینده، با دیدگاهی متفاوت بوده است».

با وجود این، جان کری گفت کلمات به تنهایی نمی توانند قدرت های غربی را متقاعد سازند که ایران در تلاش تولید سلاح اتومی نیست. او افزود: «ما موافقت کردیم که برای یافتن پاسخ به سوال هایی که مردم در مورد برنامه هسته یی ایران دارند، تلاش کنیم... نیاز به گفتن ندارد که تنها یک نشست و تغییر لحن، چیزی که خوشایند است، اما به این سوال ها پاسخ نمی گوید».

وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز تاکید کرد که این مذاکرات "بسیار سازنده" و روش مند بود. جواد ظریف گفت: «ما امیدواریم که برای حل این مساله پیشرفت های به موقع داشته باشیم و اطمینان دهیم که برنامه [اتومی] ایران چیزی جز یک برنامه صلح آمیز نیست».

وزیر خارجه ایران از گام اول ابراز رضایت کرد و گفت نتیجه نهایی این مذاکرات "برداشتن کامل" تحریم هایی خواهد بود که غرب در واکنش به غنی سازی یورانیم ایران بر این کشور وضع کرده و اقتصاد این کشور را فلج ساخته است.

درخواست خاورمیانه بدون سلاح اتومی

ظریف و حسن روحانی، رییس جمهور ایران، در روزهای اخیر ابراز امیدواری کرده اند که با غرب در مورد برنامه هسته یی به زودی به توافق برسند. روحانی در مصاحبه ای با روزنامه واشنگتن پست ابراز امیدواری کرده است که این توافق در فاصله زمانی سه تا شش ماه به دست آید.

روحانی از زمان انتخاب اش به حیث رییس جمهور در ماه جون گام هایی را برای بهبود روابط با ایالات متحده امریکا برداشته است. دو کشور از زمان انقلاب اسلامی در 1979 که منجر به سقوط شاه مورد حمایت امریکا شد، از همدیگر فاصله داشتند.

روحانی در صحبتی در کنفرانس خلع سلاح اتومی که در حاشیه مجمع عمومی ملل متحد برگزار شده بود، به کنترول سخت سلاح های اتومی به عنوان یک تلاش جهانی تاکید کرد تا جهان از وجود این سلاح ها پاک شود. او گفت که هیچ ملتی نباید سلاح های هسته یی را در تصرف داشته باشد: «تا زمانی که سلاح هسته یی وجود دارد، خطر استفاده و تکثیر آن وجود دارد. تنها تضمین قطعی، ازبین بردن کامل این سلاح ها می باشد».

رییس جمهور ایران از اسراییل به عنوان تنها کشوری در خاورمیانه که پیمان منع گسترش سلاح های هسته یی را امضا نکرده است، انتقاد نمود. او گفت: «نزدیک به چهار دهه تلاش بین المللی برای ایجاد یک منطقه عاری از سلاح هسته یی در شرق میانه، با تاسف ناکام شده است». روحانی افزود: «اسراییل، تنها کشور غیرعضو پیمان منع گسترش سلاح های هسته یی در منطقه، بدون تاخیر بیشتر باید به این پیمان بپیوندد».