۶۵ سالگی مرکل؛ صدراعظمی که معرف یک عصر است
۱۳۹۸ تیر ۲۶, چهارشنبه
برای سال ها، ژست دست های انگلا مرکل در زمانی که نماینده پارلمان بود، نمادی بود که هنگام حضورش در ملاء عام، توجه مردم را جلب می‌کرد و مردم به آن «لوزی مرکل» می‌گفتند. حتی این ژست وی در برخی از پوسترهای تبلیغاتی حزبش در سال ۲۰۱۳ برجسته ساخته شد. این ژست، تبدیل به سمبولی از شخصیت استوار و تزلزل‌ناپذیر مرکل را شده است.
اما امروزه مساله تغییر کرده است. اخیرا چند بار تصویرهایی نشر شده که مرکل در جریان مراسم رسمی می لرزد و باعث شده بسیاری بپرسند: آیا مرکل بیمار است؟
«عصر» مرکل
صدراعظم مرکل نسبت به سران حکومت های فرانسه، روسیه و امریکا قدرت کمتری دارد، اما او در دوران ۱۴ ساله حکومت داری اش، آلمان را عمیقاً تحت تاثیرش قرار داده است؛ تا حدی که نوجوانان امروزی فقط او را به عنوان رهبر آلمان به یاد دارند و می شناسند.
در دوران مرکل، حتی در زمان بحران اقتصادی جهان در میانه سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸، اقتصاد آلمان رشد کرد. آلمان که تا همین سال ۲۰۰۵ به عنوان "مرد بیمار اروپا" شناخته می شد، دوباره به ماشین رشد اقتصادی این قاره تبدیل شد. به مرور زمان بیکاری در آلمان به نصف کاهش یافت و عواید مالیاتی افزایش یافت. اقدام آلمان در سال ۲۰۰۹ برای داشتن بودجه متوازن و توقف قرضه دولتی به عنوان یک الگو محسوب گردید و نتیجه هم داد، چنانچه این کشور از کسری بودجه به مازاد بودجه رسید.
مدیر مجرب بحران‌‌ها
توانایی مرکل مخصوصا در دوره‌های آشفتگی سیاسی آشکار شد؛ هنگامی که اتحادیه اروپا برای اقدامات قاطع در بحران منطقه یورو، کمک مالی به یونان و الحاق شبه جزیره کریمیا به روسیه تقلا می کرد. اینجا بود که مرکل پا به صحنه گذاشت و پیش رفت. او میزبان بسیاری از سران حکومت و دولت ها در برلین بود. رسانه های محلی تحت تأثیر توانایی وی قرار گرفتند که پایتخت آلمان را به مرکز دیپلوماسی اروپا تبدیل کرد.
مرکل ثابت ساخته که مدیر مجرب رسیدگی به بحران است و بارها به عنوان قدرتمندترین زن جهان شناخته شده است. او در بین مردم آلمان، مخصوصا در آلمان شرق سابق که در آنجا به دنیا آمده، مشهور است. مرکل که دختر یک کشیش پروتستان می باشد، با وجود محبوبیت اش فروتن و متواضع باقی مانده است.
"موتی" مرکل
مرکل حزب محافظه کارش "اتحاد دموکرات مسیحی" را مدرن ساخت. به عنوان یک مشخصه، زنان جوان عضو حزب به وضاحت توسط او به رفتن به رده های بالا تشویق گردیدند. مرکل، در عین حال با خودش صادق مانده و بسیاری آلمانی ها اعتبار او را قدردانی می کنند.
برخی آلمانی ها به وی لقب "موتی مرکل" داده اند که به آلمانی "مادر مرکل" معنی می دهد. اما بعضی ها نیز استدلال می کنند که آلمانی ها با اتکا به نقش رهبری شبه مادرانه مرکل، علاقمندی شان برای بحث های سالم و دموکراتیک را از دست داده اند.
مرکل هم حزب و هم چند دوره حکومتداری اش را به دستگاه های موثر تصمیم گیری تبدیل کرد. او تنوع نظر را در این روند به ارمغان آورد و از نسبت دادن شخصیتی شبه مادرانه به خودش ابراز نگرانی کرد. مرکل با لغو خدمت نظامی اجباری و خارج کردن آلمان از تولید انرژی هسته ای، تصویر بسیار محافظه کارانه حزبش را کنار گذاشت.
ولفگنگ مرکل، یک دانشمند علوم سیاسی (با مرکل نسبت فامیلی ندارد) به تازگی استدلال کرده که حزب "اتحاد دموکرات مسیحی" به رهبری مرکل از راست میانه رو به یک حزب کاملا میانه تبدیل شد و باعث گردید احزاب راستگرای مثل حزب "بدیل برای آلمان" قدرت سیاسی بیشتری به دست بیاورند.
"ما می توانیم"
مرکل با این عبارت مطمئناً به تاریخ خواهد پیوست: «ما می توانیم».او این جمله را در اوج بحران مهاجرت در ماه آگست سال ۲۰۱۵ بیان کرد. مرکل با این حرفش خاطر نشان کرد که آلمان برای جذب صدها هزار پناهجو از سوریه و مناطق جنگزده دیگر آماده است. هرچند مرکل بعدا تلاش کرد اشتباهاتی که در آن زمان و پس از آن رخ داده بود را اصلاح کند، اما آلمان عمیقا از مسئله مهاجرت و پناهندگی متاثر گردید و جامعه دچار چند پارچگی شد.
حتی درون قاره اروپا و اتحادیه اروپا نیز اختلافات و تفاوت دیدگاه ها در مورد چگونگی برخورد با مهاجران و پناهجویان گسترش یافت. اعضای شرقی اتحادیه اروپا طرح آلمان برای سهمیه بندی پذیرش مهاجران در میان کشورهای عضو را رد کردند. یک ائتلاف جدید میان کشورهای ایتالیا، پولند، چک و مجارستان (هنگری) ایجاد شد.
آینده چه می شود؟
اگر انگلا مرکل یک کارمند ساده می بود، باید سال آینده بازنشسته شده و به تقاعد می رفت. تاکنون کسی نمی داند که آیا او تا پایان زمانی دوره حکومتداری فعلی اش در سال ۲۰۲۱ به کار ادامه خواهد داد یا اینکه پیش از آن کنار خواهد رفت. ائتلاف فعلی حاکم بر آلمان که شامل محافظه کاران و سوسیال دموکرات ها می باشد، ضعیف است و میزان تاییدی در حزب خودش به پایین تر سطح در تاریخش رسیده است. در حال حاضر گمانه زنی هایی وجود داد که ممکن است مرکل به خاطر مشکلات صحی ناشی از چندین بار لرزش ناگهانی کنار برود.
اما مرکل فعلا احتمالا به دنبال تعطیلات تابستانی اش می باشد. کمی بعد از روز تولدش او معمولا به جشنواره اپرای بایروت می رود و سپس روحیه اش را با گردش در کوه ها تازه می کند. پس از بازگشت به کار، بسیاری ها مشتاق اند که بدانند که تفریح و تنفس در طبیعت مشکل لرزش او را درمان کرده یا خیر؛ گرچه بسیاری مسائل مهم دیگر برای تمرکز بالای سیاست های آلمان وجود دارد.
کی الکساندر شولتس/ر.ش