مصاحبه با قسيم اخگردرمورد معافيت جنايتکاران جنگي

دويچه ويله : چنين فيصله اي چه دستاوردي خواهد داشت وچرا چنين فيصله اي درپارلمان افغانستان صورت گرفته است؟

اخگر: خود اين، يک اهانت بسيارروشن به تمام مردمي است که قرباني مظالم وجنايات تفنگسالاران بوده اند. اما اين که چه موجبات فرصت يا زمينه را مساعد ساخته است که اينها به اين صورت صريح اعلام موضع بکنند؛ با توجه به اينکه آقاي کرزي دربرگزاري جرگه امن خودش به حمايت وپيشتيباني نيروهاي تفنگدارضرورت دارد- به پشتيباني احزاب به اصطلاح جهادي نيازمند است. به اين خاطرآنها فرصت را غنيمت دانستند تا ازبيچارگي آقاي کرزي بهره ببرندواستفاده بکنند واين طرح را پيش کشيدند.

کوشش براين بوده است تا با استفاده ازاين فرصت خود را تبرئه بکنند ؛ غافل ازاينکه خود نفس همين مصوبه يک اعتراف را درخودش دارد؛ تاحال اغلب مي گفتند که هيچ جنايت صورت نگرفته است. ولي براي اولين باربه اين صورت اعتراف مي شود که : جنايت صورت گرفته ولي جنايتکاران بايد عفو گردند.

دويچه ويله: شما چه فکر مي کنيد، آيا دراين شرايط آقاي کرزي چه کاري کرده مي تواند؟

اخگر: ازآنجايي که آقاي کرزي پيوسته تابع فشاري بوده که ازجوانب گوناگون مي آمده است درموارد متعدد تسليم شده است. متاسفانه اين بارآقاي کرزي همنوايي خواهد کرد؛ چراوقتي که سازمان ديده بان حقوق بشر اسامي بعض ازافراد را انتشارداد، شما ديديد که مجلس وزراي آقاي کرزي ودولت آقاي کرزي يکسره برعکس آن؛ اعلاميه را محکوم کردند. درافغانستان به هرحال جنايت صورت گرفته است ولااقل کساني متهم استند، بسيارخوب مي بود که دولت افغانستان ازديده بان حقوق بشرمي خواست که اسناد وشواهد خودرا عرضه بکنند؛ تا درآن صورت :" سيه روي شود هرکه دراو غش باشد."

الان هم نمي شود خوش بين بودکه آقاي کرزي جز پشتيباني ازاين مصوبه کارديگري کند.

دويچه ويله : با توجه به اين به گفته شما که آقاي کرزي به اين آدمها ضرورت دارد ، نقش جامعه جهاني چه خواهد بود، آيا بالاي رئيس جمهور افغانستان فشاروارد خواهد کرد؟

اخگر: ملل متحد مصوبه را رد کرد ولي درموارد ديگرديديم که جامعه جهاني کمتربه صورت جدي واقعاً اعما ل فشارکرده است.اين بارهم اگرجامعه جهاني به صورت اصولي براي وعده هايي که داشته است -براي مردم افغانستان - تاکيد وتکيه کند وواقعاً ازآقاي کرزي بخواهد به اين صورت آشکار که نقض حقوق بديهي اکثريت مردم افغانستان را درپي دارد ، آن را امضا نکنند ، مي شود اميدواربود.

دويچه ويله : اگرازديد حقوقي به قضيه ببينيم ، نمايندگان مردم درشوراي ملي صلاحيت اين را دارند که چنين مسئله اي را تصويب بکنند؟

اخگر: اول اين پارلمان را مي دانيد که آن پارلمان مطلوب که نمايندگي تمام عيار ازمردم افغانستان بکند نيست. دراين پارلمان تعدادي هستند که لااقل متهم به ارتکاب جنايات جنگي ، جنايات ضد بشري ونقض حقوق بشراند. درثاني هرپارلمان درچوکات قانون اساسي مي تواند تصميم بگيرد وعمل بکند. من قبلاً عرض کردم که اين مصوبه درتعارض کامل با قانون اساسي ما است . شما فکرکنيد وقتي که جنايتکاران تبرئه مي شوند، آيا اين نقض آشکارکرامت قربانيان نيست ؟

دويچه ويله : ولي چنانکه نمايندگان پارلمان استدلال مي کنند ازلحاظ اسلامي مي گفتند : بعد ازفتح مکه اکثريت عفو شدند.

اخگر: بدون شک ؛ اولاً دررابطه با فتح مکه يک مغالطه آشکاراست . بعداً اينجا کدام فتح صورت گرفته است - پيامبراکرم مي آيد ، دربرابرش اشراف قريش وکفارقراردارند. اما اينجا چيست ؟ اين کفارکيست ؟ آيا همين جنايتکاران کافراند که بايد عفو شوند؟ اين يک سوء استفاده ازمقدسات مردم است. عوامفريبي است ويک سوء استفاده ديگر ازدين مقدس اسلام وسنت نبوي است. اما اينکه ما به مصالحه ضرورت داريم ؟ - آري – ضرورت داريم . بحث اين است که اين مصالحه با کيست ؟ مصالحه با جنايتکاران قراراست شود. آيا آنهايي که مرتکب جنايات شدند، خود مصالحه کردن با آنها؛ تاييد تمامي جنايات آنها نيست؟ تائيد تمامي قتل عامها نيست ؟ اگرقرارباشد ازاين طريق راه حل جستجو شود، اين راه حل عواقب ونتايج بسيارويرانگرخواهد داشت. چرا فرهنگ معافيت ومصئوونيت که قبل ازاين جريان داشته است صبغه قانوني مي گيرد واين به اين معناست که پس دموکراسي حرف مفت است. جنايت درافغانستان آزاد است وهرکسي که زورنشان بدهد، هرکسي که بتواند بکشد وويران کند ، بايد با او مصالحه کرد ورشوه داد. جايگاه خود مردمي که قرباني شده اند چه مي شود؟ آنها يک طرف قضيه استند يا نه ؟ طبيعي است وقتي که جنايتکاران بخشيده مي شوند مردم نسبت به حاکميت نفرت وانزجارپيدا مي کند . چيزي که مي تواند نقطه آغاز باشد اين است که : حضرات بايد اعتراف بکنند. جنايتکاران ازمردم معذرت بخواهند . درآن صورت من حتم دارم که مردم افغانستان مردم رحيم استند ، مردم مهربان استند ووقتي که احساس بکنند که واقعاً کساني ازاعمال شرم آور خود خجالت کشيده اند وبه آنها رجوع کرده اند؛ مي بخشند.

دويچه ويله : به عنوان آخرين سوال نقش جوامع مدني ومردم دراين راستا چيست، مردم بايد چه بکنند ، جوامع مدني وظيفه شان چيست ؟

اخگر: جوامع مدني فکرمي کنم به استناد قانون وموازين قبول شده ارزشهاي ملي واسلامي ما بايد فرياد اعتراض خود را بلند بکنند. بحث اصولاً اين نبوده ودر برنامه عدالت انتقالي اين نيست که کساني را که متهم به ارتکاب جنايت جنگي اند ، دفعتاً مثل صدام به دارکشيد. بحث اين است- به هرحال اين مسئله بوده است ، باورمردم هم اين است که جنايتي شده ، اين را پارلمان هم قبول کرده است که جنايت شده است . حال آيا نبايد رسيدگي شود که جانيان کيها بوده اند؟ دراين جا است که جامعه مدني وظيفه بسياراساسي دارد. به خاطري – توجه داشته باشيد – هرگاه اين مصوبه نافذ گردد آبروي ما به عنوان يک کشور درجامعه جهاني زيرسوال مي رود. وطبيعي است که نتيجه آن اينست که جامعه جهاني ديگرتمايل زياد نخواهد داشت که به يک جامعه اي که درآنجا حقوق بشر به صورت آشکارنقض مي شود- جانيان ، قصابان وجلادان درآنجا بخشيده مي شوند ونه تنها بخشيده مي شوند بلکه مي توانند به عنوان نماينده مردم حرف بزنند ، خود را خود شان تبرئه بکنند، درآن صورت فکرمي کنم که اعتباروجايگاهي را که مردم ما بايد درخانواده جهاني داشته باشند، شديداً ضربت مي خورد.

دويچه ويله : بسيارتشکرازشما .