موضوع مذاکره با طالبان در کنفرانس لندن

سخنگوي رياست جمهوري اين هفته گفت کنفرانس لندن، يک کنفرانسي به سلسله کنفرانسهاي قبلي در مورد افغانستان نيست، بلکه افغانستان با پيشنهادهاي مشخص به اين کنفرانس ميرود.

وحيد عمر، سخنگوي رياست جمهوري گفت: "تمام تلاش را براي اين ميکنيم که دولت افغانستان با آمادگي عام و تام، و با طرحهاي مشخص افغاني به اين کنفرانس لندن برود. در پنج عرصهاي که صحبت ميشود- انکشاف اقتصادي، امنيت، حکومتداري خوب، مبارزه با فساد و همکاري منطقهاي و يک جز ديگر اين که موضوع مذاکرات و مصالحه با مخالفين مسلح دولت است، به اين ارتباط طرحهاي مشخصي آماده شده".

هرچند موضوع مذاکره با مخالفين بارها مطرح شده، اما ميکانيزم مشخصي براي آن تدوين نشده است. بريتانيا که تا يک ماه ديگر کنفرانس بينالمللي را براي افغانستان داير ميکند، قبلاً با فرستادن يک طرح پنج مادهاي، خواهان مدغم ساختن طالبان به دولت شده بود.

با اين حال، اين تنها دولت افغانستان است که بارها از طالبان درخواست مذاکره و مصالحه کرده و تاهنوز پاسخ مثبتي از سوي طالبان نگرفته است.

حامد کرزي، رييس جمهور کشور قبلا در کنفرانس مطبوعاتياش با سرمنشي ناتو در کابل گفته بود: "اگر طالبها ميليون بار هم خواستههاي ما را براي صلح رد کنند، باز هم ما ميليونها بار اين خواهش خود را تکرار ميکنيم".

در اين رابطه، حامد کرزي گفته است که لويه جرگه را فرا ميخواند و تصميم ميگيرد.

با توجه به اين اظهارات دولت افغانستان و رد مذاکره از سوي طالبان، به گفتهي تحليلگران هرگاه ميليونها بار خواست مذاکره از سوي طالبان رد گردد، احتمالاً ميليونها بار حملات انتحاري و انفجارها را نيز در پي خواهد داشت و ميليونها قرباني نيز گرفت.

احمد سعيدي، تحليلگر مسايل سياسي کشور ميگويد: "من به اين عقيده هستم که تا امريکا يک زورآزمايي نکند، مذاکره و مفاهمه با طالبان، يک مدتي را در بر ميگيرد. وقتي امريکا احساس کرد که ما طي هجده ما نتوانستيم مشکل را حل کنيم، بعداً مانور سياسي ديگر است که باز آجنداي طالبان تحقق پيدا ميکند".

از دو سال به اين طرف گفته ميشود که مذاکراتي با طالبان در بيرون از کشور جريان دارد، اما با توجه به اين که اين مذاکرات هنوز نتيجه نداده، تحليلگران از شکست مذاکرات صحبت ميکنند.

همچنان پيششرطهاي مطرح شده از سوي دولت افغانستان و طالبان، متناقض و غيرعملي ميباشند. هرچند دولت افغانستان طرح مشخصي در مذاکره با طالبان نداشته، اما گاهي گفته است که با آن طالباني که سلاح شان را به زمين بگذارند و قانون اساسي را بپذيرند، مذاکره ميکند.

احمد سعيدي ميگويد: "حکومت افغانستان چه ميگويد؛ ميگويد کساني که قانون اساسي را قبول دارند، سلاح به زمين بگذارند، ما با آنها مذاکره ميکنيم. کسي که قانون اساسي را قبول داشته باشد و سلاح به زمين بگذارد، از او کرده رعيت بهتر و تسليمي بهتر کي پيدا ميشود".

با اين وجود، طالبان نيز خروج نيروهاي خارجي را شرط اساسي مذاکره با دولت بيان کرده اند. اما به باور تحليلگران، با خروج نيروهاي خارجي ديگر نيازي به مذاکره نيست و دولت افغانستان توانايي مقابله با طالبان را ندارد.

هم مقامهاي افغانستان و هم برخي مقامهاي خارجي به اين باور اند که بخشي از طالبان را که ميانه رو ميخوانند، به دولت جذب نمايند. تصور بر اين است که برخيها به دليل نارضايتي از دولت و يا عوامل ديگر به طالبان پيوسته اند و با جذب اين گروهها، ميشود طالبان را تضعيف کرد.

با اين حال، احمد سعيدي ميگويد که طالبان ميانه رو و تندرو ندارند. به باور وي، برخي از اعضاي طالبان که فعلاً قانون اساسي را قبول کرده اند، در داخل نظام شامل اند.

برعلاوه، تحليلگران به اين باور اند که مبارزه و مذاکره با نيروي مصرفي طالبان، تاثير چنداني روي محور و رهبري اصلي طالبان که در بيرون از کشور قرار دارند، نخواهد گذاشت.

هرچند بسياري کشورهاي عضو ناتو مذاکره را راه حل اساسي ميدانند و افکار عمومي اين کشورها نيز مخالف حضور نظاميان شان در افغانستان اند، و به اين دليل، در تلاش مذاکره با طالبان و خروج نيروهاي شان از افغانستان اند. اما به باور احمد سعيدي، امريکا چنين نگرشي ندارد و ديدگاه استراتژيک به جنگ افغانستان دارد.

احمد سعيدي ميگويد: "من ميگويم حضور ناتو در افغانستان يک ماموريت است که امريکا وظيفه دارد. ولي حضور امريکا استراتژي است. تا وقتي که استراتژي در اين منطقه تطبيق نشود، اعضاي ناتو، کوشش ميکند که امريکا ماموريت شان را دوام بدهد. اگر ماموريت آنها، مثل جرمني و فرانسه پاي خود را کشيدند، خود امريکا نظامياش ماموريت ميگيرد ولي استراتژي را دنبال ميکند".

با اين وجود، هرچند يک کميتهي بينالوزارتي در افغانستان ايجاد شده تا در مورد کنفرانس لندن کار کند، اما هنوز مشخص نشده که چه طرح مشخصي در رابطه به مذاکره با طالبان درنظر گرفته خواهد شد.

اين درحالي است که سال 2010، سال سختي در مبارزه با طالبان و القاعده در افغانستان پيش بيني شده و از سال 2001 به اين طرف، افغانستان شاهد بيشترين حضور نظامي خارجي است که تنها رقم سربازان امريکايي به حدود صد هزار ميرسد.

عارف فرهمند، کابل

ویراستار: یاسر