نظرات و پیامهای خوانندگان در فیسبوک

حامیان و مخالفان استفاده از نام مستعار، نظرات خود را در این باره در صفحه فیس بوک دویچه وله نوشته اند. جالب این که، بسیاری خوانندگان این مطلب نیز به نظر میرسد که با نام مستعار نظر داده اند.

سیاه سنگ برعلاوه بیان تاریخ مستعارنویسی، در این نوشته نام برخی از مستعارنویسان افغان را افشا کرده است. این مستعارنویسان هم شامل آنهایی میشوند که در بخش تاریخ و سیاست مینویسند و هم آنهایی که طنز و گزارش مینویسند.

حامیان استفاده از نام مستعار به این باورند که استفاده از نام دیگری به غیر از نام اصلی، فرصتی برای بیان ایدهها و نظرها را خصوصا زمانی که شرایط برای بیان آزادانه مساعد نباشد، مهیا میسازد. اما مخالفان استفاده از نام مستعار میگویند نویسنده با مستعارنویسی گاهی معیارهای اخلاقی نویسندگی را نادیده میگیرد و به اهانت و تحقیر دیگران میپردازد. اما خوانندگان سایت دویچه وله چه نظر دارند؟ اینجا فقط به بخشی از نظرات ارایه شده پرداخته میشود.

سحر بامداد، یکی از خوانندگان این مطلب پرسیده است که چرا «تقریبأ تمامی طنزنویسان با نام مستعار مینویسند؟». این خواننده همچنان از نویسنده پرسیده است که چرا خودش حتا در ادبیات آفرینشی-پژوهشی از نام مستعار استفاده میکند.

سیاه سنگ که حاضر شده است به یکایک پیامهای خوانندگان پاسخ بگوید، در پاسخ خانم بامداد نوشته است که طنزنویسان شاید از ترس این که «ترور» نشوند، با نام مستعار مینویسند. سیاه سنگ در مورد استفاده از نام مستعار توسط خودش، چنین پاسخ داده است: «پرداختن به کارهای آموزشی، پژوهشی و آفرینشی از نگاه روشنگری، رشته و پیوند چندان با نامهای راستین یا مستعار نمییابد. در چنین موارد، گفتهها اهمیت بیشتر از گویندهها دارند. به بیان دیگر، سخن درست خوشایند است از هر خامه و زبانی که باشد: چه راستین و چه مستعار».

سیاه سنگ در پاسخ صالح عسکر در مورد گزینش نامهای مستعار «پلاتین» و «سیگما» توسط خودش، گفته که این کارش دلیل سیاسی داشته است: «آن سالها – پیش از زندانی شدنم –برای انتشارات زیرزمینی سازمان آزادیبخش مردم افغانستان (ساما) مینوشتم».

کریمه مشفق، از طرفداران استفاده از نام مستعار گفته است که اگر کسی دنبال شهرت نیست، ایرادی ندارد که همیشه به اسم مستعار بنویسند.

ناهید مهرگان نیز از طرفداران استفاده از نام مستعار است. او به نحوی از چند رسانه شکایت کرده است که باری نوشتهاش را چون با نام مستعار نوشته شده و نیز عکس نویسنده را نداشته است، چاپ نکرده اند. او گفته «این فقط جان اثر است که روح نویسنده اش را زنده نگه میدارد».

خوانندهای به نام «خورجین غم دوم» نوشته که نام مستعار «حق مسلم هرکسی است که میخواهند غیرنام خود شان آفتابی شوند»، اما او افزوده است که نباید با نام مستعار به توهین و تحقیر پرداخت.

سیاه سنگ در معرفی مستعارنویسان، گفته است که استاد عبدالحی حبیبی به اسم مستعار «محمد هوتک» مینوشت. خوانندهای به نام الیاس کاتب پرسیده است که محمد هوتک نویسنده کتاب "پته خزانه" است و آیا عبدالحی حبیبی نویسنده این کتاب است؟

سیاه سنگ در پاسخ این خواننده، گفته است که «آنچه درباره مرحوم عبدالحی حبیبی، محمد هوتک و کتاب "پته خزانه" نوشته اید، درست است. ایکاش آن بزرگوار چنان نمیکرد».

اما در این میان، حمید عبیدی انتقاد کرده است که آقای سیاه سنگ منابع و ماخذ نوشتهاش را ذکر نکرده است. سیاه سنگ در پاسخ نوشته است که برای پنجاه نام مستعار اگر حداقل برای هر یک چهار-پنج ماخذ ذکر میکرد، رویکردها بیشتر از اصل متن میشد که در قالب صفحه آنلاین ممکن نیست. به همین دلیل، او گفته حاضر است منابع را از طریق ایمیل به خدمت خوانندگان ارایه کند.

نوت: برخی از کامنتهای نویسندگان نقل به مفهوم شده اند. با سپاس فراوان از پوپل علی، سرور احمدی، صابر شبرنگ، پرستو جمیلی، خانم نازنین، لیلما نورستانی، طارق فرزاد، ولی سید، نیکوبین دل یار و فروزان صفیاری که در این بحث شرکت کرده اند، اما چون گنجاندن همه نظرات در اینجا مقدور نیست، پوزش ما را بپذیرید.

آدرس فیس بوک دویچه وله دری: Deutsche welle Dari

وب سایت: www.dw-world.de-dari

ایمل: Afghanistan@dw-world.de