نقش عربستان سعودي درتشکيل ودرمصالحه با طالبان

به گفته زباستيان زونس، از انستيتوت آلماني براي مطالعات شرق، اين حقيقت تلاش هاي اعلام شده براي مذاکرات ميان حکومت افغانستان وطالبان را غير شفاف مي سازد. از يک سو روابط تاريخي مي تواند اساسي براي مذاکره باشد، از جانب ديگر ازنظراين اسلام شناس نگراني هاي ديگري نيز ايجاد مي شود:

«اين که عربستان سعودي نه تنها مبارزه با تروريزم را شعار قرار داده، بلکه از آنجايي که آن کشور از مفکوره مذهبي اي نمايندگي کرده و آن را گسترش مي دهد، مفکوره اي که طبعاً بر اساس به اصطلاح معيار هاي غربي، نه در جهان بيني ما و نه طبعاً هم درسياست در مورد افغانستان ميگنجد، و ازاين طريق حتي موقف طالبان قوي هم شده مي تواند.»

آنچه که مي تواند عواقب بسيار بدي باخود به همراه داشته باشد. منظور اين است که از طريق مذاکرات با طالبان نظم و بيش از همه امنيتي را که بسياري افغانها هوس آن را دارند، دوباره به ميان آيد. اما يک دور جديد اسلامگرايي افراطي و محصور کننده نمي تواند آنچه باشد که حامد کرزي و غرب فعال در افغانستان، براي آن کشور مي خواهند.

براین اساس، از نظر زونس اين مهم است که عربستان سعودي، واضح ساخت که با کي اصلاً صحبت شود، زيرا طالبان به هيچ صورت گروه واحدي با تصورات قومي، سياسي و مذهبي واحد نيستند. ازاين سبب زباستيان زونس مي پرسد که:

«از کدام طالبان احساس خطر مي شود؟ با کدام طالبان مي توان مذاکره کرد؟ کلمه به اصطلاح طالبان ميانه رو هميشه با علاقه ياد مي شود - مطمئناً مشکلات زيادي در مذاکره با رهبران طالبان وجود دارد، آنهايي که روابط نزديک با القاعده دارند، ونيز مشکلاتي براي عربستان سعودي.»

عربستان سعودي با شبکه دهشت افگن القاعده و رهبر آن اسامه بن لادن حساسيت خاصي دارد: در سال 1991 اين کشور نفت خيز، بن لادن، اين عضوء يک خانواده ثروتمند سعودي را بخاطر حملاتش بر خاندان سلطنتي، از آن کشور بيرون کرد و هنگام سفر حامد کرزي، رييس جمهور افغانستان به تاريخ دوم فبروري، رهبري آن کشور در رياض، يکبار ديگر تأکيد کرد که تلاش براي صلح زماني ممکن است که طالبان، اسامه بن لادن را تسليم بدهند. از نظر زباستيان زونس، اين مانعي براي مذاکرات شده مي تواند.

از نظر زباستيان زونس، کارشناس آسياي ميانه، سوال عمده اين است که تا چه اندازه حکومت حامد کرزي مي تواند ازاين تلاش هاي ميانجيگرانه سود ببرد. و بيش از همه عربستان سعودي چه سودي مي تواند از مذاکرات با طالبان داشته باشند.

زباستيان زونس چنين نتيجه گيري مي کند:

«عربستان سعودي نمي تواند يک همکار 100 درصد قابل اعتماد براي افغانستان باشد، زيرا روابط دو پهلو با طالبان مي تواند مانعي در راه همکاري کامل با افغانستان باشد.»

ریدل/ صدیقی

ویراستار: یاسر