نمايندگان پارلمان از بيبرنامگي وزيران پيشنهادي انتقاد ميکنند

از زمان معرفي کابينهي جديد، هر روزه دو، سه وزير پيشنهادي در مجلس نمايندگان حضور مييابند، در مورد فعاليتهاي گذشتهشان توضيح ميدهند، اهداف کاري پنجسالهي آينده خود را بيان ميکنند و به پرسشهاي نمايندگان پاسخ ميدهند.

با اين وجود، هم وزيراني که از کابينهي پيشين ابقا شده اند و هم آنهايي که جديداً معرفي شده اند، برنامههايي ارايه نکرده اند که رضايت بخش وسيعي از نمايندگان را جلب نمايد. به اين دليل، بسياري وزيران پيشنهادي با سوالهاي انتقادي نمايندگان روبهرو گرديده اند.

داکتر عبدالقيوم سجادي، يکي از اعضاي مجلس ميگويد آنچه توسط وزيران پيشنهادي بيان گرديد، بيشتر شعارها و آرزوهايي بود که مردم نيز آن را در سر ميپرورانند. داکتر سجادي ميگويد: "به عنوان مثال، اگر قرار است که فساد اداري را به عنوان يک سرطان تلقي کنيم، و اگر قرار است که يکي از انتظارات مردم افغانستان و جامعه جهاني مبارزه با فساد اداري و سياسي در افغانستان باشد، تاکنون هيچ طرح و راهکار مشخصي در وزارتخانهها، چه آن افرادي که قبلاً سمت اجرايي داشتند و چه آنهايي که چهرههاي جديد بودند، ارايه نشده متاسفانه".

وزيران پيشنهادي مسايل و موضوعات مورد علاقه و نياز مردم را بيان داشته اند و آن را هدف خود عنوان کرده اند. مبارزه با فساد، شايسته سالاري، ايجاد شغل، دسترسي مردم به خدمات اساسي و ساير موضوعاتي که مردم به آن نياز دارند، توسط وزيران پيشنهادي مطرح گرديده و خود را متعهد به اجراي آن دانسته اند. اما، راهکارها و مولفههايي که اين وعدهها را اجرايي بسازد، مطرح نشده است. به اين دليل، برخي نمايندگان آنچه توسط وزيران پيشنهادي عنوان شده است، را برنامهي کاري نميدانند.

داوود سلطانزوي، ديگر نماينده مجلس ميگويد: "من فکر نميکنم که يک تعداد زياد اين صحبتها (گفتههاي وزيران پيشنهادي) را ما برنامه گفته بتوانيم. بلکه، يک خواهشنامه ميتوانيم بگوييمش".

اما با توجه به تمام مشکلاتي که در ادارات کشور وجود دارد، وزيران پيشنهادي وعدههاي بيشماري به نمايندگان مجلس دادند. در بسياري عرصهها، وزيران پيشنهادي گفتند در صورت کسب راي اعتماد، کارهايي را انجام ميدهند که در هشت سال گذشته انجام نشده است. تامين امنيت، مساعد ساختن زمينهي برگشت مهاجرين، مبارزه با مواد مخدر، بهبود اقتصادي و ... از جمله اهداف و برنامههاي کلياي بودند که بيان گرديدند. اگر وزيران پيشنهادي بتوانند درصد بالايي از آنچه را وعده داده اند، عملي سازند، موفقيت بزرگي براي افغانستان شمرده ميشوند. اما نمايندگان به عملي شدن اين وعدهها باور ندارند.

داکتر سجادي ميگويد: "متاسفانه براي تبديل شدن اين شعارها به واقعيتها و جامهي عمل پوشيدن اين آرزوها، طرح مشخص، پلان مشخص و حتا گاهي اراده و عزم جدياي مشاهده نميشد".

با وجود وقت محدودي که هر وزير پيشنهادي براي صحبتهاي خود داشت، چگونگي طرح سوالهاي نمايندگان و گاهي سوالهاي تکراري و مسايلي که در برنامه نميگنجند، ديگر مشکل در جريان ارايهي برنامههاي وزيران پيشنهادي بوده است. با وجود آن که نمايندگان کميسيونهاي اختصاصي مجلس سوالهايي را از وزيران مطرح ميکردند، اما سوالهاي مسلکي در حوزهي کاري هر وزارت، کمتر مطرح ميشد. بسياري سوالها از وزيران پيشنهادي، پراکنده و گاهي مربوط به گذشته و يا پيشنهاد بود که آن را به جلسهي استيضاح يا فراخواني بيشتر شبيه ميساخت تا بررسي و نقد برنامهها.

همچنان بعد از ظهرها، بسياري کرسيهاي مجلس خالي ميماندند و تمايل جدي براي حضور نمايندگان در جلسهها ديده نميشد، هرچند غيرحاضري نمايندگان، يکي از مشکلات هميشگي مجلس بوده است.

داکتر سجادي، مشکل را در بيبرنامگي وزيران پيشنهادي و عدم تخصص نمايندگان ميداند.

سجادي ميگويد: "دليلي براي استقبال نهچندان خوب از اين برنامه، نبود تخصص لازم در پارلمان و نبود سوالهاي تخصصي در اين برنامهها و همچنين نبود پلان کاري از سوي وزارتخانههاي مربوطه بود".

با اين وجود، قرار است فردا در مجلس صندوق گذاشته شود و نمايندگان به وزيران پيشنهادي راي اعتماد يا عدم اعتماد بدهند.

هرچند اکثر قريب به اتفاق نمايندگان ديدگاههاي انتقادي نسبت به وزيران و فعاليتهاي گذشتهي شان دارند، اما با توجه به عملکرد گذشتهي مجلس، چگونگي تصميمگيري مجلس قابل پيشبيني نميباشد. در گذشته اتفاق افتاده، وزيراني که به شدت مورد انتقاد نمايندگان قرار گرفته اند، دوباره از مجلس راي اعتماد گرفته اند.

داوود سلطانزوي ميگويد: "من فکر ميکنم که وکلا هميش تشخيص کردند موضوعات را، مگر در زمان رايگيري باز براساس تشخيص خود راي نداده اند، يک تعداد زيادي در گذشته".

برعلاوهي گرايشهاي قومي، منطقهاي و زباني در هنگام راي دهي به وزيران، به باور تحليلگران، تطميع و معاملات حکومت با نمايندگان، ديگر عواملي اند که باعث ميشود وزيران هرچند ناموفق حکومت راي اعتماد بگيرند.

براساس تصميم مجلس نمايندگان، قرار است در مورد 24 وزير پيشنهادي روز شنبه رايگيري شود. تاييد وزيران شهدا و معلولين و وزارت سواد آموزي، که جديداً تاسيس شده اند، و وزير خارجه که هنوز معرفي نشده، به بعد از تعطيلات زمستاني موکول گرديد.

عارف فرهمند، کابل

ويراستار: ياسر