نهادهای مدنی: خواست مردم در مذاکرات صلح فراموش نشود
۱۳۹۴ تیر ۲۴, چهارشنبه
هیئت‌های حکومت افغانستان و نمایندگان طالبان اخیراً در پاکستان گفتگو کردند. این نخستین گفتگوی رسمی رو در رو بین حکومت و طالبان بوده و ملا محمد عمر رهبر طالبان در پیام عیدی خود، مذاکره را مشروع خوانده است.
نهادهای مدنی افغانستان روز چهارشنبه در یک کنفرانس خبری گفتند که هیچ عقل سلیمی نمی‌تواند با صلح مخالفت کند، ولی دولت باید در مذاکرات جاری صلح، عدالت، ارزش‌های حقوق بشری، حقوق زنان و حقوق کودکان را مدنظر گیرد.
هیئت حکومت که با طالبان مذاکره گفته است که بر سر فصل‌های اول و دوم قانون اساسی با طالبان مذاکره نمی‌کنند، ولی سایر فصل‌های قانون اساسی قابل تعدیل است. حقوق اساسی و نظام حکومتی شامل همین دو فصل است.
ماری اکرمی یکی از اعضای این کمیته گفت: «طرفین در جریان مذاکرات همواره بر توقعات و خواست خود تاکید می‌کنند در حالی که مواضع و توقعات مردم که صدمه ناشی از جنگ را به دوش می‌کشند، همواره نادیده گرفته می‌شود، ما در این مورد نگرانیم. به باور کمیته، ناکامی روند صلح در پنج سال گذشته ناشی از نادیده گرفتن خواست‌ها و توقعات مردم بوده است.»
حقوق زنان
در مذاکرات پاکستان هیچ زنی از اعضای شورای عالی صلح و یا خارج از آن حضور نداشته است. این نگرانی وجود دارد که مذاکره با طالبان در غیاب زنان منجر به محدودیت آزادی‌هایی شود که زنان در چهارده سال اخیر به دست آورده‌اند.
خانم اکرمی گفت صلحی که در آن زنان قربانی شوند نتیجه‌ای ندارد: «به نظر ما اگر بازهم حقوق زنان را نادیده بگیرند فکر نکنم که این پروسه کامیاب باشد و صلح دایمی بیاورد. زن در این پروسه باید از زنان نمایندگی کند و تعلقات سیاسی نداشته باشد.»
اما شورای عالی صلح می‌گوید که در ترکیب این شورا نمایندگانی از تمام اقشار جامعه افغانستان حضور دارند و نمایندگان زن در این شورا از حقوق زنان دفاع خواهند کرد.
چندی پیش هیئتی از زنان افغانستان در یک نشست غیررسمی با نمایندگان طالبان در اسلو دیدار کرد. اعضای این هیات گفته‌اند که طالبان حالا مخالف تعلیم و تحصیل دختران و زنان نیستند ولی تاکید کرده‌اند که هنوزهم باید در رابطه به رفتار طالبان نسبت به زنان محتاط بود.
مردمی خسته از جنگ
نخستین گفتگوی صلح با طالبان در حالی انجام شده که جنگ در چند ولایت افغانستان جریان دارد. مردم افغانستان در نتیجه این جنگ‌ها قربانی می‌دهند، از خانه‌های شان آواره می‌شوند و از نظر اقتصادی ضربه می‌بینند.
نهادهای مدنی می‌گویند حالا وقت آن فرا رسیده که حکومت با استراتژی روشن و شفاف سراغ طالبان برود و برای تامین صلح تلاش کند. این نهادها تاکید کردند که هرگونه گفتگوی پنهانی و به دور از دید مردم، جز بی‌اعتمادی نسبت به پروسه صلح، دست‌آوردی نخواهد داشت.
فهیم حکیم یک تن از اعضای کمیته کاری "گفتمان مردم افغانستان در مورد صلح" در این کنفرانس گفت: «آغاز این مذاکرات نویدبخش است برای مردم افغانستان. امیدواریم که این مذاکرات پیام‌آور صلح دوامدار در کشور باشد.»
در همین حال سید اکبر آغا یکی از مقام‌های پیشین طالبان می‌گوید امیدواری برای صلح وجود دارد و طالبان خواهان پایان جنگ هستند. او گفت که طالبان با قانون اساسی مخالفت ندارند به شرط این که این قانون با شریعت اسلام مغایرت نداشته باشند.
سید اکبر آغا گفته است در صورتی که گفتگوهای صلح به صورت صادقانه پیش برود و مورد مداخله پاکستان و کشورهای دیگر قرار نگیرد، به صلح در افغانستان منجر خواهد شد: «اگر موضع پاکستانی‌ها مخلصانه باشد و خاص برای این باشد که پاکستان آبادی افغانستان را آبادی خود بداند، این خوب است. اما اگر چنین نباشد و معامله‌ای در کار باشد در این صورت نه تنها طالبان قربانی می‌گردند بلکه تمام ملت افغانستان قربانی می‌شوند.»
قرار است مذاکرات صلح پس از عید فطر ادامه یابد. هنوز مکان مشخصی برای این گفتگو اعلام نشده ولی امیدواری‌هایی وجود دارد که این گفتگوها منجر به صلح و ثبات در افغانستان شود.