نگاهی به چگونگی و شیوه کار شورای حقوق بشر ملل متحد

این شورا امکاناتی نیز برای سمع شکایات افراد، گروه ها یا سازمان های غیر دولتی را دارد تا بر مبنای آن نقض حقوق بشر را بررسی کند. این شورا همکاری نزدیکی نیز با دفتر کمیسار عالی حقوق بشر ملل متحد دارد. آلمان نیز قبلا مورد بررسی این شورا قرار گرفته است. این شورا ۴۷ عضو دارد که از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای دوره سه ساله انتخاب می شوند.

اعضای شورای حقوق بشر بر اساس منطقه انتخاب می شوند. طور مثال کشورهای افریقایی و  کشورهای آسیا - پاسفیک هر کدام سیزده کرسی و منطقه امریکای لاتین و کارائیب هشت کرسی دارند. اروپای غربی هفت کرسی و کشورهای اروپای شرقی شش کرسی دارند.

اعضای این مجمع سه بار در سال گردهم می آیند. تمامی ۱۹۳ عضو سازمان ملل متحد باید اجازه دهند تا به طور منظم از سوی این شورا بررسی و ارزیابی شوند. معیارهای این بررسی، منشور سازمان ملل، اعلامیه جهانی حقوق بشر و سایر معاهدات سازمان ملل متحد است.

در هنگام ارزیابی، هر کشور تازه ترین گزارش اش در مورد اجرای تهعدات حقوق بشری را ارائه می کند. افزون بر آن سایر کشورهای عضو می توانند سوالاتی مطرح کنند.  بعد از ارزیابی، توصیه هایی نیز ارائه می شود که البته از نظر حقوقی الزام‌آور نیستند. پیش از این آلمان نیز از سوی این مجمع مورد بررسی قرار گرفته است. در ماه می این شورا از جمهوری فدرال آلمان خواست تا شدیدترعلیه نژادپرستی مبارزه کند.

انتقادها از ترکیب شورای حقوق بشر

عضویت بعضی از کشورها در این شورا، کشورهایی که خود شان مرتکب نقض حقوق بشر شده اند، همواره مورد انتقاد قرار دارد.  این کشورها می توانند به عنوان اعضای شورا از اخطارها در مورد نقض حقوق بشر به نفع خود جلوگیری کنند. در سال ۲۰۱۰ لیبیا نیز از سوی مجمع عمومی انتخاب و به عضویت شورای حقوق بشر درآمد، کشوری که  در آن زمان هنوز دیکتاتور معمر القذافی بر سر قدرت بود. در سال ۲۰۱۱ بعد از اعتراضات دوامدار از سوی گروه های حقوق بشری، این کشور با تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل متحد از این شورا اخراج شد. در حال حاضر عضویت عربستان سعودی در این شورا مورد انتقاد قرار دارد. عضویت چین و کیوبا نیز بحث برانگیز است.

خروج ایالات متحده امریکا از شورای حقوق بشر ملل متحد

ایالات متحده امریکا که در سال ۲۰۰۶ در رای گیری تشکیل این شورا رای مخالف داده بود، در ماه جون امسال اولین کشوری بود که از شورای حقوق بشر خارج شد.

بیشتر بخوانید: انتقاد از خروج ایالات متحده از شورای حقوق بشر ملل متحد

این کشور شورای حقوق بشر را متهم به "دورویی" و اتخاذ مواضع مغرضانه علیه اسرائیل کرده است. به گفته امریکا در هر یکی از نشست های این شورا "فلسطین و دیگر مناطق اشغال شده عرب" موضوع  دائمی مورد بحث بوده است.

نیکی هیلی، نماینده ایالات متحده امریکا در ملل متحد گفته است که تنها در سال روان میلادی پنج قطعنامه علیه اسرائییل صادر شده که "بیشتر از مجموع قطعنامه های صادر شده علیه کوریای شمالی، ایران و سوریه بوده است".

افزون بر این، او انتقاد کرده که ناقضان حقوق بشر همواره به عضویت این شورا انتخاب می شوند. به گفته نیکی هیلی "غیرانسانی‌ترین رژیم‌های جهان [از طریق عضویت در این شورا] از نظارت و بررسی دقیق فرار می کنند". در همین حال ایالات متحده امریکا نیز مورد انتقاد قرار دارد، چرا که این کشور کودکان مهاجران غیرقانونی را در مرز مکسیکو از والدین شان جدا می کند.

سی و نهمین نشست شورای حقوق بشر روز دوشنبه۱۰ سپتمبر ۲۰۱۸ آغاز شد و تا ۲۸ سپتمبر ادامه می یابد. در این نشست کشورهای عضو نه تنها در مورد ونزوئلا بلکه پیرامون وضعیت سوریه، بروندی و میانمار نیز بحث و گفتگو می کنند.

pa/af /Voß, Charlotte