نگراني از عدم شفافيت انتخابات درافغانستان

به باور تحليلگران، وضعيت نا بسامان کشور، فقر اقتصادي مردم و نگراني ازعدم شفاف بودن انتخابات، دلايل بي ميلي مردم به انتخابات مي باشند.

در عين حال، برخي منتقدان و احزاب مخالف نيز در مورد شفافيت انتخابات ابراز نگراني مي نمايند. از سوي ديگر، هياتي از نمايندگان جمهوري خواهان سناي امريکا که به کابل آمده بود، نيز به شفافيت در انتخابات رياست جمهوري افغانستان تاکيد نموده است.

برخي رسانه ها و منتقدان حکومت مي گويند تمديد زمان کاري رييس جمهور کرزي، در حالي که خود نيز نامزد انتخابات رياست جمهوري باشد، شفافيت انتخابات را زير سوال مي برد.

اما رمضان بشردوست، نامزد انتخابات رياست جمهوري و نماينده مردم کابل در پارلمان، مي گويد: هيچ گونه نگراني در رابطه به شفافيت انتخابات ندارد. به دليل اين که اين بار نظارت کنندگان و کارمندان انتخابات 180 هزار افغان اند و اين افغان ها کساني اند که بعد از ماه ها براي اولين بار براي يک ماه کار پيدا کرده اند و خوب مي فهمند که اگر در انتخابات تقلب شود و يا راي را بفروشند، بعد از يک ماه دو باره بيکار مي شوند.

به نظر بشردوست، چون جامعه بين المللي نامزد مشخصي در افغانستان ندارد، نبايد در مورد شفافيت انتخابات نگراني داشت. بشردوست مي گويد درست است که رييس جمهور کرزي ممکن است از امکانات دولتي براي مبارزات انتخاباتي استفاده کند، اما مردم افغانستان از حکومت کرزي ناراض اند و به اين دليل استفاده از امکانات دولتي براي مبارزات انتخاباتي توسط وي زياد تاثيرگذار نيست. از سوي ديگر بشردوست مي گويد، اگر در سه ماه باقي مانده به انتخابات، شخص ديگري رياست جمهوري را به عهده بگيرد، نيز وضعيت را تغيير داده نمي تواند: "اگر فعلاً کسي ديگر به جاي آقاي کرزي بيايد، صد درصد به نفع کرزي است. به خاطري که هر کسي در وضع فعلي به جاي کرزي بيايد، در مدت سه ماه هيچ کاري کرده نمي تواند؛ نه کابينه را تغيير داده مي تواند، نه والي را تغيير داده مي تواند، نه قوماندان امنيه را تغيير داده مي تواند و نه ولسوال ها را تغيير داده مي تواند. افرادي را که آقاي کرزي جابجاکرده، کرزي باشد يا نباشد، در سه ماه هيچ کس تغيير داده نمي تواند."

اما جانداد سپين غر، رييس اجرايي بنياد انتخابات آزاد و عادلانه ي افغانستان (فيفا) مي گويد: نامزدان و مردم حق دارند در وضعيت فعلي نگران سلامت و شفافيت انتخابات باشند. اما او مي گويد بايد با اتخاذ راهکارها و شيوه هاي نظارتي کوشش کرد تا انتخابات به صورت شفاف برگزار شود. به نظر وي، مساعد ساختن زمينه ي راي دادن به صورت سري، مستقيم و آزادانه مي تواند در شفافيت و عادلانه بودن انتخابات کمک کند.

سپين غر نگراني برخي نامزدان احتمالي انتخابات رياست جمهوري در مورد استفاده از امکانات دولتي درمبارزات انتخاباتي را به جا مي داند اما مي گويد:"اين نگراني به جاي است، کاملاً به جاي است. اما هرگاه يک مساله بسيار دقيق گرفته شود که کميسيون مستقل انتخابات که تدوير کننده ي پروسه ي انتخابات است بتواند از مداخله پذيري هايي که ممکن است از طرف مقام هاي دولتي در ولايات و ساير بخش هاي کشور شود، خود را دور نگهدارد، مستقل نگهدارد، من فکر مي کنم يک راه حل خوبي خواهد بود."

اما اوخاطرنشان مي کند" هرگاه کميسيون انتخابات نتواند اين کار را بکند، طبيعي است که اين نگراني به جا است که شايد مقام هاي دولتي در کميسيون انتخابات نفوذ کنند و از اين طريق عادلانه بودن و شفاف بودن انتخابات را زير سوال ببرند".

رييس اجرايي بنياد آزاد و عادلانه انتخابات افغانستان مي گويد: با توجه به اين که برخي ها از عدم بي طرفي کميسيون مستقل انتخابات سخن مي گويند، زيرا برخي مسوولان اين کميسيون از سوي رييس جمهور کرزي تعيين شده اند، اما کميسيون انتخابات مي تواند با روش هاي کاري خود طوري که به همه نامزدان حق مساوي در انتخابات داده شود، به اين نگراني ها پاسخ بگويد. به نظر وي، دومين روشي را که کميسيون انتخابات مي تواند از آن براي شفافيت انتخابات کار گيرد، در نظر گيري استقلال و بي طرفي در هنگام استخدام کارمندان انتخابات است.

در همين حال، آقاي سپين غر مي گويد: کميسيون انتخابات در نظر دارد که شمارش آرا را در محلات راي گيري انجام دهد که به نظر وي اين مساله مي تواند نظارت در هنگام شمارش آرا را محدود سازد. سپين غر پيشنهاد مي کند که اگر شمارش آرا در ولسوالي ها انجام يابد، هم ناظران بين المللي، هم ناظران داخلي و هم خود نامزدان مي توانند از جريان شمارش آرا نظارت نمايند.

اين درحالي است که هنوز در مورد پر کردن خلاي قدرت بعد از اول جوزا که زمان کار رييس جمهور به پايان مي رسد تا برگزاري انتخابات، تصميم نهايي گرفته نشده است. هرچند دادگاه عالي کشور ادامه ي کار رييس جمهور بعد از اول جوزا را تاييد کرده و برخي کشورهاي ديگر نيز از آن حمايت کرده اند، اما مجلس نمايندگان تاهنوز نتوانسته تصميم خود در اين رابطه را اعلام کند.

فرهمند

ویراستار: یاسر