نی: قدرت شبکه‌های اجتماعی افزایش یافته است

هفته رسانه های اجتماعی در افغانستان در نخستین هفته ماه اسد از سوی نهادهای مدافع آزادی بیان تجلیل می شود.  براساس اظهارات مسوولان نی در حال حاضر بیش از 750 هزار تن در افغانستان از شبکه اجتماعی فیسبوک استفاده می کنند.

مجیب خلوتگر رییس موسسه نی روز دوشنبه اول اسد 1392 در مراسم تجلیل از این هفته گفت: «بیایید از این قدرت استفاده کنیم تا حکومت افغانستان را به تعهداتی که در کنفرانس های بین المللی، قوانین رایج افغانستان و معاهدات بین المللی داده است، الزاما وادار کنیم تا به تعهداتش عمل کند».

در حال حاضر هزاران جوانان افغان از رسانه های اجتماعی فیسبوک، تویتر، لینکدین و یوتیوب استفاده می کنند. از میان رسانه های اجتماعی، فیسبوک بیشترین استفاده کننده را در میان جوانان افغان دارد.

فعالان شبکه های اجتماعی می گویند رویدادها در شبکه های اجتماعی بدون واسطه به مخاطبان انتقال می یابند و هیچ نوع سانسوری در انتقال رویدادها وجود ندارد.

آقای خلوتگر گفت شبکه های اجتماعی با سرعت فوق العاده ای رویدادها را انعکاس می دهد: «اهمیت رسانه های اجتماعی در جامعه ما به حدی است که وقتی در هودخیل (منطقه ای در شرق شهر کابل) صدای شلیک شنیده می شود، ما در یک ثانیه در غرب کابل از این رویداد آگاه می شویم که این قدرت را هیچ چیزی ندارد.»

رسانه‌ های مستقل

فعالان عرصه رسانه یی می گویند بیشتر رسانه های افغانستان وابسته هستند بنا براین نمی توان انتظار داشت که مطالب را با بی طرفی کامل نشر کنند.

حلیمه حسینی یک فعال عرصه رسانه در این محفل گفت دلیل اصلی تاثیر گذاری رسانه های اجتماعی این است که این رسانه ها به منابع قدرت و پول وابسته نیستند.

خانم حسینی گفت: «رسانه های اجتماعی بخاطر مستقل بودن هستند که می توانند بالاترین تاثیر گذاری را در جامعه داشته باشند. اگر گفته می شود که رسانه های اجتماعی به قدرتی تبدیل شده اند که می توانند دولت ها را کنترول کنند، شاید مربوط به همین ویژگی کلان شان است که نه به دولت و نه به پول وابسته اند.»

این فعال رسانه ای گفت رسانه های اجتماعی زمینه را برای شهروندان فراهم کرده تا خود وارد صحنه شوند، اعتراض کنند، نظر دهند و در بحث های مربوط به جامعه حضور داشته باشند.

او گفت: «نیاز پیدا می شود که خود شهروندان وارد عرصه شوند و دادخواهی کنند. دوستانی هستند که بهترین نوشته ها را در وبلاگ ها دارند، نوشته هایی که شاید در رسانه های چاپی، صوتی و تصویری به دلیل سانسور شدن، رد پایی از آن ها نمی بینیم.» 

تاثیرگذاری

در همین حال جوانان افغان از تاثیرگذاری رسانه های اجتماعی بر نهادهای دولتی سخن می گویند.

بارها اتفاق افتاده که وقتی پولیس و یا ماموران ترافیک از سوی زورمندان لت و کوب شده اند، عکس ها و مطالب مربوط به رویداد در بین هزاران کاربر فیسبوک دست به دست شده است.

گردش اطلاعات، عکس ها و نوشته ها در صفحات فیسبوک در برخی موارد حکومت را وادار کرده تا عاملان چنین رویدادها را بازداشت و به پنجه قانون بسپارد.

قدرت الله جاوید یک تن از خبرنگاران می گوید خود شاهد مواردی بوده که خاطیان قانون پس از فشارهایی که از سوی شبکه های اجتماعی وارد شده، وادار به معذرت خواهی شده اند: «یکی از سربازان ترافیک توسط نزدیکان مقامات دولتی مورد لت و کوب قرار گرفت اما واکنش های فیسبوکی سبب شد تا عامل قضیه بازداشت و از سرباز ترافیک معذرت بخواهد».

این خبرنگار می گوید در چندین مورد اتفاق افتاده که مقام های دولتی زیر فشار رسانه های اجتماعی قرار بگیرند.