1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

هشتم می، روز یادآوری از پایان جنگ جهانی دوم

الکساندر کوداشیف/ ترجمه: عارف فرهمند۱۳۹۴ اردیبهشت ۱۸, جمعه

هفتاد سال قبل از امروز جنگ جهانی دوم پایان یافت. دویچه وله شرح میدهد که چگونه آلمان پس از ویرانی های جنگ خود را توسعه داده است. الکساندر کوداشیف، مدیر مسئول دویچه وله تبصرهای دارد به مناسبت هشتم می.

https://p.dw.com/p/1FMf8
عکس: Reuters/K. Pfaffenbach

هشتم می 1945. جنگ جهانی دوم در اروپا به پایان رسیده است. از 65 میلیون کشته این جنگ اظهار همدردی و تاثر می شود. آلمانی ها پایان جنگ را به عنوان شکست تجربه می کنند، هرچند که بسیاری ها بعد از شش سال جنگ و مرگ پدر، برادران و پسران شان از پایان یافتن جنگ احساس آرامش می کنند. مردم در شهرهای ویران شده بعد از سال ها بمباران هوایی نفس راحت می کشند. اما برای اکثریت بزرگ آلمانی ها این روز، روز شکست است، به ویژه برای سربازانی که در زندان ها انتظار می کشیدند که چه بر سر شان می آید. برخی از آنها بعد از اندک زمانی آزاد شدند و باقی مانده ها باید تا ده سال در کمپ های اتحاد جماهیر شوروی می ماندند. اما برای متحدین - روس ها، امریکایی ها، فرانسوی ها، انگلیس ها، پولندی ها، هالندی ها، کانادایی ها و بلجیمی ها - هشتم می روز پیروزی و امضای پیمان تسلیمی از جانب اردوی آلمان است. سپس هم کسانی اند که قربانی "رایش سوم" شدند: یهودی ها، همجنسگراها، سینتی و روماها، کمونیست ها، سوسیال دموکرات ها، لیبرال ها و مخالفان آشکار و پنهان آدولف هتلر. برای این گروه آدم ها هشتم می 1945 روز رهایی است، رهایی از اردوگاه های کار اجباری و زندگی زیرزمینی.

الکساندر کوداشیف، مدیر مسئول دویچه وله
الکساندر کوداشیف، مدیر مسئول دویچه وله

.تغییر پارادایم

در هشتم می 1985 برای نخستین بار یک رئیس جمهور آلمان به وضاحت صحبت کرد. رئیس جمهور ریچارد فون وایتسکر آنچه را بسیاری احساس می کردند و حتی می دانستند به شکل آشکار ابراز داشت. یعنی هشتم می یک روز شکست بود. اما در دید واقعبینانه آن روز، روز رهایی بود. آلمانی ها، چه می خواستند یا نه، از دست دیکتاتوری ناسیونال سوسیالیست ها راحت شدند، آن ها از دست آدولف هتلر و حزب ملی سوسیالیست کارگران آلمان خلاصی یافتند، از وحشت کشتار یهودیان رهایی یافتند و از ترس خلاص شدند. پایان جنگ به کشتارها هم در جبهات جنگ و هم در اردوگاه های کار اجباری پایان داد. آلمان شکست خورد، اما چند سال بعد از وحشت و کابوس بربریت هتلر شانسی برای زندگی در آزادی و دموکراسی یافت. دست کم در آلمان غرب سابق چنین بود، چون در آلمان شرق سابق، جمهوری دموکراتیک آلمان یک "دولت سوسیالیستی برادر" جمهوری اتحاد شوروی سابق را ایجاد کرده بود و حقوق دموکراتیک و آزادی ها در آن جایی نداشت، تا این که هر دو آلمان در اکتوبر 1990 دوباره متحد شدند.

اعتماد به نفس جدید

هشتم می 2015، هفتاد سال بعد از پایان جنگ جهانی دوم. امروز باز هم آلمان متحد یکی از معتبر ترین کشورهای جهان است. حالا آلمان با دموکراسی و سیستم رفاه اجتماعی (سوسیال) خود و همچنین از نظر اقتصادی یک جامعه مدل بیش از حد موفق در سطح جهان است. و در یک دهه گذشته درک شده است که آلمان به عنوان کشوری نگریسته می شود که مهم است تا نقش رهبری در اروپا و نقش بسیار مهم در جهان بازی کند؛ البته به ندرت نقش نظامی هرچند که بخشی از قضیه است، اما پیش از همه در بخش های سیاسی و اقتصادی. آلمان لاف نمی زند، اما اعتماد به نفس آن رو به افزایش است و این گاهی به شکلی مورد انتقاد قرار می گیرد که برای برخی آلمانی ها خوش نمی خورد. اما آنها خواهند آموخت که باید با آن کنار بیایند.

مقر صدارت عظمای آلمان
مقر صدارت عظمای آلمانعکس: picture-alliance/dpa/P. Zinken

پایان یک دوره و آغاز جدید

دویچه وله در هشتم می از پایان جنگ جهانی دوم یادبود می کند، از پایان مرگ های خوفناک. ما با شاهدان عینی صحبت می کنیم که آنها جنگ و پایان آن را چگونه احساس کرده اند. ما به این نیز نگاه می کنیم که 70 سال بعد از ختم جنگ، آلمان چگونه تحول کرده است و مردم به چه شکلی با خاطراتی که به آهستگی به فراموشی سپرده می شوند کنار می آیند. آیا این با گذشت زمان تبدیل به یک وضعیت عادی در برخورد با تاریخ می شود، یا این که آلمانی ها امروز را روز رهایی می نگرند و چرا؟ هشتم می برای ما فرصتی برای نگاهی به آلمان آن زمان و آلمان امروز است.