هفت ثور، آغاز تحولات ناگوار

31 سال قبل در چنين روزي رژيم سردار محمد داود با کودتاي حزب دموکراتيک خلق افغانستان پايان يافت و حزب دموکراتيک خلق عملاً قدرت را در افغانستان به دست گرفت. به باور آگاهان با به قدرت رسيدن حزب دموکراتيک خلق و شروع حکومت خلقي ها، فجايع زيادي در افغانستان اتفاق افتاد؛ هراس، وحشت، خشونت و اختناق کشور را فراگرفته بود و تعداد زيادي از دانشمندان، علما و مردمان عادي به زندان رفتند و يا بدون محاکمه به صورت جمعي اعدام شدند.

آگاهان امور و مورخين کودتاي هفت ثور را خونين و آغازگر تحولات ناگوار بعدي مي خوانند. اما هنوز هم برخي از طرفداران حزب دموکراتيک خلق، از کودتاي هفت ثور به نحوي دفاع مي نمايند. به باور برخي ها، ميان آن چه که حزب دموکراتيک خلق افغانستان شعار مي داد و آن چه که در عمل ثابت شد، تفاوت فاحشي وجود داشت. زيرا تلاش براي خلق يا مردم افغانستان شعار اصلي شان بود، اما عملکرد شان نشان داد که به مردم افغانستان اهميت چنداني قايل نبودند.

نور الحق علومي، يکي از کساني که از نزديک در جريان اين تحولات قرار داشته است، مي گويد حادثۀ هفتم ثور، کودتاي نظاميان بود و اکثريت اعضاي حزب از آن آگاهي نداشتند. به گفتۀ او حزب دموکراتيک خلق اين مسووليت را بدون آن که توانمندي اش را داشته باشد، به عهده گرفت.

با اين همه، آقاي علومي مي گويد در اوايل يعني زمان حکومت حفيظ الله امين، اشتباهات و جنايت هاي زيادي صورت گرفت. او مي افزايد که در اين زمان، مردم افغانستان از عوام گرفته تا علما و دانشمندان و شخصيت هاي ملي به زندان فرستاده شدند، به پوليگون فرستاده شدند و مجبور به فرار گرديدند.

احمد بهزاد، نمايندۀ مردم هرات در پارلمان کشور با آن که مي گويد عاملين کودتاي هفت ثور بخشي از جريان روشنفکري در افغانستان را تشکيل مي دادند، اما مي افزايد که توسل جستن آنها به خشونت، فاجعه خلق کرد:

"متاسفانه عاملين ماجراي هفت ثور سال 57 در افغانستان، با وجود آن که بخشي از جريان روشنفکري افغانستان بودند، اما چون به خشونت مي انديشند و از راه هاي خشونت آميز در پي به دست آوردن مطالبات شان و پياده کردن نقطه نظرات شان در جامعه بودند، خوب طبيعي بود که منجر به فاجعه مي شد و منجر به فاجعه هم شد".

باور عمومي بر اين است که خشونت و استبداد حکومت کمونيستي و زير پاگذاشتن اعتقادات مردم توسط آنان باعث شکل گيري اعتراض هاي جمعي و سرانجام شروع مقاومت هاي مسلحانه گرديد، تا اين که در سال 1371 مجاهدين پيروز گرديدند و حکومت کمونيستي در افغانستان به شکست مواجه شد.

به گفتۀ آقاي بهزاد، متکي بودن حزب حاکم به بيگانه ها، خشونت هاي که اعمال مي کردند و نامتوازن بودن ديدگاه هاي حاکميت با ارزش هاي اجتماعي در افغانستان، نيز به شکست حکومت کمونيستي کمک کردند.

اما نورالحق علومي به شکست حکومت خلقي ها باورمند نيست. وي مي گويد حکومت را کسي سقوط نداد، بلکه انتقال داده شد و حکومت در زماني به مجاهدين انتقال داده شد، که زمينۀ آن مساعد نبود.

فرهمند، کابل

ویراستار: صدیقی