همه پرسی سراسری علیه عوامگرایان در آلمان؟
۱۳۹۵ آذر ۷, یکشنبه
هایکو ماس وزیر عدلیۀ آلمان فدرال از رایج ساختن همه پرسی سراسری در کشورش طرفداری کرد. این سیاستمدار حزب سوسیال دموکرات آلمان به روزنامه های گروه رسانه یی فونکه گفت که چنین یک همه پرسی باید در مسایل سیاسی سراسر کشور نیز ممکن باشد. ماس افزود که در همچو همه پرسی نباید به خاطر نگرانی از پاسخ های ناخوشایند مردم، برخی از پرسش ها نادیده گرفته شوند.
وزیر عدلیۀ آلمان گفت: «کسی که تصامیم مردم را می خواهد، باید مسائل اروپا و سیاست مهاجرت را نیز اجازه بدهد.» به قول وی جامعه نمی تواند همچو بحث ها را به "پوپولیست ها یا عوامگرایان واگذار کند". ماس یک همه پرسی را همچنان وسیله ای در برابر "نارضایتی های سیاسی و خصومت سیاسی" می داند.
حزب "بدیل برای آلمان" طرفدار همه پرسی
اما یوآخیم گاوک رئیس جمهور آلمان برعکس یک همه پرسی سراسری را رد می کند. گاوک به روزنامۀ آلمانی "ولت ام زونتاگ" گفته که او این شکل "دموکراسی مستقیم" یا "مردم سالاری" را "به دیدۀ شک می نگرد".
به باور وی قراردادن مسایل بغرنج و پیچیده در برابر تصامیم "بله" یا "نه"، مشکل برانگیز است. به قول گاوک برعکس، دموکراسی تأثیرگذار همانا کار نمایندگان مردم است که اغلب طی سالیان دراز به گونۀ سیستماتیک به موضوعات زیادی می پردازند.
رئیس جمهور آلمان افزوده است که علاوه بر آن این خطر نیز وجود دارد که یک اقلیت سازمان یافته در همه پرسی بتواند، نسبت به انتخابات پارلمانی، "موفقیت بسیار بزرگتری" کسب کند. رایج ساختن همه پرسی سراسری یکی از تقاضا های اصلی حزب راستگرای پوپولیستی "بدیل برای آلمان" است.
جمهوری وایمار به عنوان یک مثال بازدارنده
ابتکارات مردم، خواست های شهروندان و همه پرسی، وسیله های یک "دموکراسی مستقیم" اند. در حالیکه در کشورهایی مثل سویس، اکثر اوقات در مسائل سیاست ملی، مردم می توانند مستقیماً تصمیم بگیرند، در جمهوری آلمان فدرال یک همه پرسی سراسری در مورد چنین مسایلی به اساس قانون اساسی اجازه داده نمی شود.
در مادۀ ۲۹ این قانون تنها یک استثناء در مورد الحاق یک ساحه به یک ایالت و یا تشکیل یک ایالت جدید وجود دارد، آنهم همه پرسی تنها در سطح همان ایالت و یا ایالت های همجوار آن اجازه داده شده است.
پس از جنگ دوم جهانی و تجربۀ ناکام ایجاد مردم سالاری در یک جمهوری وایمار، بنیان گزاران قانون اساسی آلمان سیستم جدید سیاسی را به صورت آگاهانه به عنوان یک دموکراسی تأثیرگذار و نمایندۀ مردم تعیین کردند.
در آلمان وسیله های "دموکراسی مستقیم" یا مردم سالاری تنها در سطوح ایالتی و محلی درنظر گرفته شده اند. مردم یک ایالت می توانند در مورد تغییر یک قانون ایالتی و یا وارد ساختن قانون جدیدی در همان محل و یا ایالت شان در یک همه پرسی تصمیم بگیرند.
Si/Rsh/sti/as (afp, dpa, rtr)