کشف واکسین امیدبخش علیه تومورهای مغزی

از قرار معلوم در آینده نزدیک یک مبارزه موفقانه در برابر تومورهای مغزی با استفاده از واکسین های درمانی ممکن خواهد شد. در مواد ژنتیکی گلیوماها یا تومورهای نامشخص، اغلب جهش هایی وجود دارد که پروتئین های معمول سرطان را تغییر می دهد.

 پژوهشگران از شهرهای هایدلبرگ و منهایم آلمان در یک تحقیق علمی شان واکسینی را آزمایش کردند که به گونه هدفمند بر همچو پروتئین های جهش یافته حمله ور می شود.

این واکسین خاص، سیستم ایمنی فرد بیمار را از وجود چنین پروتئین جهش یافته آگاه می سازد، طوری که در بهترین حالت بتواند یک واکنش ایمنی نشان بدهد.

در این تحقیق علمی جمعاً ۳۳ فرد بیمار با سنین مختلف مورد آزمایش قرار گرفته اند. گلیوم ها یا تومورهای اولیه سیستم عصبی مرکزی، اساساً می توانند در هر گروه سنی، به شمول جوانان، بروز کنند. اما اکثریت کسانی که به همچو تومورها مبتلا می گردند، افراد بالاتر از چهل سال اند.

مرتبط:  واکسین آسترازنکا: در بریتانیا موارد تازه لخته خون ثبت شد؛ در افغانستان تاهنوز دیده نشده است

گلیوماها یکی از شایع ترین تومورهای مغزی در میان بزرگسالان است. این تومورها در اغلب موارد به گونه نامشخص رشد کرده و مرز محدودی نمی داشته باشند و به همین دلیل در بسیاری موارد با یک عمل جراحی به حد کافی بیرون کشیده نمی شوند. حتی زمانی که داکتران، علاوه بر عمل جراحی، از درمان با تشعشعات و مواد خاص کیمیایی استفاده کنند، تأثیر مثبت آن محدود باقی می ماند.

گلیوماهای نامشخص در بیشتر از ۷۰ درصد موارد، جهش یکسان ژنتیکی را نشان می دهند که در اصل یک اشتباه در ساختار ژنتیکی خوانده می شود.

این اشتباه سبب می گردد که یک امینو اسید، یا واحد بنیادی پروتئین، در انزایمی با مشخصه «IDH1» تعویض گردد. سیستم ایمنی بدن می تواند این ساختار جدید پروتئینی را به عنوان یک عامل بیگانه تشخیص بدهد.

همینجاست که به قول داکتر تیریزا بونزه، از بخش خدمات اطلاعاتی سرطان در مرکز تحقیقات سرطان در آلمان «dkfz»، واکسین می تواند ثمر بخش باشد.

داکتر تیریزا بونزه در تولید این واکسین سهم اساسی داشت. او می گوید: «این واکسین تنها حجرات سرطانی را هدف قرار می دهد، نه انساج سالم را. این یک مزیت آشکار این واکسین است که خاص برای انواع پروتئین های جهش یافته ساخته شده است.» به قول وی نوع جهش یافته «IDH1» تنها در انساج سرطانی بروز می کند، نه در انساج سالم، و ویژگی های مهم دیگری نیز دارد.

مرتبط: ویروس کرونا: آلمان از ماه جون واکسین کرونا را برای همه افراد ارایه خواهد کرد

داکتر بونزه می افزاید: «این  جهش «IDH1» در ابتدای تشکیل یک غده سرطانی رخ می دهد. به همین دلیل این جهش در همه حجرات سرطانی دیده می شود. در مورد سایر غده ها معمولاً چنین نیست. یک تومور در اغلب موارد یک سنگ موازئیک از تغییرات مختلف ژنتیکی است.»

با یک واکسین نمی توان همه حجرات سرطانی را هدف قرار داده و به گونه هدفمند معالجه کرد. پس جهش «IDH1» برای واکسین بسیار مطلوب و مناسب است.

پس از آنکه تأثیر واکسین نخست بالای موش ها مورد مطالعه قرار داده شد، مرحله اول آزمایش آن بالای افراد مبتلا به سرطان مغز آغاز گردید.

نتایج خوب

آزمایش ها نشان داده است که سیستم ایمنی ۹۳ درصد از بیماران در برابر واکسین واکنش نشان داده است. داکتر بونزه می گوید: «ما توانستیم ثابت بسازیم که سلول های فعال شده ایمنی و مختص به پروتئین جهش یافته، در انساج سرطانی در مغز جا گرفته اند.»

افراد مورد آزمایش در فاصله های منظم زمانی، واکسین شده اند. داکتر بونزه در این مورد می گوید: «ما هر بیمار را جمعاً هشت بار واکسین کردیم، در اوایل در هر دو هفته یک بار و بعدها در هر چهار هفته یک بار؛ یعنی ما واکسین را نسبتاً زیاد تطبیق کردیم.» به قول وی هیچ تأثیر جانبی در وجود بیماران مشاهده نشده و تنها در ناحیه که سوزن زده شده است، پوست آنها واکنش نشان داده است، چیزی که در واکسین های دیگر نیز مشاهده می شود.

پس از تطبیق این واکسین ها، خون بیماران مورد آزمایش قرار داده شد تا دیده شود که سیستم ایمنی آنها انتی بادی تشکیل داده است، یا خیر.

ارزیابی نتایج این آزمایشات بسیار امیدوار کننده است. سه سال پس از آغاز این تحقیقات علمی، ۸۴ درصد از افراد مورد آزمایش که واکسین دریافت کرده بودند، هنوز زنده بودند. در وجود ۶۳ درصد آنها دیده شد که گلیوماها یا تومورهای نامشخص در مغزشان هیچ رشدی نداشته است.

داکتر بونزه می گوید: «حالا قرار است مرحله دوم این تحقیقات علمی آغاز گردد تا دیده شود که آیا واکسین ضد تومورهای خبیثه واقعاً می تواند یک برتری بالینی برای بیماران مبتلا به سرطان داشته باشد یا خیر، و آیا این واکسین می تواند واقعاً از رشد تومور سرطانی جلوگیری کرده و در نتیجه عمر مبتلایان را طولانی تر بسازد، یا نه.»

گودرون هایزه / ص.ا، ن/ا