وحدت: سکوت جامعه بين المللي غيرقابل توجيه است .

گفتگوبا سیدنظاالدین وحدت تحلیگرامورسیاسی

دويچه ويله : آقاي وحدت؛ اظهارات اخيرآقاي خورشيد احمد قصوري وزيرخارجه پاکستان درحاشيه اجلاس سران ناتومبني برپيشنهاد به رسميت شناختن طالبان وسهم خواهي براي آنها ؛ به نظرشما چه آقاي قصوري چه تعبيري مي تواند براي آن داشته باشد؟

وحدت : دقيقاً همين طوراست متاسفانه باراول نيست که حاکمان نابغتراسلام آباد با گستاخي تمام وناديده گرفتن عرف وضوابط بين المللي به چنين اظهارات غيرمسوولانه اي دست مي زنند وبخصوص دربرابرملت ودولت افغانستان ؛ بدون شک انگيزه هاي چنين اظهارات ، نه تنها اظهارات بلکه عملکرد خصمانه ي پاکستان ازيک زمان به اين طرف درمساله افغانستان به همگان روشن است. پاکستان به هيچ چيزي کمترازيک دولت به گونه يي به اصطلاح دست نشانده يا متاثرازپاکستان درکابل ، راضي نمي شوند . يعني اختلافي که بين افغانستان وپاکستان است اختلاف نيست که راه حل اصولي ومنطقي براي حل داشته باشد وتلاشهاي ملي يابين المللي بتواند اين اختلاف را برطرف بکند واين اعتماد في مابين را بوجود بياورد بلکه پاکستان بصورت يک جانبه درحال تجاوز وتعرض مکرر وپيهم سياسي-ديپلماتيک وعملي است. بناءً ما دروضع کنوني دربرابراين گونه اقدامات بايد يک مقدارخود را به قول ما افغانها جمع کنيم.

دويچه ويله : آقاي وحدت؛ هميشه پاکستان مورد اتهام دخالت مستقيم ، حمايه نيروهاي شورشي وجنگجويان عليه دولت افغانستان بوده است . اما اين بارچرا با اين صراحت واين گونه اظهارات پاکستان حمايتش را ازدشمن نه تنها افغانستان بلکه ازدشمن تمام جهان اعلام مي کند؟

وحدت: شما اطلاع داريد که شايعات پخش شد در روزها وهفته هاي گذشته مبني براين که آقاي حکمتيارگويا به کابل است ومذاکراتي درپشت پرده درجريان است وهمچنان دعوتي که آقاي کرزي ازملاعمروحکمتياربه عمل آورد ،به نظرمن قسماً اين مذاکرات توسط واسطه ها صورت گرفته باشد وگويا پاکستان آن مطالبه اي را که ازکابل داشت – بعضي شايعات مبني براين بود که چندولايت جنوب را بايد واگذاربکند به طالبان ويا گروههاي که پاکستان آنهارا پيشنهاد مي کنند ويا به گونه يي سهم بدهند نه تنها طالبان وحکمتيار را بلکه پاکستان را دراداره ودولت افغانستان سهم بدهند- که اين واقعاً گستاخانه است.

چون دولت کابل زيراين با نرفت واحتمالاً اين مذاکرات به شکست منتهي شده است؛ بناءً پاکستاني ها وريانت دوم را پيش گرفتند واين که جامعه اي بين المللي يا به ناتومراجعه بکنند وبه آنها اين گونه افاده بکنند گويا اگردنبال ثبات هستند راهش اين است که گروههاي را که ما به شما معرفي مي کنيم با اينها کناربياييد ويا حتا قدرت را به اينها انتقال بدهيد. درحالي که درافغانستان با وجود همه ي نارسايي ها وکمبود هاي که دولت موجوده دارد ، دراين جا نظام ودولتي است ومردم افغانستان حالا اگرصد فيصد نتوانستند اعمال اراده بکنند قسماً اراده مردم درآنجا تجلي پيداکرده ودولت ونظام بوجود آمده است وتسليم کردن يک کشورويک دولت ، همچوتقاضا ازجامعه بين المللي که اين دولت واين کشور را به ما تسليم کنيد ، نهايتاً گستاخانه است.

دويچه ويله : بله ؛ اين عمل پاکستان واقعاً خلاف عرف بين المللي است . اما چرا جامعه جهاني که درحال حاضرکه حامي افغانستان است سکوت مي کنند؟

وحدت : ببنيد؛ سکوت جامعه بين المللي يقيناً غيرقابل توجيه است . با توجه به اظهارات رسمي مقامات ناتو يا سران کشورهاي غربي که هميشه اظهارکرده اند وبا فشاري که دارند مبني براين که ما متعهد به موفقيت پروسه اي هستيم که درافغانستان آغازکرديم ويقيناً خاموشي ويا به اصطلاح بي تفاوتي شان دربرابراعمال مکررپاکستان براي مردم افغانستان جاي سوال دارد. ولي يک نکته ي ديگرهم وجود دارد که منطقه ي جنوب آسيا فعلاً بسيارازنظرسياسي وازنظرژيوپولتيک ،متشنج است . بناءً اقدامات وتدابيرسياسي معمولاً تدابيري است که همه جانبه رويش فکرمي شود. وميزان وموقعيت عملکردها وفشارهاوطرح تزها هميشه بصورت که توقع عام مطرح است صورت گرفته نمي تواند . ولي بدون شک کوتاهي کرده اند واين بارفکرمي کنم اظهارات اخير درحقيقت يک چالش بزرگ سرراه ناتو وجامعه بين المللي است که بايد موقف شان را دربرابر اين گستاخي وجسارتهاي مکرر، روشن بکنند يا اين که مساله را به گونه اي حل بکنند ؛ ار راههاي ديپلماتيک يا اين که متوسل به فشاروتهديد پاکستان شوند وپاکستان رامانع شوند درغيراين صورت طبيعي است که ضربه ي اساسي را خود آنها خواهند خورد . ناتوشکستش درافغانستان به معناي شکست جامعه بين المللي ازيک طرف – ازنظرسياسي- وشکست نظامي براي ناتوازطرف ديگردرمنطقه خواهد بود وعامل عمده ي ادامه تشنج درافغانستان هم پاکستان است ، اين را همه مي دانند.

دويچه ويله : آقاي وحدت ؛ مقامات دولت افغانستان هم واکنش تندي دربرابراين موضوع ازخود نشان دادند . چنانکه درگذشته ها هم همينطوربوده است. فکرمي کنيد که موقف اصولي را که دولت افغانستان مي تواند درحال حاضراتخاذ بکند چه موقفي است؟

وحدت : من بسيارمتاسفم به حيث يک افغان که سياست انفعالي دولت افغانستان ومقامات افغانستان باعث جسارت روزافزون پاکستان شده است. ببينيد؛ کشورها وملتها هميشه درمناسبات شان باديگرملل جهان برمبناي منافع شان ، دوستان خود را مشخص مي کنند واين طورشده نمي تواند که هرکشور با کشورديگربصورت يک جانبه مناسبات داشته باشد . بلکه جوانب مختلف منافع هردوملت را ملاحظه کرد. مردم افغانستان ودولت افغانستان بايدبداند که با چنين سياستي کجدارومريزتوانايي حتا مقابله ديپلماتيک را باکستان ندارد. حالا وقتي آن رسيده که مابه يک سياست جديد خارجي بخصوص درقبال پاکستان متوسل بشويم . واين سياست را من چند ماه پيش مطرح کردم که سياست بازدارنده است. به اين معناکه ماهم ازاهرمهاي فشارکه دراختيارداريم عليه پاکستان استفاده کنيم . پاکستان با عذروزاري وباخواهش وموعظات که ما همسايه هستيم ، برادرهستيم ومسلمان هستيم ، من فکرمي کنم که مشکل ماحل نمي شود . مشکل ما راه حل عملي وسياسي دارد.

دويچه ويله : مثلاً به نظرشما دولت افغانستان چه کاري بايد بکند؟

وحدت : ما ازجريانات که درپاکستان خواهان برگشت دموکراسي به پاکستان استند حمايت سياسي واخلاقي بکنيم . ما ازداعيه مردم پشتونستان وبلوچستان که خواهان حق خود استند دربرابرپاکستان حمايت فعال سياسي بکنيم وموقف خودرا دربرابر اسلام آباد روشن کنيم تا اسلام آباد تحت فشارعکس العمل هاي ما مجبورشود به اين که ازمداخله بيشتردست بکشد . درغيراين صورت من فورمول ديگري را نمي بينم.

دويچه ويله : فکرمي کنيد پاکستان مي خواهد به اين شکل نقش عملي اشرا درقضاياي منطقه نشان بدهد؟

وحدت : بله ، همينطوراست . متاسفانه افغانستان همچنان قرباني رقابت هاي استراتيژيک منطقوي است ودوباره مي رود به طرف تبديل شدن به مرکزثقل تنشهاي ژيوپولتيک درمنطقه وپاکستان فکرمي کند که اين امکان را دارد که درصحنه ي افغانستان همچنان باقي بماند ونقش بسيارمطرح داشته باشد که هم بتواند کشورهاي غربي را تحت فشاربگذارد که به خواستهاي نامشروع پاکستان تن بدهند وحتا ازافغانستان بحيث ابزاردربرابرهند استفاده مي کند. اينها همه اجزاي عوامل است که پاکستان رابه چنين سياستي به اصطلاح تعرضي وا داشته است.

دويچه ويله : آقاي وحدت بسيارتشکرازشما.