وزیران افغانستان بودجه دارند، مصرف نمی توانند

بیشتر از 15 وزارت خانه حکومت افغانستان در سال 1389 کمتر از 40 درصد بودجه انکشافی شان را مصرف کرده اند. این در حالی است که افغانستان در همه بخشها نیازمندی به کارهای زیربنایی و عادی دارد، زیرا در چند دهه جنگ، همه بخشها به شدت آسیب دیده اند.

نمایندگان پارلمان انتقاد دارند که وزیران کابینه حکومت حامد کرزی به دلیل مدیریت ضعیف و نداشتن برنامه کاری، نمیتوانند بودجه شان را که از کمکهای بین المللی تمویل میگردد، به مصرف برسانند.

شهناز همتی، نماینده ولایت هرات در جلسه عمومی روز دوشنبه 17 دلو 1390/ 6 فبروری 2012، گفت وزیری که نتواند بودجه وزارت خانه اش را مصرف کند، چه دلیلی برای ادامه کارش به عنوان وزیر دارد؟ او افزود: «بدون این که بحث کنیم، باید به عدم توانایی این وزیران رای داد و این وزیران صلاحیت نشستن بر این کرسی ها را ندارند».

حکومت افغانستان همواره شکایت کرده است که کشورهای کمک کننده، کمک های شان را از طریق بودجه حکومت مصرف نمی کنند اما مصرف نشدن بودجه انکشافی انتقادهای جدی را متوجه حکومت افغانستان کرده است.

جامعه جهانی در ده سال گذشته بیشتر کمک ها را از طریق شرکت ها و موسسات غیردولتی بین المللی در افغانستان مصرف کرده است. کمک کننده ها می گویند دولت افغانستان هنوز توانایی مصرف کمک ها را ندارد.

وابستگی‌های قومی

در گذشته نیز پارلمان افغانستان اقدامهای مشابه کرده و خواسته اند حکومت را بیشتر پاسخگو بسازند. یک مورد آن، فشار برای معرفی نامزد وزیرانی است که تاهنوز توسط سرپرست اداره میشوند، اما در این تلاشها پارلمان کمتر موفق بوده است.

به همین دلیل، رمضان بشر دوست، نماینده کابل در ولسی جرگه گفت وزیرانی که توانایی کار را ندارند باید از طریق سلب صلاحیت در ولسی جرگه به کار شان پایان داده شود، زیرا حکومت در این رابطه اقدامی نمیکند.

در سال های گذشته نیز نمایندگان پارلمان وزیرانی را که «بی کفایت» میخوانند، به لوی سارنوالی معرفی کرده بودند اما بشر دوست گفت هیچ اقدامی در رابطه به این وزیران صورت نگرفته است. بشردوست افزود: «ولسی جرگه محکمه سیاسی است. قبل از این که آنها را به سارنوالی معرفی کنیم، چنین وزیران باید سلب صلاحیت شوند».

الماس زاهد، دیگر نماینده ولسی جرگه تاکید کرد که افغانستان پس از سی سال ویرانی حالا به بازسازی نیاز دارد و نباید کمک های جهانی به دلیل ناتوانی وزیران بدون مصرف باقی بماند: «هر وزیری که از 40 درصد بودجه کمتر مصرف کرده، باید برایش صندوق (رای اعتماد) گذاشته شود و پارلمان تصمیم خود را بگیرد. این نباید مهم باشد که وزیر متعلق به چه قوم و نژادی است».

براساس اظهارات نمایندگان، وزارت انرژی و آب 28 درصد، وزارت مبارزه با مواد مخدر 24 درصد، وزارت تحصیلات عالی 34 درصد، وزارت احیا و انکشاف دهات 34 درصد، وزارت عدلیه 35 درصد و وزارت مهاجرین 35 درصد بودجه شان را مصرف کرده اند.

تقدیر از وزیران فعال

سمیع الله صمیم، نماینده دیگر ولسی جرگه تاکید کرد وزیرانی که نتوانسته به دلیل بی کفایتی بودجه شان را مصرف کنند باید استیضاح شوند و وزیرانی که توانسته اند درصدی بیشتر بودجه شان را مصرف کنند باید از سوی نمایندگان مردم تقدیر شوند.

در همین حال یک سوم نمایندگان تقاضا کرده اند تا وزیر مالیه افغانستان که نتوانسته پاسخ قناعت بخش در رابطه به مصرف بودجه به نمایندگان ارایه دهد، استیضاح شود.

وزیر مالیه گفته است ناامنی، ناتوانی وزارت خانه ها و عملی نشدن بعضی از تعهدات کشورهای کمک کننده سبب شده تا وزارت خانه ها بودجه شان را مصرف نتوانند.

گزارشگر: حسین سیرت کابل

ویراستار: عارف فرهمند