وژمه فروغ: نتايج(کنفرانس لندن) بروي کاغذبسيارخوب است، درعمل...

گفتگوبا وژمه فروغ ازفعالان حقوق زن وجامعه مدنی افغانستان پیرامون نتایج کنفرانس لندن:

دويچه وله: خانم فروغ، يک گروه از فعالان جامعه مدني براي اعتراض و مطرح کردن خواسته هايشان به کنفرانس لندن آمده بودند. بفرماييد که حالا پس از پايان کنفرانس، آيا خواسته و توقعات شما برآورده شده است؟

وژمه فروغ : نتايج برروي کاغذ بسيار خوب است. مخصوصاً مسائل زنها، که در اين پروسه مصالحه ملي چقدر قرباني مي شوند، واضح شد و وزير امورخارجه امريکا بسيار ما را يقين[اطمينان] داد که ما اجازه نمي دهيم که حقوق زنهاي افغانستان قرباني اين پروسه شود. اين برروي کاغذ خوب است، اما هشت سال گذشته نيز ما از اين وعده ها داشتيم. سيزده سال است که من براي افغانستان کار مي کنم. اين هشتمين و يا نهمين کنفرانس است در سطح بين المللي داشتيم که همين وعده ها داده شده ولي در عمل تطبيق نشده است. اين (امر) دلايل مختلفي دارد. جامعه بين المللي در جايي که منافعش اقتضا مي کند، پول خرج مي کند. مسائل سياسي ديگري نيز وجود دارد. کمکهاي بين المللي براي افغانستان درست مصرف نمي شود. از اين کمک ها زيادتر کمپني هاي خصوصي و متخصصين خارجي بهره مي برند. افرادي که اهميت مسائل حساس افغانستان مثل فرهنگ و سنت اين کشور را درک نمي کنند و حتي از لپ تاپ و کامپيوتر خود دور شده نمي توانند؛ اين پول براي آنها و تنظيم هاي امنيتي آنها مصرف مي شود. از اين رو مشکل است که باورکرد که تغييراتي به وجود مي آيد.

دويچه وله: دقيقا شما چي مي خواستيد و مسوولان کنفرانس لندن در جواب خواسته هاي شما چه جواب دادند؟

وژمه فروغ : ايشان گفتند که ما تضمين مي کنيم که زنهاي افغانستان قرباني اين پروسه نشوند، حقوق بشر در افغانستان قرباني اين پروسه نشود. ايشان همچنين گفتند که ما به کميسيون مستقل حقوق بشر کمک هاي زيادي خواهيم کرد، ما به ابتکارهايي براي قوي ساختن دسترسي به عدالت در افغانستان دست خواهيم زد. هدف ما هم همين است، اما مشکل اين است که بعد از اين(کنفرانس) تطبيق نمي شود. يک کنفرانس به هيچ وجه نمي تواند در اين زمينه به ما يقين بدهد.

مخصوصا وزير امور خارجه امريکا، که من سال گذشته جايزه اي از او دريافت کردم، ما را بسيار حمايت مي کند؛ او مي گويد: من با شما ايستاده هستم و قسمي که شما ديديد ديويد ميليبند وزير امور خارجه بريتانيا و کاي آيده قايم هستند (بر سر حرفشان ايستاده اند). ببينيم که اين موضوعات چقدر مي تواند ما را اميدوار بسازد عملي شود.

دويچه وله: چگونه توانستيد، حد اقل درهمين سطح، توجه کنفرانس لندن را به خواسته هاي جامعه مدني به خصوص خواسته هاي زنها جلب کنيد؟

وژمه فروغ : ما بسيار دادخواهي کرديم. در تمام هيئت رسمي افغانستان يک زن هم نبود که بتواند از موقف زنهاي افغانستان دفاع کند. فرصتي به ما داده شد که خواسته هاي خود را ابراز کنيم. ما بر روي اين مسئله بسيار کار کرديم. ما در طي اين يک هفته که اينجا بوديم با تمام مقامات بلند رتبه جهاني ديديم (ديدار داشتيم) و ارزشهايي را که باعث شروع جنگ افغانستان شد به يادشان آورديم. يکي از دلايل حمله به افغانستان، زنهاي اين کشور بودند. من به ايشان گفتم آيا مي خواهيد که ما دوباره به افغانستان برويم و به زنهاي افغانستان که نيمي از نفوس اين کشور است بگوييم که همان جامعه بين المللي که به شما در سال 2001 گفتند ما از شما دفاع مي کنيم، ما شما را نجات مي دهيم، براي شما آزادي مي آوريم، همان جامعه بين المللي امروز شما را براي امنيتي که ثبات ندارد، امنيتي که عدالت با خود ندارد، مي فروشد؟ مخصوصا ما صلح را نمي توانيم بدون عدالت تامين بکنيم.

دويچه وله: با اين اوصاف که شما گفتيد که تمام حرفها روي کاغذ است، آيا شما نگراني داريد؟

وژمه فروغ : نگراني است، بله. ما وقتي که وزير خارجه امريکا را چند دقيقه بيشتر ديديم، بازهم به او گفتيم که ما از اين بابت که بر روي کاغذ نمي ماند، نگراني هاي ما رفع مي شود، خوش هستيم. وعده هايي که به ما داده شده، بسيار قوي است.

دويچه وله: ممکن است يکي دوتا از اين وعده هايي که داده شده است، بطورنمونه بگوييد؟

وژمه فروغ: خب، يکي اين که در قطعنامه اي که دستاوردهاي اين کنفرانس در آن درج شده است، پيشنهاد هاي ما کلمه به کلمه آمده است، به طور مثال پلان عمل ملي براي زنهاي افغانستان که ازطرف وزارت امور زنها طرح شد، قانون منع خشونت که قانون بسيار مهمي است. اين اولين بار است که ما در افغانستان توانستيم بر ضد خشونت عليه زنها يک چوکات قانوني و يک جنبه جزايي پيدا کنيم. در اين قطعنامه آمده است که دولت افغانستان اين قانون را و پلان عمل زنهاي افغانستان را تطبيق مي کند، ما "وجه مالي" برايش مي دهيم، ما دسترسي به عدالت براي زنها را تقويه مي کنيم؛ اين چيزها در اين اسناد آمده است.

دويچه وله: به شما چه کساني اينگونه تعهدات را سپردند؟ واين در چه سطح است؟

وژمه فروغ: اين تعهدات در سطح تمام اشتراک کننده هاي کنفرانس است. از رييس جمهور کرزي گرفته تا وزراي خارجه 60 کشور جهان که در افغانستان يک شموليت دارند، همه اينها به اين اعتقاد دارند.

دويچه وله: اگر يک جمع بندي کوتاه بکنيد، درکل کنفرانس لندن را چگونه ارزيابي مي کنيد؟

وژمه فروغ: من فکر مي کنم اين شايد براي ما افغانها يکي از آخرين فرصتهايي باشد تا بتوانيم خود را از اين معضل، از اين بحراني که نه تنها بحران امنيتي، بلکه يک بحران اقتصادي و اجتماعي است، از اين حال بکشيم. اگر ما اين بار نتوانيم، من فکر مي کنم که ما در ظرف يک سال، يک سال و نيم، پس دوباره به يک معضلي که شايد ديگر دنيا نخواهد صدا و نام ما را بشنوند، در چنين حالتي دچار شويم. چيزي که من را اندکي اميدوار ساخت، موقف حکومت افغانستان، مخصوصاً بيانيه رييس جمهور افغانستان بو د. من فکر مي کنم که شايد اين بيانيه براي اولين بار بسيار مستحکم بود. ديشب هم وقتي که من ايشان را ديدم، اين موضوع را من برايشان گفتم. که ما براي افغانستان تماميت ارضي به کار داريم. ما حکومت مستقل به کار داريم که بتوانيم اعتماد کنيم که يک حکومتي است که مي تواند به پاي خود ايستاده شود. من فکر مي کنم که رييس جمهور کرزي همان جهت را شروع کرده و ما اميدوار هستيم.

دويچه وله: استقلال افغانستان را چگونه تعبير مي کنيد؟ استقلال از کي؟ شما مي خواهيد افغانستان استقلال داشته باشد چگونه استقلال داشته باشد؟

وژمه فروغ: افغانستان در طول هشت يا نه سال گذشته در بين چهل و يا اضافه تر از چهل کشورتوته و پارچه است. يعني هر کشور براي افغانستان يک استراتژي دارد. اما در اين استراتژي افغانستان نيست. هر کشوري، از انگلستان گرفته تا امريکا و جرمني، هرکدام از ايشان در صدد مستحکم ساختن موقف خود، موجوديت خود در افغانستان هستند. براي امريکا و بريتانيا امنيت داخلي ايشان مطرح است، براي پاکستان امنيت منطقه در اولويت قراردارد، هرکشوري مفاد خود را مي بيند. حکومت افغانستان اما در اين موقف نبوده و شايد هنوز هم نيست؛ که بتواند افغانستان را از نقطه نظر افغانستان نمايندگي کند. به ما فرصتهايي داده شده که از طرفي مي تواند تهديدي حساب شود. ما بايد از اينها استفاده درست بکنيم. به خاطري اين که ما خود به تنهايي به جايي نمي رسيم و همراه اينها هم به جايي نمي رسيم.

دويچه وله: چرا همين خواسته و همين منافع ملي درميان افغانستان وجود ندارد؟ مشکل کار در چيست؟

وژمه فروغ: مشکل دراين است که ما شايد اشخاص متعهد در حکومت افغانستان نداشتيم. اشخاصي که در اين هشت سال کار کردند، شايد يک بينش مشترک براي افغانستان نداشتند که ما افغانستان را ده سال بعد به کجا مي رسانيم. ببينيد در افغانستان جمعيت اضافه تر از 65 في صد تحت سنين 25 قرار دارند. اين جمعيت بزرگي است که نسبت به معضلات امنيتي و مورد استفاده قرار گرفتن بسيار آسيب پذير است. کساني که خود را به نام طالب ياد مي کنند، آنها را مورد استفاده قرار مي دهند و اينها آسيب پذير هستند، وظيفه ندارند، راه هاي تحصيل برايشان وجود ندارد، بسيار موضوعات ديگري است که آنها را ناراضي مي سازد، و عدم عدالت يک موضوع بسيار مهم است. به طور مثال دختري که مورد تجاوز قرارگرفته بود، پدرش يادم است در تلويزيون آريانا گفت که اگر عدالت براي من نرسد، من يک انتحاري خواهم بود. ما نفهميديم چي گپ شد. شايد او يکي از اين انتحاري ها باشد.

دويچه وله: خانم فروغ يک جهان تشکر ازشما

گفتگوکننده: سيد روح الله ياسر

ويراستار: مهرنوش انتظاري