پيشينه ي جنبش كشور هاي غير منسلك

از تاريخ ۱۵ تا ۱۶ جولاي، در شرم الشيخ مصر، پانزدهمين كنفرانس دولت هاي غيرمنسلك برگزار مي شود. اين پيمان در زمان هاي جنگ سرد تشكيل شد. نيرو هاي محركه ي اين جنبش رييس جمهور مصر جمال عبدالناصر، نخست وزيرهند جواهر لعل نهرو، تيتو رييس جمهور يوگوسلاوياي پيشين، احمد سوكارنو رييس جمهور اندونيزيا و قوام نكرومه رييس جمهور گانا بودند. هدف اين جنبش به وجود آوردن يك نيروي سوم ميان بلوك شرق و غرب جهت حفظ استقلال اقتصادي، سياسي كشور هاي عضو بود. امروز جنبش دولت هاي غير منسلك داراي ۱۱۸ عضو مي باشد.

نخستين كنفرانس كشور هاي غير منسلك در ماه اپريل سال ۱۹۵۵ برگزار شد كه ۲۹ نماينده از سران ۲۹ كشور از نسل پسا استعمار، ”جنبش كشور هاي غير منسلك” ”Non-Aligned-Movement” (NAM) را پايه گزاري كردند. آنچه در آن زمان در صحنه ي سياسي رخ داد، دليل تاسيس اين جنبش گرديد: يعني جنگ سرد ميان پيمان ناتو و پيمان وارسا، ابعاد جديدي يافت. هردو بلوك به مسابقه ي بي نظير تجهيزاتي و تسليحاتي اقدام كردند. دولت هاي مستعمره ي افريقايي و آسيايي، در دهه ي ۱۹۵۰ پشت هم به استقلال سياسي كشور هاي شان با موفقيت هاي كمتر و بيشتر دست يافتند.

اين كشور ها در باندونگ خواسته هاي شان را در ده ماده ي اساسي جمع بندي كردند كه تا آغاز دهه ي سال هاي ۱۹۹۰ به مثابه ي اساس اين كشور هاي غيرمنسلك اعتبار داشت. در جمله اين ده ماده ي اساسي، حفظ تماميت ارضي و حاكميت سياسي همه دولت ها، برابري همه نژاد ها و ملت ها، حفظ حقوق بشر و مكلفيت هاي بين المللي جهت حل همه منازعات به مفهوم منشور سازمان ملل متحد، بدون فشار و يا تشكيل پيمان ها قرار داشت.

اما در تاريخ رسمي تاسيس كنفرانس جنبش دولت هاي غير منسلك در بلگراد، پايتخت يوگوسلاويا در سال ۱۹۶۱، ۲۶ كشور شركت كرده بود: افغانستان، الجزاير، يمن، برما، كمبوجيا، سريلانكا، كنگو، كوبا، قبرس، مصر، اوتوپي، گانا، گينيا، هند، اندونيزيا، عراق، لبنان، مالي، مراكش، نيپال، عربستان سعودي، سوماليا، سودان، سوريه، تونس و يوگوسلاويا. در سال هاي دهه هاي بعد از آن، كشور هاي بيشتري عضو اين جنبش شدند؛ مثلاَ تقريباً همه دولت هاي افريقايي و آسيايي به اين جنبش تعلق داشتند.

در اين كنفرانس به كشور هاي غيرمنسلك كاملاً آگاهانه عنوان ”جنبش” انتخاب شد، نه ”سازمان”، تا به اين وسيله واضح باشد كه نبايد ساختار هاي منجمد بروكراتيك مانع كار اين جنبش شود.

گراتوهل/ مبلغ

ويراستار: ملك