پیمان نظامی ناتو از جنگ سرد تا مبارزه در برابر جهادگرایان

کشور های عضو ناتو هفتادمین سالروز ایجاد این پیمان نظامی را در این هفته، اندکی دیرتر از زمان اصلی، در نشست سران کشور های عضو این پیمان در لندن تجلیل می کنند. برخی از نکات برجسته در رابطه به پیمان نظامی ناتو در این کرونولوژی جا داده شده است:

۱۹۴۹

به تاریخ ۴ اپریل پیمان نظامی اتلانتیک شمالی در واشنگتن به امضا رسید. این پیمان در ابتداء ۱۲ عضو داشت: بلجیم، دنمارک، فرانسه، بریتانیا، آیسلند، ایتالیا، کانادا، لوکزامبورگ، هالند، ناروی، پرتگال و ایالات متحده امریکا.

۱۹۵۲

با عضویت یونان و ترکیه، شمار اعضای ناتو به ۱۴ کشور رسید.

۱۹۵۵

کشور آلمان به عضویت این پیمان نظامی درآمد.

۱۹۵۷

با درنظرداشت اختلافات فزاینده با اتحاد شوروی آن وقت، ناتو استراتیژی "انتقام گسترده" را تصویب کرد. با این استرتیژی تصمیم گرفته شد که هرگونه حمله (بالای اعضای ناتو) با حمله متقابل اتومی پاسخ داده خواهد شد.

۱۹۶۶

فرانسه تحت ریاست جمهوری شارل دوگول، از فرماندهی مشترک نظامی این پیمان بیرون رفت تا فرماندهی نیروی اتومی خود را به تنهایی در دست داشته باشد.

۱۹۶۷

مقر اصلی ناتو از پاریس به بروکسل انتقال داده شد. این پیمان نظامی استراتیژی "انتقام گسترده" خود را تغییر داده و زیر نام استرتیژی "پاسخ انعطاف پذیر" تصمیم گرفت که در برابر هرگونه حمله نظامی، با اقدامات ضعیف تر از نیروی اتومی، واکنش نشان بدهد.

۱۹۷۹

در واکنش در برابر راکت های "SS-20" اتحاد شوروی، ناتو اعلام کرد که راکت های با توانایی حمل کلاهک هسته یی و موشک های کروز خود را در غرب اروپا نصب می‌کند. همزمان با آن یک مذاکره، در مورد محدود ساختن راکت های میانبرد اتومی، از سوی ناتو به مسکو پیشنهاد شد.

۱۹۸۲

اسپانیا عضویت این پیمان نظامی را کسب کرد.

۱۹۸۳

ایالات متحده امریکا به مستقر ساختن راکت های "پرشینگ ۲" و موشک های کروز در چندین کشور عضو ناتو، از جمله آلمان، آغاز کرد.

۱۹۸۷

ایالات متحده امریکا و اتحاد جماهیر شوروی "پیمان منع سلاح های هسته یی میان‌برد" را به امضاء رساندند. در این پیمان عدم تولید و استفاده از راکت های میان برد با توانایی حمل کلاهک هسته یی و موشک های کروز، با برد ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر، درنظر گرفته شد.

۱۹۹۱

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، پیمان نظامی وارسا، که در سال ۱۹۵۵ به عنوان یک نیروی متقابل در برابر ناتو تأسیس شده بود، منحل گردید.

۱۹۹۴

با عملی ساختن یک فیصله سازمان ملل در مورد ساحه منع پرواز بر فراز بوسنیا، ناتو چهار هواپیمای نظامی صربستان را سقوط داد. این اولین سهم گیری ناتو در جنگ، ۴۵ سال پس از تأسیس این پیمان نظامی بود.

۱۹۹۵

پس از "توافقنامه صلح دیتون" در قبال جنگ بوسنیا، قطعات موسوم به "آیفور" تحت رهبری ناتو بر رعایت این توافقنامه نظارت می کرد.

۱۹۹۷

این پیمان نظامی کشور های غربی "تفاهم نامه اساسی ناتو - روسیه" را در مورد روابط متقابل، همکاری و امنیت بین روسیه و سازمان پیمان اتلانتیک شمالی، تصویب کرد. ناتو با این تفاهم نامه به روسیه وعده داد که از استقرار گسترده و دوامدار قطعات خود در شرق اروپا خودداری می کند.

۱۹۹۹

ناتو، در منازعه کوزوو، حملات گسترده هوایی را بالای صربستان انجام داد.

ده سال پس از فروپاشی دیوار برلین، کشور های چک، مجارستان و پولند، که زمانی عضو "بلاک شرق" یا پیمان وارسا بودند، به عضویت ناتو درآمدند.

۲۰۰۱

پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتمبر، به تأسی از ماده ۵ پیمان ناتو در مورد همبستگی کشور های عضو، این پیمان نظامی هواپیما های اکتشافی "آواکس" را به ایالات متحده امریکا فرستاد. این تا کنون اولین اقدام همبستگی پیمان اتلانتیک شمالی با ایالات متحده امریکا است.

۲۰۰۳

ناتو رهبری مأموریت جنگی در برابر طالبان تندرو در افغانستان را به عهده گرفت.

۲۰۰۴

کشور های بلغاریا، رومانیا، سلواک و سلوانیا، و همچنان جمهوری های پیشین اتحاد شوروی سابق، استونیا، لتوانیا و لاتویا، عضویت ناتو را کسب کردند.

۲۰۰۹

فرانسه دوباره به عضویت کامل ناتو درآمد. همچنان کشور های کرواسی و البانیا اعضای جدید این پیمان گردیدند.

۲۰۱۱

با حملات هوایی تحت رهبری ناتو، حکومت معمرالقذافی در لیبیا سقوط داده شد.

۲۰۱۴

پس از آنکه روسیه شبه جزیره کریمیا را به خاک خود ملحق ساخت، ناتو تصمیم گرفت قطعات مستقر خود در شرق اروپا را به گونه گسترده تقویت ببخشد. اعضای ناتو همزمان تصمیم گرفتند که بودجه دفاعی خود را تا سال ۲۰۲۴ میلادی به "دو درصد" تولید ناخالص داخلی خود بلند ببرند.

۲۰۱۷

مونته نگرو به عنوان بیست و نهمین عضو ناتو، شامل این پیمان نظامی شد.

در پی فشار از سوی ایالات متحده امریکا، ناتو در ائتلاف بین المللی علیه ملیشه های جهادگرای "دولت اسلامی" یا داعش، سهیم گردید.

۲۰۱۹

ایالات متحده امریکا از "پیمان منع سلاح های هسته یی میان‌برد" که با روسیه عقد کرده بود بیرون رفت. واشنگتن روسیه را متهم ساخت که با موشک های جدید میانبرد، از موازین این پیمان تخطی کرده است.

مقدونیه شمالی، پس از پایان مناقشه بر سر نامش یا یونان، قرار است در سال ۲۰۲۰ میلادی به عضویت ناتو درآید. با این کشور شمار اعضای پیمان نظامی اتلانتیک شمالی به ۳۰ می رسد.

AFP / si, nf