چند همسری در افریقای جنوبی

موسی مرد ۴۳ ساله چهار زن دارد که با آنها در ایالت کوازولو ناتال در ساحل جنوبی افریقای جنوبی زندگی می کند. او می گوید: "من در اعماق دلم تلاش کردم که این نکته را بیابم که آیا یک زن را بیشتر از همه دوست خواهم داشت. اگر من یکی را دوست می داشتم، چند همسر نمی بودم. در این صورت فقط با یک زن زندگی می کردم. اما من همه زنانم را دوست دارم، همه آنها نزدم برابر هستند."

زمانی که موسی، از ماکومالو، یکی از زنان اش خواستار ازدواج شد، او یک ثانیه نیز درنگ نکرد و جواب مثبت داد، باوجود آن که موسی پیش از او دو زن دیگر داشت. دو می گوید: "این تصمیم خودم بود. من با یک خانوده ازدواج نکرده ام، بلکه با شوهرم ازدواج کرده ام. او پیش از من دو زن دیگر داشت. اما من خودم را نیز به عنوان همسرش می بینم. معلوم است که او مرا دوست دارد، او همسران دیگرش را نیز دوست دارد، اما من را نیز. او این را برایم واضح کرد. چون من را او خیلی دوست دارد، خواستاری او را به زودی قبول کردم."

چهار زن و ده طفل، برای موسی چند همسر، این درست است، اما یک چالش خوب هم است. باوجود آنکه همه در یک قطعه زمین زندگی می کنند، اما هرزنی خانه جداگانه اش را دارد. موسی باید وقت اش را به صورت برابر میان آن ها تقسیم کند.

او در این باره می گوید: "هیچ روز های مشخصی وجود ندارد که در آنها از همسر مشخصی دیدار کنم، با این قصد که مثلاً دوشنبه اینجا، سه شنبه آنجا. مساله بر سر برخورد برابر است. من باید هر هفته ای در هرخانه ای، وقت را با خانواده هایم سپری کنم. قاعدتاْ یک تا دو روز در هفته نزد هر همسرم می مانم."

چند همسری در بسیاری از فرهنگ های افریقایی تحکیم شده است، به طور مثال در میان اقوام زولوس یا نگونی ها در افریقای جنوبی. داوید کوپلان پروفیسور انسان شناسی از دانشگاه ویتس یوهانسبورگ می گوید که در آغاز چند همسری دلایل کاملاً عمل گرایانه داشته است: "پیش ها زمانی که اربابان سنتی حق تصمیم گیری داشتند، مردان همسران زیادی داشتند، زیرا آن ها به نیروی کار زنان نیاز داشتند. زنان روی مزرعه کار می کردند، اطفال به دنیا می آوردند و آنها را تربیه بزرگ می کردند و همه را  تغذیه می کردند. مردان اما بیشتر با دامداری مشغول بودند، با سیاست و جنگ و امثال آنها."

در زمان استعمار، مبلغان مسیحی تلاش می کردند تا چند همسری را در میان افریقایی ها از میان بردارند. اما چند همسری صد ها سال به حیات ادامه داد. در افریقای جنوبی  از سال ۱۹۹۸ به بعد یک قانون، ازدواج های سنتی را چنین تنظیم کرده است که براساس آن یک مرد می تواند همزمان چندین همسر داشته باشد.

روشن نیست که چه تعداد مردان امروز در افریقای جنوبی در روابط چند همسری زندگی می کنند. تخمین زده می شود که شمار آنها به خصوص در مناطق روستایی به چندین ده هزار می رسد. اما به گفته پروفیسور کوپلان در شهر ها عملاَ آسان نیست که چندین زن زیر یک سقف زندگی کنند، زیرا این امر امکانات منازعه را در خود پنهان دارد.

Schlüter/hm