چه رابطه اي ميان حقوق بشر ومعارف وجود دارد؟

چه رابطه اي ميان حقوق بشر ومعارف وجود دارد؟

" توسعه شبکه مدارس درکليه مدارج بايد فعالانه دنبال شودونيزبايد يک ترتيب کافي اعطاي بورس تحصيلي برقرارگردد وشرايط مادي معلمان بايد پيوسته بهبود يابد."( ميثاق اقتصادي – اجمتاعي وفرهنگي )

دراين اواخر گزارشهاي هولناک جنگ وخونريزي درافغانستان ، مسائل حقوق بشردراين کشوررا درسايه خود قرارداده است؛ حال آنکه عدم رعايت حقوق بشر- درکليت وجامعيت آن – خود زمينه ساز جنگ ، آدم کشي ونابودي تمدنها مي گردد. باهمين انگيزه است که موسسه کمکهاي بشردوستانه " اکسفام " درآستانه برگذاري کنفرانس سران کشورهاي ناتو – درريگا- گزارش تکاندهنده اي ازوضع معارف درافغانستان انتشارداده است تا توجه جهانيان وبه ويژه سران کشورهاي عضو پيمان اتلانتيک شمالي را به يکي ازمنابع جنگ ؛ يعني فقدان تعليم وتربيت درافغانستان معطوف سازد.

اما ارتباط تعليم وتربيت با حقوق بشرازچه قراراست ؟

درحالي که گزارش اکسفام مي گويد : بيش ازنصف کودکان افغانستان يعني حدود هفت مليون کودک به تعليم وتربيت دسترسي ندارند؛ ميثاق بين المللي حقوق اقتصادي – اجتماعي وفرهنگي که دولت افغانستان نيز بدان متعهد است ودرپاي آن امضا نموده است ؛ خواهان آن است که :

" توسعه شبکه مدارس درکليه مدارج بايد فعالانه دنبال شودونيزبايد يک ترتيب کافي اعطاي بورس تحصيلي برقرارگردد وشرايط مادي معلمان بايد پيوسته بهبود يابد."

گزارش اکسفام درمورد وضع مکاتب افغانستان

درافغانستان نصف کودکان به مکتب نمي روند

بيش ازنصف کودکان افغانستان – حدود هفت مليون – با وجود پنج چند شدن امکان درس خواندن ، هنوزهم به مکتب نمي روند.

درگزارشي که سازمان اکسفام به روز دوشنبه انتشارداده است گفته است که : ازهرپنج دختردرافغانستان ، تنها يک نفرشان به مکتب ابتدايي مي روند. اين تناسب براي مکاتب ثانوي يک بربيست است.

گزارش که درآستانه برگذاري کنفرانس سران ناتو درريگا انتشاريافته است ، اذعان نموده است که کشورهاي ثروتمند تلاش بيشتربه خرج دهند تا براي بيرون رفتن اين ملت فقيرازچنين وضعي کمک نمايند.

علت محروميت کودکان ازمکتب درقلت شديد معلمان آموزش ديده ومکاتب ، فقر وعدم امنيت درنواحي اي که طالبان درآنجا مکاتب را سوخته اند، خوانده شده است.

نصف کودکان براي آن به مکتب نمي روند که درنزديکيهاي شان مکتبي وجود ندارد. بيش ازنصف مکاتب کشورايجاب ترميمهاي اساسي را مي نمايند. اين براي آنست که درجريان 23 سال جنگ 80% مکاتب سوخته اند. گزارش مي افزايد که دراين مکاتب دسترسي به آب آشاميدني پاک وبيت الخلاء وجود ندارد.

دومليون شاگرد مکتب درخيمه ها يا درهواي آزاد درس مي خوانند و فقط 28 % معلمان زنان مي باشند.

اکسفام گفته است که به سرمايه گذاري بيشتردرساحه تعليم وتربيت اشد ضرورت مي باشد.

جمعاً بين سالهاي 2005-2006 ، حدود 125 مليون دالردربخش تعليم وتربيت مصرف شده است که تمويل کننده اساسي دراين بخش ايالات متحده امريکا بوده است. اما جامعه بين المللي بايد تاپنج سال ديگر براي بازسازي 7800 باب مکتب دست کم 563 مليون دالر وبراي چاپ وانتشار کتب درسي 200 مليون دالر، هزينه بکند. درگزارش گفته مي شود که درعين زمان بايد 116000 معلم تربيت شوند که نصف آنان زنان باشند.

درگزارش گفته مي شود ، 20000 معلم " اشباح " – معلماني که وجود خارجي ندارند- درافغانستان معاش مي طلبند. معاشات وحقوق معلمان بايد افزايش يابند . مثلاً درداي کندي معاش يک معلم 38 دالراست که اين پائين ترازميانگين تعيين شده توسط دولت يعني 50 دالرمي باشد. آنها اکثراً براي به دست آوردن معاشات شان رشوت مي پردازند.

گزارش مي گويد ، فيسي که دربرخي مناطق پرداخته مي شود بايد لغو گردد وکتابها وامکانات ترانسپورتي متحدالشکل بايد فراهم گردد. مکاتب بايد خوردنيهاي مجاني دراختيارشاگردان قراربدهد ، زيربسياري ازکودکان دچارسوء تغذي مي باشند.

ديدگاه هاي مسئوولان معارف وکارشناسان تعليم وتربيت

ديدگاه ظهورافغان مشاوروسخنگوي وزارت معارف افغانستان درمورد گزارش اکسفام :

سخنگوي وزارت معارف قلت کتب درسي را اين گونه توضيح مي دهد:

" ما دونوع کتاب درسي داريم. هرگاه منظورکتابهاي نصاب جديد تعليمي باشد که ازصنف اول تا صنف ششم را احتوا مي کند، کتابهاي متذکره به استثناي کتابهاي صنف سوم وپنجم به تمام ولايت کشورمطابق به ضرورتهاي آنها فرستاده شده اند؛ يعني مطابق به تعداد شاگردان ، واينکه به کدام زبان به اين کتابها ضرورت داشته اند- پشتو، دري و ازبکي -.

دسته دوم کتابها شامل کتابهاي صنوف ششم تا دوازدهم مي باشند، که هنوزشامل نصاب تعليمي جديد نيستند. اينها کتابهاي درسي سالهاي قبلي مي باشند. اين کتابها تا حدودي که دردسترس وزارت معارف قرارداشته اند به ولايات ارسال شده اند. دوره استهلاک اين کتابها 3- 5 سال مي باشد. دربسياري نقاط درحفظ ونگهداشت اين کتاب توجه لازم صورت نگرفته است. يک سلسله کمبود کتب ازاين ناحيه وجود دارد. مي توان با صراحت گفت که بالا تراز 50% شاگردان ما کتاب ندارند."

ظهورافغان درمورد معاشات وحقوق معلمان چنين مي گويد:

" ازشش ماه بدين سو معلمان ما معاشات شان را پوره گرفته اند. درگذشته هرگاه سوء استفاده هايي ازمعاشات معلمان وجود داشته بوده باشد، ما اسنادي دردسترس نداريم . اما ازشش ماه بدين سو معاش معلم به دست خود ش وپوره توزيع شده است.

وزارت معارف با توجه به اطلاعاتي که درمورد سوء استفاده ازمعاشات معلمان وموجوديت معلمان " اشباح " يعني معلماني که وجود فزيکي نداشتند، بلکه نام شان ثبت جداول بود، هرماه يک هيئت به ولايات اعزام مي کند. ( گفته مي شود که حدود 10000 معلم " اشباح " درافغانستان وجود داشته است) . اکنون معاشات به دست خود معلم وبه روءيت تذکره ويا سندي که هويت وي را آشکارسازد ، به وي سپرده مي شود."

مشاوروزارت معارف درمورد هزينه لازم به يک سطح قناعت بخش معارف مي گويد:

" براي آنکه بتوانيم معارف خود را هم سطح کشورهاي همجواربسازيم وحداقل براي همه شاگردان خود صنفي تهيه بکنيم که کتاب وميز وچوکي داشته باشد، درپنج سال آينده به 2 مليارد دالرضرورت داريم ."

ديدگاه هاي فيروزکريمي کارشناس تعليم وتربيت درولايت فارياب درمورد گزارش اکسفام :

مشکلات معلمان ازنگاه فيروزکريمي :

" معاش معلمان 2500-3000 افغاني ودرنهايت 4000 افغاني مي باشد. هرگاه ازخود معلمان درمورد معاش شان بپرسيم ، مي گويند که براي مصارف يک هفته شان کفايت نمي کند. اين درحالي است که قيمتها روزتا روزبلند ترمي شوند، ومعاش معلمان همانطوري که هست باقي مي ماند."

کريمي درمورد نبود تعمير مکاتب درولايت فارياب که يکي ازآرام ترين ولايات افغانستان هست، چنين مي گويد:

" درفارياب حدود 400 مکتب داريم که ازجمله 85 باب آن تعميردارد، ديگرهمه درشرايط ناگواري قراردارند، ودرگرما وسرما مکاتب سقفي ندارند. مخصوصاً براي فارياب که منطقه سرد سيراست اين نبود تعميرکارتدريس را بسيارمشکل مي گرداند."