کاری که باید زودتر می شد

وقت کناره گیری رسیده بود، حتا می توان گفت، دیرهم شده بود. این اقدام نهایی کریستیان ولف بود که از هفته ها بدین سو می کوشید با هاله ای از سماجت و سخنان محترمانه افتضاح را از خود دور براند. او موفق نگردید، و این خوب است و حاکی از استقلال دستگاه قضایی و ژورنالیسم در آلمان می باشد.

قصه ها و عناوین روزنامه ها در مورد استفاده از تعطیلات تابستانی پرمصرف، قبول دعوت ها و درهم آمیختن علایق سیاسی و اقتصادی، در زمان نخست وزیری ولف، سریال داستان بلندی را به وجود آورده است. ولف به مثابه بازیگر اصلی در این سریال، از جنجالی به جنجال دیگری کشانده می شد و هرچند می خواست، نتوانست به آسانی از آن رها گردد. درخواست سارنوالی، اهمیت مقام ریاست جمهوری را روشن می گرداند. اقدام سارنوال نشان می دهد که مساله بر سر گناهانی نیست که از جانب جامعه بخشیده شود، بلکه مربوط به اوضاعی است که باید مورد پیگرد قانونی قرار بگیرد.

کناره گیری کریستیان ولف، خود در تاریخ آلمان به این شکل اش بی سابقه است: برای نخستین بار، تقاضای لغو مصوونیت برای عالی ترین مقام دولتی باعث کناره گیری رییس جمهور از وظیفه اش شده است. چنین اقدامی همان قدر که دراماتیک است، منطقی نیز می باشد. در بسیاری موارد سیاستمداران و مقام های سیاسی از وظایف شان کناره گیری می کنند، پیش از آن که اعتبار مقام خود و طبقه سیاسی را در کل خدشه دار سازند. کریستیان ولف نیز باید این کار را می کرد – و حتا خیلی پیشتر از امروز.

مقام ریاست جمهوری، مستلزم قابلیت اعتماد و بی طرفی دارنده این مقام است. به طور فشرده ایجاب امانتداری را می کند. برعکس سایر کشورها، که در آن قدرت اجرایی مقام ریاست جمهوری می خواهد چنان اعمال نفوذ کند تا تصامیم پارلمان و یا دستگاه قضایی را نیز دستکاری کند، در آلمان قدرت ریاست جمهوری محدود است. این قدرت در نهایت نمادین است و می تواند و باید به مثابه عالی ترین مرجع اخلاقی مباحث مهم را در مورد ارزش ها و موضوعات مهم جامعه آلمان و سیاست با یک موقف بسیار شفاف همراهی کند. قطع نظر از این که در یک و نیم سال گذشته کریستیان ولف به این کار از لحاظ محتوایی توفیق نیافت، وی دیگر واجد شرایط لازم برای این مقام نیز نمی باشد.

هنوز هم شمار قابل ملاحظه انسان ها در آلمان و همچنان در خارج از این کشور، ولف را قربانی تبلیغات رسانه یی می دانند. اما از نگاه من، در مورد ولف، رسانه ها کاری را انجام داده اند که باید انجام می دادند. گزارش دهی در مورد سیاست و سیاستمداران نزدیکی زیادی را در بین گروه های ذیعلاقه به وجود می آورد. برعکس آلمان، در دیگر کشورهای جهان وقتی خبرنگاران این کار را انجام می دهند، خطرات بزرگی را متقبل می شوند. در مورد ولف خبرنگاران ابتکار به راه انداختن مباحث در مورد احتمال استفاده جویی را به کار گرفتند و ادامه دادند. این وظیفه آنها است و تقاضای سارنوال ( دادستان) نشان می دهد که در آلمان دستگاه قضایی نیز مستقلانه و بر مبنای واقعیات می تواند کار کند، ولو آن که پای بلندترین مقام دولتی در میان باشد.

خوب است که جریان اوضاع به طور درستی پیش رفته است و این بهترین فرصتی است که از صدمات بیشتر به مقام ریاست جمهوری جلوگیری شود. آلمان، طبقه سیاسی اش، استقلال و تحکیم نهادهای دموکراتیک ما، در سطح جهانی از اعتبار بزرگی برخوردار اند. ما خواهان دموکراسی، حاکمیت قانون و آزادی بیان می باشیم. بنابراین خوب است ظن تخطی از نظام قانونی، بدون توجه به این که شخص مورد ظن از چه مقامی برخوردار است، بدون اما و اگر مطرح شود.

اوته شیفر/ رسول رحیم

ویراستار: عارف فرهمند