کنفرانس لندن وانتظارات ازآن درگفتگو با دکترسپنتا

دويچه وله : آقاي سپنتا شما يكي از كارگزاران اصلي كنفرانس لندن هستيد، همانطوري كه شما در كنفرانس هاي ديگر هم نقش داشتيد. بفرماییداهداف اصلي اين كنفرانس و خواسته هاي دولت افغانستان از اين كنفرانس چيست؟

دکترسپنتا: اول كه سپاسگزار هستم از فرصتي كه براي گفتگو با شنوندگان شما دست داد. ما كنفرانس لندن را بايد در رابطه با كنفرانس كابل كه حدود سه ماه بعد برگزار خواهد شد، در نظر بگيريم، اين دو كنفرانس مكمل يكديگر هستند. درلندن كلا چهار موضوع اصلي كه شامل عنوانهاى فرعى هم مي شوند مورد بحث قرار خواهند گرفت. از جمله مسئله تقويت نيروهاي امنيتي و دفاعي افغانستان و انتقال مسووليت بيشتر براي افغانها و آماده سازي شرايط انتقال اين مسووليت در زمينه مبارزه با تروريزم و تامين امنيت و همچنين مسائل مربوط به مباحثات صلح و جذب مجدد آن عده از افرادي كه حاضر هستند سلاح بر زمين بگذارند و قانون اساسى افغانستان را قبول كنند.

موضوع دومى موضوع انكشاف اقتصادي و اجتماعي افغانستان است. زراعت، تقويت زيرساختها مثل سركها و راه آهن، تامين انرژى برق و آبيارى و مسئله تعليم و تربيت، چهار اولويت اصلى افغانستان است. مسئله سوم حكومتدارى خوب است، تقويت نهادهاى دولت افغانستان در محلات و درولايات و همچنين ارتقاى ظرفيتها در مركز افغانستان و مسئله چهارم سياست بين المللى و تقويت همكارى هاي منطقوى از ديد افغانستان است تا به اينگونه افغانستان به جايگاهى كه ما در استراتژى خود در نظر داريم به عنوان پل زمينى ميان آسياى ميانه ، آسياى جنوبى ، خاور ميانه و آسياى شرقى يك موقعيت خاص پيدا بكند.

دويچه وله: آقاى سپنتا، دولت افغانستان براى اين كنفرانس طرح مشخص يا برنامه کاري مشخصى تهيه كرده است؟

دکترسپنتا: ما در برخي از موارد مانند انكشاف اقتصادى، اجتماعى و از جمله انتقال مسووليتهاى امنيتى به حكومت افغانستان در اين موارد طرح مشخص داريم ، با يك تقسيم اوقات معين كه مسووليت به افغانها انتقال پيدا كند. موارد ديگرى هم همچون تعيين تاريخ دقيق و مشخص ساختن اجراى پروژه ها شامل آن مى شود. اين مسائل در كنفرانس كابل به عنوان مكمل اين كنفرانس مجدداً مطرح خواهد شد.

دويچه وله: اگرمشخصاً يك نمونه از اين طرحي كه در نظر داريد، بطورنمونه درمورد اقتصاد بگوييد؛ چه اهداف اساسي است و چگونه آن عملي خواهد شد؟

دکترسپنتا: يكى از اهداف ما، ايجاد يك راه آهن از شرق به غرب افغانستان است كه افغانستان را از طريق ازبيكستان و تاجيكستان به راه آهنى كه يك شاخه اش تا نزديكى هاى هرات رسيده است، وصل كند. به اين ترتيب، افغانستان و كشورهاى آسياى ميانه از طريق افغانستان به بنادر خليج فارس و كلاً حوزه خليج از طريق ايران وصل شود. شاخه ديگر اين راه آهن بنا بر اين طرح به جنوب افغانستان ادامه خواهد يافت، يكى از شمال از شيرخان بندر تا تورخم است. اين بخش شامل موافقات با جمهورى توده اى چين است، درچهار چوب استفاده از معدن عينك مس. طرح ديگرى كه دولت ارائه خواهد داد، در مورد انتقال انرژى آسياى ميانه از طريق افغانستان است. اينگونه پروژه ها بايد هرچه زودتر شروع شود.

در مورد معدن مثلاً ما به زودى مطالعاتى درباره امكان اجراى برنامه ها را با همكارى بانك «انكشاف آسيايى» شروع مى كنيم. در اين مورد تاريخ هاى دقيقى در نظر گرفته شده است كه بايد هرچه زودتر زمينه اجرايى پيدا كند. به طور مثال در مورد تعليم وتربيت ما در نظر داريم كه تا پنج سال آينده ظرفيت دانشگاه هاى افغانستان را براى جذب محصلان افغانستان ۱۰۰ درصد بالا ببريم، پروژه هاى ديگرى هم مد نظر هستند.

دويچه وله: در مورد مسائل امنيتي شما گفتيد كه افغانستان بتواند در يك چوكات مشخص و تقسيم اوقات مشخص خودشان بتواند تامين امنيت بكند و نيروهاي افغانستان آموزش ببينند. مسائل و مشكلات امنيتي كنوني را چگونه حل خواهيد كرد؟ در اين مورد هم آيا برنامه اي در نظر گرفته شده كه چگونه با مشكلات جاري برخورد خواهد شد؟

دکترسپنتا: براي مبارزه با تروريسم ما به يك استراتژي فراگير مبارزه ضرورت داريم كه شامل توفيق اقتصادى و اجتماعى، حضور نيرومند نظامى براي مقابله با تروريزم و دفع تهديدهاى امنيتى و همچنين تامين رهبرى و نقش تعيين كننده افغانستان در مبارزه با تروريزم و تامين امنيت است. ما خواهان اين هستيم كه تعداد سربازان اردوى ملى افغانستان به ۱۷۲هزار و تعداد پليس ملى به ۱۳۴هزار نفر ارتقا پيدا كند و آموزش و تربيت كافى ببينند. البته اين كافى نيست و افزون برآن بايد مسئله مسلح ساختن و تجهيز اين افراد مطابق با وظايف خطيرى كه پيش رو دارند، در نظر گرفته شود. اگر اين شرايط برآورده شوند، افغانستان مى تواند ازديد ما، طورى كه ما برنامه ريزى كرده ايم، تا سه سال آينده رهبرى امنيت و همچنين رهبرى اجراى عمليات جنگى در تمام ولايات بحران زده افغانستان را برعهده بگيرد و تا پنج سال آينده مسووليت كل امنيت و مبارزه با تروريزم را عهده دار شود.

دويچه وله: يكي از موضوعاتي كه شما اشاره كرديد، بحث ادغام كساني كه سلاحشان را مي گذارند يا گفتگو با طالبان است كه در رسانه ها مطرح نيز مطرح شده و گفته شده است كه گويا مذاكراتي با برخي ازسران طالبان هم صورت گرفته است. در چه سطحي تا كنون بحث هايي صورت گرفته است، چه آمادگي هايي وجود دارد، با توجه به كارهايي درپيش زمينه انجام شده، در چه سطحي اين ادغام صورت خواهد گرفت و در چه سطحي اين مذاكرات خواهد بود؟

دکترسپنتا: ما هنوز درباره اين برنامه، طرح دولت افغانستان صحبت مى كنيم. هنوز نمى توانيم بگوييم با چه كسانى گفتگو صورت گرفته و يا صورت مى گيرد. ما معتقد هستيم كه عده زيادى از افراد عادى كه امروز سلاح به دست گرفتند، بخشى از القاعده نيستند، بلكه به دلايل گوناگونى در افغانستان اسلحه به دست گرفتند. اين وظيفه افغانستان است كه با اتخاذ تدابير مشخص مانند كاريابى، آموزشهاي مسلكي مانند كمك براى ايجاد يك زندگى صلح آميز و خيلى مشوقهاى ديگر سعى بكند كه اين افراد را به زندگى عادى ملكى برگرداند. در مورد حلقات وسطى، مسئله آشتى مجدد مطرح است. اگراين طرح در درازمدت به موفقيت بيانجامد، بايد براى افراد زمينه فعاليتهاى سياسى و همچنين امكان سير وسفر آماده شود تا ايشان بتوانند مانند همه شهروندان افغانستان در يك پروسه سياسى به بيان آرا و افكار خود بپردازند و نيازى به گرفتن اسلحه نباشد. سطح سوم و شايد در رابطه با افغانستان مهمترين سطح، بسيج كشورهاى منطقه است. هدف اصلى بايد جذب كشورهايى باشد كه به عنوان حاميان طالبان و تروريزم در منطقه شناخته شده اند. بايد براى نابودكردن پناه گاه ها و پايگاه هاى تروريستى براى نابود كردن منابع و امكانات مالى تروريستها به جلب كمك اينگونه كشورها پرداخت. نقش جامعه جهانى نيز در كل پروسه و به خصوص در اين مورد بسيار حساس مى باشد. جامعه جهانى بايد براى زير فشارقراردادن برخى از سازمانهاى منطقه و شايد هم كشورهاى منطقه به افغانستان كمك فعالتر بكند.

دويچه وله: در برنامه اى كه مطرح مى شود آيا حضور سياسى طالبان در حكومت هم مطرح است؟

دکترسپنتا: ما در پى ايجاد ائتلاف نيستيم، اين مطرح نيست. اما اگر مردم افغانستان در يك پروسه انتخابات دمكراتيك قرار باشد كه به كسانى راي بدهند، اين تصميم مردم افغانستان است. امروز هم نسلهاى سياسى گوناگون به شمول رهبران مجاهدين، رهبران كمونيستها و غيره در حكومت افغانستان حضور دارند. اما بحث برسر تقسيم قدرت در سطح حكومت افغانستان مطرح نيست.

دويچه وله: انتظار شما از كنفرانس لندن چيست، چه نتايج بدست بيايد که اين کنفرانس را موفق بخوانيم؟

دکترسپنتا: حکومت افغانستان براى نخستين بار در هشت سال گذشته خود در تهيه اسناد، مدارك و تهيه دستور جلسه نقش تعيين كننده و رهبرى كننده داشته است. وزارت امورخارجه نيز در اين مورد نقش بسيار تعيين كننده و هماهنگ كننده داشته است. اين نشانه ارتقاى ظرفيت و توانايى مديريتى مقامات كشور ماست. و من فكر مى كنم كه ما حق داريم كه از اين بابت خوشحال باشيم. انتظار ما اين است كه ما هنگامى كه مجدداً با جامعه جهانى به گفتگو مى نشينيم در پهلوى آنچه كه مطرح كرديم، نياز و آرزوى ديگر مردم افغانستان را به مردم جهان و متحدان خود كه با ما در مبارزه ضد تروريستى مشاركت دارند، انتقال دهيم. آن هم عبارت از اين است كه هدف اصلى يك مبارزه، خود مبارزه نيست. مبارزه در جهت تحقق اهدافى مانند تامين يك زندگى آبرومند و شرافتمند، تامين آزادى هاى مردم، تامين پيش شرط هاى مشاركت مردم در پروسه هاى يك نظام دمكراتيك در درازمدت است. تحقق چنين ارزشهايى ايجاب مى كند كه از عزت و شرافت و زندگى مردم حراست شود، مردم ملكى و بى گناه افغانستان در مبارزه با تروريزم نبايد آسيب ببينند و حق حاكميت مردم افغانستان نيز نبايد خدشه دار شود.

دويچه وله: تشکرازشما.

دکترسپنتا: ازشما تشکرکه اين فرصت را داديد با شنوندگان شما صحبتي داشتم باشم.

مصاحبگر: ياسر

ويراستار: انتظاري