کنگره جهاني عليه جزاي حکم اعدام درژنيو آغازشد
۱۳۸۸ اسفند ۵, چهارشنبه
درکنگره امسال که براي چهار روز ادامه مي يابد از192کشورعضو سازمان ملل متحد نمايندگان بيش از صد کشورشرکت کرده است.
ازحدود200 سال بدينسوايتاليا درجنبش بين المللي به منظورازبين بردن جزاي مرگ يا حکم اعدام، پيشگام است. چنانچه لاورا ميراکيان سفير ايتاليا درسازمان ملل متحد، به مناسبت تدوير کنفرانس يادآور شد:
«رد حکم اعدام در ايتاليا سنت طولاني داشته و در فرهنگ آن کشور ريشۀ عميق دارد. تاريخچه اين موضعگيري تا به قرن 18 مي رسد. توسکانا منحيث اولين دولت موقع جنگ در سال 1786 حکم اعدام را ملغي قرار داد.»
دولت امروزي ايتاليا ابتدا اين گام را در سال 1948 برداشت. در عين سال اجلاس عمومي سازمان ملل متحد با «اعلاميه عمومي حقوق بشر» اولين تهداب حقوقي مبارزه با جزاي مرگ را به تصويب رسانيد. ماده سوم اين اعلاميه حق زندگاني را تضمين کرده و تقاضا دارد که بر هيچ کس نبايد جزاي غير انساني و يا توهين آميز تعميل گردد. در 20 سال اول بعد از تصويب اعلاميه ياد شده، صرف جمهوريت فدرالي آلمان که در سال 1949 تأسيس شد، از جزاي مرگ صرف نظر کرد. منشور ملل متحد در مورد حقوق مدني و سياسي مورخ 1966 که بر اعلاميه حقوق بشر استوار است، در آن از تمام کشور هاي عضو مؤکداً تقاضا شده است تا جزاي مرگ يا حکم اعدام را از بين برده و يا حد اقل آن را در جنايات بخصوص بزرگي بکارببرند.
حد اقل اين نخست پيشرفت لفظي بود، زيرا چنانچه ماريو موراسيتي، سخنگوي جماعت مذهبي ايتاليايي سنگت ايگيديو که از دهه ها در مبارزه عليه جزاي اعدام بطور خاص فعال است، ياد آور شد، تا آن وقت جزاي اعدام در تاريخ جهان يک معياربدون ترديد بين المللي بود. بعد ار منشور سال 1966 ملل متحد نيز، در آن چندان تغييري رونما نشد:
«تا دهه 1970 صرف 23 کشور حکم اعدام را ملغي قرار دادند.»
ولي از سال 1980 به اينسو در بين 192 کشور عضو سازمان ملل متحد گرايش واضحي براي رد جزاي مرگ محسوس است.
«در30 سال گذشته تغيير فاحشي به ميان آمد. اروپا بحيث نخستين قاره جهان شناخته شد که در آن حکم اعدام از بين برده شده است.»
به تحريک و ترغيب ايتاليا، کشور هاي اروپايي تلاش مي ورزند تا منع جزاي مرگ را بحيث معيارجهاني بقبولانند- ابتدا ازطريق فيصله هاي کميسيون حقوق بشرملل متحد در ژنيو و بعداً اجلاس عمومي ملل متحد در نيويارک.
در آنجا اروپايي ها درسال 1998 با مسوده فيصله نامه شان با ناکامي مواجه شدند، آنهم نه تنها بخاطر مخالفت دو ابرقدرت چين و امريکا، بلکه همچنان بخاطر بي علاقگي بسياري مستعمرات سابق اروپا در افريقا و آسيا.
در حال حاضر 141 کشور جهان حکم اعدام را بکار نمي برند، از جمله 94 کشور آن، آن را قانوناً منع نموده اند، بدون استثنا در برابر هرگونه جنايت و هم نه تنها در صلح، بلکه در وقت جنگ نيز.
در51 کشور و همچنان دو قلمرو غيردولتي هنوز هم حکم اعدام وجود دارد. اکثريت جزاء هاي مرگ را در سال گذشته، چين، ايران، عربستان سعودي، کورياي شمالي و ايالات متحد امريکا تطبيق کردند.
اندراس/ صدیقی
ویراستار: یاسر