75 هزار جوان راه نیافته به دانشگاهها و افزایش شمار بیکاران
۱۳۹۰ فروردین ۱۱, پنجشنبه
در امتحان کانکور سال 1389 بیش از 117 هزار تن از فارغان مکتبهای سراسر افغانستان شرکت کردند اما از این میان حدود 41 هزار تن کامیاب و به موسسات تحصیلات عالی و نیمه عالی دولتی راه یافتند و بیش از 75 هزار جوان بینتیجه ماندند.
عدم گنجایش موسسات تحصیلات عالی از یک طرف و کیفیت پایین مکتبها از سوی دیگر، باعث شده است شمار بیشتر فارغان مکتبها نتوانند به دانشگاهها راه یابند.
جوانان بینتیجه چه تصمیمی دارند؟
احمد منصور، جوانی که در کانکور بینتیجه مانده، میگوید بیسرنوشتی 75 هزار جوان بیعدالتی و جفا به آینده جوانان افغانستان است.
او میافزاید که جوانان قبول نشده در موسسات تحصیلات عالی قشر بزرگی را تشکیل میدهند که میتواند خطرناکتر از طالبان باشد. او میگوید:«جوانان مجبور می‌شوند به دزدی و کارهای خطرناکتر از چیزهایی دست بزنند که مخالفان دولت انجام میدهند».
بعضی از این جوانان میگویند تصمیم گرفته اند تا راه مهاجرت را در پیش گیرند و به یکی از کشورهای همسایه برای کار بروند. اما شرایط کار در کشورهای همسایه نیز با دشواریهای زیادی روبهرو است.
شهرام یکی از این جوانان میگوید پس از 12 سال درس خواندن حالا هیچ راهی جز رفتن به خارج از افغانستان و کارگری در این کشورها ندارد: «وقتی با پدرم صحبت کردم گفت فقط همان قدر پیسه داشتم که یک سال آمادگی کانکور بخوانی. ولی پیسه ای که دانشگاه شخصی بخوانی ندارم. من راه دیگر ندارم و میخواهم به کشورهای دیگر بروم».
این جوان میگوید می ترسد که آینده اش به «زیر پل سوخته» نیانجامد. پل سوخته محلی امن در کابل برای صدها جوان معتاد است که در ایران و یا افغانستان معتاد شده اند.
مصطفی، دیگر جوانی که به دانشگاههای دولتی راه نیافته، میگوید جوانان بینتیجه دو انتخاب دارند: مهاجرت به کشورهای دیگر و یا پیوستن به «اتحادیه کچالو فروشان» که منظورش، روی آوردن به کارهای روزمزدی است.
وی میگوید: «ما دست به تظاهرات عمومی میزنیم. آینده وطن خراب میشود. نصف مردم به کشورهای خارجی میروند و مزدوری خارج را میکنند و نصف دیگر اتحادیه کچالو فروشان جور خواهند کرد».
ناتوانی مالی
در سال‌های اخیر ده‌ها دانشگاه خصوصی در کابل و شهرهای بزرگ افغانستان به فعالیت آغاز کرده اند. بیشتر از 20 دانشگاه خصوصی در افغانستان مجوز فعالیت دریافت کرده اند که بیشتر شان در کابل هستند.
معدود کسانی که توانایی مالی دارند می‌توانند در این دانشگاهها درس بخوانند اما بیشتر جوانانی که بینتیجه مانده اند میگویند توان اقتصادی تحصیل در دانشگاههای خصوصی را ندارند.
شهرام میگوید خانواده اش توان پرداخت هزینه تحصیل او در دانشگاههای خصوصی را ندارد.
مصطفی نیز میگوید: «من توانایی مالی را ندارم و کل کسانی که بینتیجه مانده اند هیچ کدام توان مالی آن را ندارند که در دانشگاههای خصوصی درس بخوانند».
در جریان یک هفته که از اعلام نتایج کانکور میگذرد این جوانان به هر دری سر میزنند تا امیدی برای تحصیل پیدا کنند اما هنوز به گفته آنها هیچ مرجعی به شکایات شان رسیدگی نکرده است.
صدای آلمان خواست تا نظر وزارت تحصیلات عالی را نیز در این مورد بگیرد اما موفق نشد.
گزارشگر: حسین سیرت، کابل
ویراستار: عارف فرهمند