آیا تغییرات اقلیمی نیروی آبی را با خطر مواجه کرده است؟

 انسان ها از هزاران سال به این سو، از آب به عنوان منبع انرژی، و از تقریباً ۱۵۰ سال به این سو از آن در تولید برق استفاده می کنند.

حدود ۷۰ درصد برق سرتاسر جهان از انرژی قابل تجدید توسط آب تولید می شود که جمعاً بیش از ۱۵ درصد از نیازمندی انسان ها در سراسر جهان را رفع می کند.

آب ارزان است و برعکس آفتاب و باد، از آن می توان هر زمانی برق مورد نیاز را تولید کرد. اما نیروی آب نیز زیان هایی دارد، چونکه اعمار بندهای آب ایکوسیستم را تغییر می دهد، مزارع را زیر آب و میلیون ها انسان را مجبور به ترک خانه های شان می کند.

حالا نیروی آبی در برابر یک چالش دیگر قرار گرفته است. در بعضی از کشورها، تغییرات اقلیمی دوره های خشکسالی سنگین را به وجود می آورد و ذخیره های آبی به سادگی خشک می شوند.

کلیمنت پریتو از کمیته اسپانیا برای بندهای آب می گوید: "تغییرات اقلیمی تاثیر قابل توجهی بر تولید انرژی آبی دارد و چالش بزرگی را برای نیروگاه های آبی تشکیل می دهد."

نیروی آبی، پروژه ناکام؟

به خصوص در کشورهای جنوبی و شرقی افریقا، نگرانی های جدی از این بابت وجود دارد. کشور ملاوی ۹۸ درصد از انرژ برق را از منابع آبی به دست می آورد. این کشور همواره از قطع شدن طولانی جریان برق رنج می برد که از آن نهادهای عامه مانند شفاخانه ها به شدت متاثر می شوند.

در همین حال براساس گزارش بانک جهانی، کمتر از ده درصد مردم ملاوی اصلاً به برق دسترسی دارند.

در زامبیا نیروی آبی ۹۵ درصد از نیاز های مردم به برق را رفع می کند که بزرگترین بخش آن از دریای کاریبا، بزرگترین بند آب مصنوعی جهان فراهم می شود.

خانم دایسی موکاراکاته از برنامه تغییرات اقلیم از بخش برنامه انکشافی سازمان ملل برای افریقا می گوید که به دلیل پدیده "ال نینو" در سال ۲۰۱۶، در زامبیا ۱۳ درصد از مقدار معمولی آب از بین رفت.

کشور های ثروتمند نیز از این مشکل متاثر شده اند. مثلاً کالیفورنیا بعد از چهار سال خشکسالی، به دلیل کمبودی آب، بار دیگر برای رفع نیازهایش به برق، از گاز کار می گیرد. اما استفاده از گاز، دو میلیارد دالر بیشتر هزینه برمی دارد که براساس گزارش انستیتوت پاسیفیک برای مطالعات انکشافی، محیط زیست و امنیت، تا ده درصد باعث افزایش گاز مضره کاربن دای اکساید شده است.

آیا اعمار دستگاه های نیروی آبی جدید با معنا است؟

باوجود فقدان اطمینان در این باره که وضعیت اقلیم در آینده چگونه خواهد شد، بازهم مخزن های بند آب در تمام جهان اعمار می شود. مثلاً برازیل اعمار بندهای متعدد آب از جمله بیش از ۴۰ سد را در دریای تاپاژوس برنامه ریزی کرده است. این دریا یکی از غنی ترین جایگاه ها برای تنوع انواع جانوران دریایی در زمین است.

از این پروژه به دلیل تاثیرات اش بر حیات حیوانات و باشندگان محلی، انتقادهای شدید صورت گرفته است.

سازمان محیط زیستی "گرین پیس" یا صلح سبز تاکید می کند که در مورد پروژه تاپاژوس با درنظر داشت کاهش تولیدات نیروی آبی، در بسیاری از کشورها شک و تردید های جدی ایجاد شده است.

Banos Ruiz/af/hm