آیا در جریان بحران ویروس کرونا خندیدن و شوخی کار مناسبی است؟

بالاخره بهار فرارسید، اما بسیاری ها در زمان بحران ویروس کرونا، مجبور شده اند که روابط اجتماعی شان را به میزان زیادی محدود کنند. این محدودیت ها، زندگی شماری از خانواده ها را با تهدید مواجه می کند.

آنانی که در مارکیت ها، مغازه های بزرگ و یا در نهاد هایی پرستاری بیماران، کهن سالان و مانند آنها کار می کنند، به خصوص با خطرهای ابتلا به این ویروس خطرناک روبرو هستند. کودکان و نوجوانان نمی توانند به کودکستان و مکتب و دانشجویان به دانشگاه بروند. بعضی ها هم کاملاً تنها هستند.

شمار زیادی هم به ویروس کرونا مبتلا شده اند که با منزوی شدن از جهان خارج، در قرنطین ها با ترس به سر برند.

آیا در چنین وضعیتی مناسب است که در باره کرونا شوخی کرد و فکاهی گفت؟ خانم کارین زایدلر، کارمند و سخنگوی انستیتوت آلمانی در امور خوش طبعی به این سوال "بله" گفته توضیح می دهد: "اصولاً می توان در مورد هر فکاهی خندید."

ویکتور فرانکل، روانکاو و نویسنده معروف اتریشی نیز کاملاً نظر مشابه داشت. او در کتابش به عنوان "... باوجود همه، باید به زندگی آری گفت" که از زمان زندانی بودنش در اردوگاه های متعدد نازی های هتلری در زمان جنگ جهانی دوم گزارش داده است، نوشت که مزاح برای ادامه زندگی می تواند مهم باشد.

فرانکل در باره عملکرد "شوخی در اردوگاه" در کتابش افزود: "مزاح نیز سلاحی است در مبارزه به خاطر ادامه زیستن. فکاهی گفتن در باره وضعیتی که خنده آور نیست، در واقع از آن وضعیت فاصله ایجاد می کند.

آدم بزله گو دست کم برای یک لحظه کوتاه، خود را از وضعیت تهدید کننده جدا می سازد، به عوض آن که این وضعیت بر او کاملاً تسلط یابد.

خانم زایدلر، مزاح را "بهداشت روان" می نامد. او می گوید که این صحی و امر عادی است که در یک وضعیت هراس انگیز، فکاهی گفت، زیرا ترس و تشنج، گرچه برای فقط چند ثانیه ای هم، از میان می رود: "مزاح عملکرد گشایش و رهایی دارد. طبعاً  که باید متوجه بود که شخصی که با او شوخی می شود، در چه وضعیتی قرار دارد. ما میان مزاح اجتماعی و پرخاشگر تفاوت می گذاریم."

مثلاً فکاهی گفتن در حضور شخصی که ویروس او را به هراس انداخته است و یا فکاهی گفتن در وضعیت های مشابه آن، اساساً نادرست است. چنین شوخی پرخاشگر، ممکن است دردناک باشد. در اینجا احساس درک لازم است. زایدلر می افزاید: "اما شوخی اجتماعی برای هیچ کسی دردناک نیست."

پس باید همیشه به وضعیت های گوناگون توجه داشت که فکاهی و شوخی در آن مناسب است یا نه.