آلمان: شهروندان با پیشینه مهاجرت به کدام احزاب رای می دهند؟

وقتی که در روز یکشنبه (۱۶ سپتمبر ۲۰۲۱) در آلمان یک پارلمان جدید انتخاب شود، گروهی به پای صندوق های رای می رود که از چشم سیاستمداران و احزاب اغلب به دور می ماند. ۷،۴ میلیون فرد واجد شرایط رای دهی که ریشه در کشورهایی مانند ترکیه، سوریه، افغانستان و یا روسیه دارند. این ها ۱۲ درصد از همه افراد واجد شرایط رای دهی را تشکیل می دهند.

صبرینا مایر، دانشمند علوم اجتماعی می گوید، گرچه این رقم کمی نیست، اما این قشر رای دهندگان به ندرت مستقیما خطاب قرار داده می شود. او در حال حاضر بر روی یک کار تحقیقاتی راجع به اشخاص مهاجرتبار در دویسبورگ آلمان کار می کند که یک شهر چند فرهنگی در ایالت نورد راین وستفالن است.

خانم مایر می گوید زیاد در این شهر می گردد و «در چنین شهری، به ندرت اثری از مردم مهاجرتبار و موضوعات مربوط به آن ها بر روی پلاکات ها یا پوسترهای انتخاباتی دیده می شود.» به گفته او احتمالا همین یکی از دلایل اشتراک پایین تر شهروندانی است که پس زمینه بین المللی دارند.

میزان اشتراک این قشر جامعه در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۷ حدود ۲۰ درصد کمتر از حد متوسط بود.

به گفته مایر، این میزان گرچه در سطح بین المللی غیر معمول نیست، اما باید به همین دلیل هم که شده نگاه دقیق تری به این پدیده انداخته شود. زیرا خطر ایجاد یک چرخه باطل وجود دارد. او گفت: «وقتی که یک گروه حس کند که خطاب قرار داده نمی شود، کمتر در انتخابات شرکت می کند و اینگونه انگیزه احزاب برای مطرح کردن موضوعات مورد توجه شهروندان دارای پیشینه مهاجرت کاهش می یابد و در پی آن پیوسته تعداد کمتری از این شهروندان در انتخابات اشتراک می کنند.»

 ترغیب به رای دادن

این مشکلی است که علی چان، فعال اجتماعی از آن بسیار به خوبی آگاه است. او که هشتگ #MeTwo را راه اندازی کرد تا توجه عموم را به تبعیض جلب کند، در ترکیه متولد شده است، ترک تبار است و خانواده اش در سال ۱۹۹۵ به آلمان مهاجرت کرده است.

چان نیز به هدف افزایش اشتراک شهروندان با پیشینه مهاجرت در انتخابات مبارزه می کند. او به این منظور در آستانه انتخابات پارلمانی آلمان، یک اپلیکیشن راهنمای رای دهی را راه اندازی کرده است که این اپلیکیشن محبوب «Wahl-O-Mat» قابل مقایسه است.

چان به دویچه وله گفت: «در قرن ۲۱ نباید هیچ مانعی بر سر راه کمک های انتخاباتی وجود داشته باشد.» اما در این باره که گروه های مهاجران مجددا خودشان باید دست به کار شوند، نظر انتقادی دارد و می گوید: «به مردم دارای پیشینه مهاجرت باید این احساس داده شود که آن ها نیز بخشی از آلمان هستند و دراین زمینه غفلت شده است.» چان افزود: «باید موضوعاتی مطرح شوند که برای این قشر جامعه اهمیت دارند. در نهایت همه ما خواهان اشتراک بیشتر مردم در انتخابات هستیم.»

میزان اندک داده های علمی

افزون بر این میزان داده ها در این زمینه کافی نیست. در این مورد که چه گروه هایی از مهاجران چه احزابی را انتخاب می کنند و به چه دلیل این کار را انجام می دهند، اطلاعات اندکی وجود دارد.

بنیاد کُنراد ادناور که به حزب دموکرات مسیحی آلمان «سی دی یو» نزدیک است، در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹ دو کار پژوهشی در این زمینه انجام داده است. در مرکز توجه، بزرگترین گروه های مهاجران در آلمان قرار دارند که شامل شهروندان ترک تبار (۲،۸ میلیون)، روس تبار (۱،۴ میلیون) و پولندی (۲،۲ میلیون تن) می شود.

در یکی از این مطالعات پژوهشی آمده است، نتیجه تحقیقات در دو گروه در طول مدت زمان طولانی نسبتا ثابت باقی مانده است.

براین اساس «میزان آلمانی هایی که از اتحاد جماهیر سابق و دیگر کشورها به آلمان برگشته اند و دو حزب دموکرات مسیحی آلمان/سوسیال مسیحی بایرن را انتخاب می کنند، بیش از حد متوسط است. شهروندان ترک تبار بیشتر به حزب سوسیال دموکرات آلمان (اس پی دی) رای می دهند.»

بربنیاد این کار تحقیقاتی چند سال می شود که «الگوهای ثابت» در حال تغییر هستند و عادات رای دهی شهروندان با پیشینه مهاجرت در حال تغییر است.

کارهای تحقیقاتی نشان می دهند: بسیاری از شهروندان روس تبار از اتحادیه دو حزب دموکرات مسیحی آلمان/سوسیال مسیحی بایرن روی برگردانده و به حزب بدیلی برای آلمان (ای اف دی) تمایل پیدا کرده اند. شهروندان ترک تبار نیز دیگر به حزب سوسیال دموکرات آلمان (اس پی دی) وفادار نیستند، بلکه به جای آن بیشتر اتحادیه دو حزب محافظه کار را انتخاب می کنند. در زمینه رای دهندگانی که اصالتا از پولند هستند، حزب سبزها از تغییر گرایش رای دهندگان بهره می برند.

تغییر در رای دهندگان علامت خوبی است

از نظر محققان بنیاد کنراد ادناور، تغییر تمایلات رای دهندگان را باید به عنوان یک «پروسه منظم دید» و مثبت ارزیابی کرد.

در نهایت تغییر عادات رای دهی در دوران انتخابات یک پدیده عمومی است و در میان شهروندانی هم که پس زمینه مهاجرت ندارند، گسترش یافته است. مایر، دانشمند علوم اجتماعی نیز به همین عقیده است: «وابستگی های حزبی کاهش می یابند، موضوعات، بیشتر در مرکز توجه هستند و رای دهندگان به این توجه می کنند که کدام موضوع به آن ها مربوط می شود... .»

اما به نظر می آید که احزاب نمی خواهند از این شانس استفاده کنند. انجمن شهروندان برای اروپا «Citizens For Europe» می گوید: «اشخاص با پیشینه مهاجرت برای احزاب یک پتانسیل بسیار بالا برای جذب آرا هستند.» البته به این شرط که «آن ها وعده ها و برنامه های شان را برای رای دهندگانی که تنوع شان در حال افزایش است، مطابقت دهند.»

با یک نگاه به برنامه های انتخاباتی متوجه واقعیت متفاوت می شویم. پلت فورم تحقیقاتی «Mediendienst Integration» با انتقاد از این وضعیت می گوید: «در برنامه های همه احزاب فرار و پناهندگی در صدر موضوعات مهاجرت قرار دارند. مهاجرت کاری و یا آموزشی که بزرگترین بخش را تشکیل می دهد، به ندرت مطرح می شود.» 

اشخاصی که پاسپورت آلمانی ندارند

این در حالی است که یک گروه دیگر وجود دارد که اصلا در نظر گرفته نشده است و شمار آن ها تقریبا به اندازه افراد واجد شرایط رای دهی با پس زمینه بین المللی است: یعنی اشخاصی که پس زمینه مهاجرت دارند و در آلمان زندگی می کنند، اما این جا حق انتخاب ندارند، چون پاسپورت آلمانی ندارند. تعداد آن ها به ۸،۷ میلیون تن می رسد. بسیاری از پناهجویان شامل آن ها هستند.

احمد موبعید در سوریه به دنیا آمده و در سال ۲۰۱۵ به آلمان آمد. او به دویچه وله گفت: «این که نمی توانیم رای دهیم و در تصمیم گیری اشتراک داشته باشیم، بسیار دلسردکننده است.» حتی اشتراک در تصمیم گیری راجع به موضوعاتی هم که به مهاجران مربوط می شوند، برای این گروه از افراد میسر نیست.

این که در آلمان، فقط اشخاصی با پاسپورت آلمانی می توانند در انتخابات اشتراک کنند، در سطح بین المللی یک مورد استثنایی نیست. در سطح جهانی تعداد کشورهایی که حق رای دهی را با شهروندی مرتبط نمی دانند، انگشت شمار است.

با وجود این چند کار ابتکاری وجود دارد که خواهان تغییر فکر در این زمینه هستند. به گفته موبعید، صرف نظر از آن نیز شمار شهروندان سوریایی که تابعیت آلمان را به دست می آورند، در حال افزایش است. پس از آن اجازه دارند که در انتخابات شرکت کنند.

اما موبعید فکر نمی کند که سیاستمداران و احزاب قصد داشته باشند برای درک نیازها و آرزوهای مهاجران سوریایی تلاش کنند. این در حالی است که به گفته او، هرگونه تلاش برای به رسمیت شناختن حقوق این اشخاص، توجه به نیازهای آن ها و اشتراک آن ها در تصمیم گیری ها بسیار سودمند است. زیرا «محرومیت بسیار دردناک است و می تواند باعث شود که این افراد با احساسات منفی از امور سیاسی به حاشیه رانده شوند.» اما اشخاص شناخته شده و سیاستمداران با پس زمینه مهاجرت می توانند با این وضعیت مقابله کنند.

موبعید به این منظور «Dein Almanya» را راه اندازی کرده است، یک بانک داده های اطلاعاتی با «نامزدهای مترقی» که به گفته او «برای شهروندان آلمانی جوان با پس زمینه مهاجرت می تواند جذاب باشد.» اما این ها به ندرت پایشان به پارلمان آلمان فدرال (بوندستاگ) می رسد: از ۷۰۹ نماینده بوندس تاگ در حال حاضر فعلا ۵۸ تن پس زمینه مهاجرت دارند.

این مطلب ابتدا در رسانه همکار ما اینفومایگرانتس نشر شده است.

کای السکاندر شولتس/ م. ا.