تنش‌های اخیر خاطرات بد «جنگ نفتکش‌ها» را زنده می‌کند
۱۳۹۸ مرداد ۳, پنجشنبه
در ادامه جنگ عراق و ایران از ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ هر دو جانب صدها کشتی نفکش را در خلیج فارس و تنگه هرمز مورد حمله قرار دادند. وسعت این حملات به ویژه بر کشتی های کشورهایی که در این جنگ نقشی نداشتند، سرانجام سبب دخالت و حملات نظامی ایالات متحده امریکا گردید.
در آن زمان نیز مناطق خلیج از وجه اقتصادی، به ویژه در انتقال بخش اعظم نفت جهان از مسیر تنگه هرمز، از اهمیت خاصی برخوردار بود. پس از حمله صدام حسین رئیس جمهور سابق عراق بر جمهور اسلامی ایران در سپتمبر ۱۹۸۰، جیمی کارتر رئیس جمهور اسبق ایالات متحده امریکا هشدار داده بود که از «نقض عبور و مرور آزاد کشتی ها» باید جلوگیری صورت گیرد.
در آغاز جنگ عراق و ایران، جت های جنگی عراق بر نفتکش ها در مسیر ترمینال نفت ایران در «خارک» حمله نمودند. با آنهم در سال هال اول جنگ تعداد کمی از کشتی ها خسارت دیده و یا غرق شدند. اما جنگ اصلی تانکرها، پس از گسترش حملات نظامی عراق برای توقف صادرات نفت ایران در ماه مارچ ۱۹۸۴ شروع شد.
در آن زمان عراق تازه جت های جنگی مدرن «سوپر اتيندارد» را از فرانسه دریافت کرده بود؛ جت هایی که با استفاده از آن می توانست حتی اهداف خیلی دور را مورد حمله قرار دهد.
عراق بیش از همه کشتی های نفتکش و ذخیره گاه های نفت معلق در آب ایران را در مسیر خارک و لاراک در تنگه هرمز مورد حمله قرار می داد. تشدید این حملات باعث گردید که در آن زمان مسیر مذکور را «جاده موشک ها» بخوانند. در واکنش به این حملات عراق، ایران نیز نفتکش هایی را که نفت عراق را از ترمینال به کویت و عربستان سعودی انتقال می داد، مورد حمله قرار داد. هدف ایران از این حملات این بود تا متحدان عراق در کشورهای خلیج را مجبور نماید که با تشدید فشار از حملات این کشور بر کشتی های ایرانی جلوگیری نمایند.
این راهبرد ایران موفق نگردید و برخلاف سبب محکوم گردانیدن ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل گردید.
عراق از آغاز با هدف دخالت بین المللی و تحریک به حمله بر ایران، حملات خود بر کشتی های این کشور را افزایش داد.
در نهایت به دلیل حملات ایران، ایالات متحده امریکا در ماه مارچ ۱۹۸۷ پس از درخواست کویت برای مداخله و حمایت از این کشور، با ارسال کشتی های جنگی در چوکات مأموریت «ایرنِست ویل» به سمت خلیج وارد ماجرا گردید.
با ارسال این کشتی ها جنگ خلیج وسعت بیشتری گرفت و در حالی که ایران قبل از آن با استفاده از کشتی های جنگی و کشتی های سریع السیر جنگ را ادامه می داد، پس از دخالت ایالات متحده امریکا به ماین گذاری در دریا شدت بخشید.
در ادامه پس از اینکه چندین کشتی خسارت دیدند، کشورهای اروپایی به شمول آلمان، برای تضمین کشتی های تجارتی، کشتی های ماین روب و کشتی های جنگی را به خلیج ارسال نمودند.
با آنهم، پس از آنکه یک کشتی جنگی امریکایی در خلیج در پی انفجار ماین دریایی به شدت خسارت دید، ایالات متحده امریکا بر دو پلاتفورم نفت ایران حمله کرد. در این حملات یک کشتی جنگی ایران و پنج کشتی دیگر این کشور غرق گردید. سرانجام در آغاز ماه جولای بزرگترین فاجعه جنگ تانکر زمانی رخ داد که یک کشتی جنگی امریکا اشتباهاَ یک هواپیمای مسافربری ایران را با ۲۹۰ سرنشین آن مورد حمله قرار داد.
تا پایان آتش بس در ماه جولای ۱۹۸۸ جمعاً ۵۴۵ حمله صورت گرفت که در این حملات شمار زیادی از کشتی های تجارتی غرق گریدند و یا هم به شدت خسارت دیدند.
AFP/NF/AF