جنجال ممنوعیت پوشیدن چادر در مکاتب قزاقستان
۱۴۰۲ مهر ۲۸, جمعه
حکومت قزاقستان در صفحه اینترنتی‌اش ممنوعیت پوشیدن حجاب در موسسات آموزشی را منتشر کرده است. گرچه اشاره شده است که این ممنوعیت در خارج از مکاتب اعمال نمی‌شود اما بحث‌های داغی را در این کشور در پی داشته است.
به اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید
در توضیحی که از سوی حکومت در ۱۶ اکتوبر تحت عنوانی «اعلامیه حکومت برای شهروندان» نشر شده، آمده است: «با درخواست پوشیدن یونیفورم مکتب، پوشیدن حجاب ممنوع می‌شود، زیرا همه نشانه‌ها، سمبول‌ها یا عناصر دینی، به شکلی از اشکال آموزه‌های همان دین را ترویج می‌کند. اصول سکولاریزم، برابری همه ادیان در برابر قانون، هیچ گونه ارجحیتی را برای هیچ گونه وابستگی دینی قایل نمی‌شود.» در این اعلامیه همچنان تاکید شده که معلمان زن از ممنوعیت حجاب در قزاقستان مستثنی نیستند.
حجاب در مکاتب: موافقان و مخالفان
بر اساس آمار رسمی تقریباَ ۷۰ درصد مردم در قزاقستان مسلمان اند. هم حامیان و هم مخالفان این ممنوعیت به سرعت واکنش نشان دادند. طرفداران ممنوعیت حجاب استدلال می‌کنند که قزاقستان یک کشور سکولار است و از این رو نباید امتیازات ویژه‌ای برای هیچ دینی وجود داشته باشد. مخالفان معتقدند که حق کسانی که می‌خواهند در مکاتب حجاب داشته باشند محدود می‌شود و این ممنوعیت حق آزادی عقیده را نقض می‌کند.
مخالفان این ممنوعیت نارضایتی خود را با روش‌های بسیار رادیکال نشان می‌دهند. گانی بسیمبایف، وزیر معارف قزاقستان تائید کرد که تنها در منطقه آتیراو ۱۵۰ دختر از ابتدای سپتمبر به دلیل ممنوعیت حجاب ترک تحصیل کرده اند. همچنین از منطقه ترکستان گزارش شده است که دو مرد مدیر یک مکتب محلی را به خاطری که مانع اشتراک دختران با حجاب در درس‌ها شده بود لت و کوب کرده اند.
قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان به این بحث‌ها وارد شده است. او در کنگره ملی معلمان در آستانه، پایتخت این کشور، گفته است که مکاتب جای کسب دانش است، در حالی که اعتقادات مذهبی یک مسئله خصوصی شهروندان است. او تاکید کرده است: «آزادی‌های مذهبی در کشور ما توسط قوانین تضمین شده است. به نظر من این درست است که کودکان وقتی بزرگ شدند و جهان‌بینی شان توسعه یافت، خودشان در این مورد تصمیم بگیرند.» او اطمینان داده است که قزاقستان یک کشور سکولار است و سکولار باقی می‌ماند.
«هیچ کسی پوشیدن صلیب را منع نمی‌کند»
سخنان رئیس جمهور نتوانست شمار زیادی از مخالفان ممنوعیت حجاب در مکاتب را متقاعد کند. از طریق رسانه‌های اجتماعی برنامه‌های اعتراضی سازماندهی می‌شود. در این برنامه‌ها دانش‌آموزان کتاب‌های درسی خود را آتش می‌زنند و خواستار تامین حق پوشیدن حجاب اسلامی می‌شوند و یا در روی سرک‌ها به همسالان خود پیشنهاد می‌دهند که حجاب را امتحان کنند. آنها تاکید دارند که «حجاب خود را با هیچ چیز دیگری بدل نمی‌کنیم.» برخی نمایندگان سرشناس جامعه نیز به این اعتراضات پیوسته اند و عکس‌های با حجابی از خود در شبکه‌های اجتماعی نشر می‌کنند.
در میان کسانی که از این اعتراض‌ها حمایت می‌کنند یکی توجان قوجالی، عضو شورای اجتماعی آلماتی است. او در گفتگو با دویچه وله گفت که این ممنوعیت اعمال شده توسط مقامات قانونی نیست.
برای دیدن ویدیوهای معلوماتی به صفحه یوتیوب دویچه وله دری مراجعه کنید
او گفت: «حجاب در واقع یک چادر یا روسری است که دختران در قزاقستان از سن بلوغ یعنی از ۱۳ سالگی می‌پوشند. در این مساله هیچ دلالت ضمنی مذهبی وجود ندارد. دوماَ حق آموزش در قانون تسجیل شده است و ممنوعیت وضع شده یک مانع تصنعی برای برخوداری از این حق ایجاد می‌کند. چرا پوشیدن چادر به یک‌بارگی مانع پیوستن دختران مسلمان به زندگی سکولار می‌شود؟ هیچ کسی پوشیدن صلیب مسیحی یا کلاه توبتایکا را منع نمی‌کند. در واقع ما در مورد نوع خاصی از تفکیک یا جداسازی صحبت می‌کنیم.»
او به این نظر است که اگر ممنوعیتی وضع می‌شود باید علیه پوشیدن لباس‌های مانند نقاب، روبنده و برقع منع شوند، لباس‌هایی که امکان شناسایی فردی را از بین می‌برد.
مدرسه به جای مکتب؟
در همین حال مفتی اعظم و رئیس اداره دینی مسلمانان قزاقستان راه حلی را برای برون رفت از وضعیت فعلی پیشنهاد داده است. نوروزبای حاجی تاغان اولی، مفتی اعظم قزاقستان گفته است دخترانی که می‌خواهند حجاب داشته باشند باید از صنف دهم در مدارس یا مراکز آموزشی دینی مسلمانان آموزش ببینند. گرچه ممنوعیت پوشیدن حجاب بدون استثناء در تمام موسسات آموزشی در قزاقستان اعمال می‌گردد اما تا کنون هیچ اعتراضی از سوی مقامات در مورد پیشنهاد او صورت نگرفته است.