خشونت، از خانه شروع می شود

نازنین نه ساله، یکی از قربانیان خشونت علیه زنان است که توسط دو کاکایش مورد تجاوز قرار گرفته است. مادر نازنین می گوید: «احساسم را هنوز به خاطر دارم، وقتی که او را بعد از تجاوز دیدم. او ترسیده بود».

مادر خواستار تامین عدالت و محاکمه عاملین این قضیه است، اما مطمین نیست که به این خواست اش رسیدگی می شود.

نازنین دختر بی نهایت خسته و غمگین است. نگاه های تلخ اش از لحظات شوم شقاوت حکایت می کند. نازنین دو سال داشت که پدر را از دست داد و به سن چهارسالگی اش به دلیل ازدواج مجدد مادرش، از او هم جدا شد. آن وقت بود که رنج های او شروع شد. او توسط کاکاها و مادر بزرگش مورد ضرب و شتم قرار می گرفت. حتا آب جوش بر او ریختاندند و ترساندن اش تا آنچه بر او گذشته است را به کسی نگوید.

نازنین تنها دختری نیست که قربانی خشونت و تجاوز شده است. به باور کارشناسان حقوق بشر در افغانستان، مشکلات امنیتی افغانستان یکی از دلایل اصلی خشونت علیه زنان به شمار می رود. اما کم نیستند دخترانی که خشونت خانوادگی زندگی آنها را تاریک ساخته است.
براساس آمار کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، آمار خشونت علیه زنان در افغانستان به صورت نگران کننده بالا است. در سال 2009، موارد خشونت ها به 2206 مورد می رسید، در سال 2010 به 2765 و در سال 2011 تاکنون 2433 مورد خشونت علیه زنان ثبت شده است.

لطیفه سلطانی، هماهنگ کننده برنامه های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می گوید نسبت به سال گذشته قضایایی تجاوز جنسی در حال افزایش است و دلیل اصلی افزایش این خشونت، حاکم بودن فضای ناامن است که باعث گردیده زنان به عنوان قشر مظلوم باقی بماند.

از سوی دیگر، خانم سلطانی فرهنگ معافیت از مجازات مجرمین را مورد انتقاد قرار داده، می گوید دلیل عمده ازدیاد قضایایی تجاوز جنسی بر زنان، تطبیق نشدن قانون و عدم رسیدگی به این قضایا از سوی نهادهای دولتی است.

پلوشه کاکر، معاون وزارت امور زنان افغانستان می گوید هرچند قضیه نازنین تنها مورد از این دست نیست، اما رسانه ها بیشتر بر قضایای حساس خشونت علیه زنان تمرکز می کنند به جای این که بر مجازات مجرمان توجه کنند. او می افزاید که زندگی زنان بعد از سقوط طالبان تغییر دراماتیک کرده است، اما هنوز چالش هایی در بخش پالیسی سازی برای زنان وجود دارد. او می گوید وزارت امور زنان در این رابطه صلاحیت اجرایی ندارد.

هرچند خشونت های خانوادگی در افغانستان به دلیل سطح پایین سواد، عدم آگاهی از حقوق و تطبیق نشدن قانون ناشی می شود، اما زنان در ممالک پیشرفته و توسعه یافته نیز از خشونت ها رنج می برند.

 خانم روتر جینیفر برلینی، از سازمان «بی آی جی» در برلین که در مورد مبارزه با خشونت علیه زنان کار می کند، می گویددر آلمان نیز یک چهارم خانم ها قربانی خشونت های خانوادگی می شوند. به گفته او، دلایل اصلی خشونت علیه زنان در آلمان، بی کاری و وابستگی خانواده ها به کمک های اجتماعی است.

او می گوید: «برای زنانی که بالاتر از 45 سال عمر دارند، زمانی که درآمد بهتر یا کار خوبتری نسبت شوهران شان دارند، تهدید خشونت بیشتر است. برعلاوه آن، نوشیدن زیاد الکول و آموزش کم نیز عوامل خشونت علیه زنان اند».

به گفته او، «خشونت های خانوادگی در هر طبقه جامعه و هر وضعیت اجتماعی صورت می گیرد». به باور او، 12 تا 14 درصد زنان در کل اروپا با خشونت خانوادگی رو به رو اند. اما تفاوتی که وجود دارد، این است که در کشورهای غربی زنان و کودکانی که قربانی خشونت های خانوادگی اند، از دولت شان تقاضای کمک و حمایت می کنند. همه کشورهای غربی مراکز مشوره دهی برای خانم هایی که مورد خشونت قرار می گیرند، وجود دارند.

حکومت افغانستان نیز قوانینی برای حمایت از زنان تصویب کرده است. وزارت امور زنان افغانستان برنامه های آموزشی برای ارتقای آگاهی زنان و نیز برنامه های آموزشی جنسیتی را راه اندازی کرده است. این آموزش ها در کاهش خشونت های خانوادگی موثر اند.

خانم کاکر می گوید: «در افغانستان هم خانم ها دسترسی به نهادهای جامعه مدنی و کمیسیون مستقل حقوق بشر دارند. دسترسی خانم ها به ارگان های قضایی نیز در کاهش میزان خشونت ها موثر واقع شده و خانم ها می توانند در صورت خشونت از جانب اعضای فامیل شان به خانه های امن مراجعه کنند».

شورای زنان افغانستان که یک نهاد غیردولتی است و برای زنان فعالیت می کند، گفته است که در مناطقی خشونت های خانوادگی بیشتر است که به زنان به عنوان جنس دوم برخورد می شود. این شورا به این نظر است که خشونت ها بیشتر در قریه ها و روستا صورت می گیرد، مناطقی که مردم دسترسی کمتری به تعلیم تربیه دارند.

تمنا جمیلی
ویراستار: عارف فرهمند