16 بار پرداخت رشوت صرفاً در یک قضیه

با آنکه رییس جمهور کرزی پس از برگشت از کنفرانس توکیو وعده داد که برای کاهش فساد در اداره های حکومت اقدام می کند اما اداره عالی مبارزه با فساد اداری می گوید فساد پیشه ها به «حلقات به هم پیوسته» عمل می کنند و زمینه رشوه ستانی را فراهم می نمایند.

عزیزالله لودین، رییس اداره عالی مبارزه با فساد اداری می گوید رشوه ستانی در هیچ اداره دنیا به اندازه افغانستان شایع نیست: «این بی حیایی فکر نمی کنم در یک دفتر دنیا وجود داشته باشد که از یک نفر برای یک قضیه شانزده بار، هزار هزار دالر گرفته باشد».

آقای لودین شکایت دارد که فساد پیشه ها پس از آن که بازداشت می شوند، به جای این که مکافات شوند دوباره آزاد می شوند و این امر مبارزه با فساد را دشوارتر می کند.

به گفته آقای لودین، اخلاق اداری در اداره های دولتی افغانستان به حدی ضعیف شده که رشوه ستانی در محضر مراجعه کنندگان صورت می گیرد: «در بین ولایت، در دفتر رسمی سارنوالی چنین عملی (رشوه ستانی) صورت می گیرد».

رییس اداره عالی مبارزه با فساد اداری می گوید پس از آن که دو تن از کارمندان لوی سارنوالی بالفعل و در هنگام اخذ رشوه بازداشت شدند، با گذشت چند روز دوباره با قید ضمانت آزاد گردیدند.

اما تحلیلگران می گویند دلیل ناکامی مبارزه با فساد در حکومت افغانستان نبود اراده سیاسی و فکر اصلاحات در نظام می باشد. فیض الله جلال، استاد دانشکده حقوق در دانشگاه کابل به این نظر است که مقام ها تا حال برای ریشه کن کردن فساد اقدام نکرده اند: «فکر اصلاحات، اندیشه اصلاحات، فلسفه اصلاحات در ذهن رهبران موجوده افغانستان نیست. این ها اصلا به اصلاحات و ریفورمیزم عقیده ندارند».

دوسیه های کلان فساد

اداره عالی مبارزه با فساد اداری می گوید 114 دوسیه فساد را که حاوی اختلاس میلیون ها دالر می باشد، برای بررسی به لوی سارنوالی افغانستان فرستاده است: «در این قضایا مبالغی تا 70 میلیون دالر است. 400 تا 500 جریب زمین که میلیون ها دالر قیمت دارد، این دارایی ها گرفته شده اند. تخلف کاری هایی است از طرف والی ها و شاروال ها».

لودین می گوید این دوسیه ها در مدت یک و نیم سال اخیر به لوی سارنوالی فرستاده شده اند. اما آقای جلال می گوید اداره هایی که در حال حاضر در راستای مبارزه با فساد اداری فعالیت می کنند، هماهنگ نیستند و تعدد این اداره ها خود به جای این که به کاهش فساد کمک کند، کارشکنی ها را بیشتر می کند: «این قدر اداره ایجاد کردن، خود اغوا کردن مردم افغانستان و اغوا کردن جامعه جهانی است. من باور دارم که این ها موازی و در تفاهم با همدیگر عمل نمی کنند».  

آقای لودین به این باور است تا زمانی که وضع معیشتی کارمندان پایین رتبه دولت بهبود نیابد، مبارزه با فساد خرد در اداره های دولتی دشوار است. او برای حکومت پیشنهاد کرده است که نیازهای اولیه ماموران دولتی با قیمت نازلتر برای آن ها فروخته شود. به باور این مقام دولت افغانستان این امکان ندارد که برای یک مامور دولت 5 هزار افغانی معاش داده شود و آن ها «با وجدان کار کنند» در حالی که این معاش حتا کرایه خانه آن ها را هم تامین نمی کند.

کمک جامعه جهانی برای افغانستان در کنفرانس توکیو به «حسابدهی دو جانبه» مشروط شد. اما تحلیلگران می گویند امیدی برای اصلاح اداره در افغانستان وجود ندارد تا جامعه جهانی به کمک هایش به افغانستان ادامه بدهد.

گزارشگر: حسین سیرت، کابل

ویراستار: عارف فرهمند